Cuộc bầu cử Quốc hội giữa nhiệm kỳ vào ngày 6-11 là thước đo sự tín nhiệm đối với chính phủ của Tổng thống Donald Trump, đồng thời sẽ định hình tương lai chính trị của Mỹ trong 2 năm tới. Một câu hỏi then chốt đặt ra là những người Cộng hòa có thể duy trì được thế kiểm soát cả lưỡng viện Quốc hội như hiện tại không?
 |
| Tổng thống Mỹ Donald Trump tham gia cuộc vận động tranh cử tại bang Florida. Ảnh: Reuters |
Ngày 4-11 (giờ Mỹ), Tổng thống đương nhiệm Donald Trump và người tiền nhiệm - cựu Tổng thống Barack Obama xuất hiện trong các cuộc vận động tranh cử nước rút, kêu gọi cử tri bỏ phiếu cho các đại diện của chính đảng mà mình đại diện. Hai ông đưa ra những quan điểm hoàn toàn khác biệt về các vấn đề của đất nước nhưng đều thúc giục cử tri tích cực bỏ phiếu.
Phát biểu tại thành phố Macon, bang Georgie, Tổng thống Trump nói: “Cuộc bầu cử này sẽ quyết định xem chúng ta có tiếp tục xây dựng được sự thịnh vượng phi thường mà chúng ta đã tạo ra hay không”. Ông chủ Nhà Trắng một lần nữa khẳng định quyết tâm ngăn chặn người nhập cư bất hợp pháp vào Mỹ qua biên giới Mexico.
Trong khi đó, có mặt tại bang Indiana, cựu Tổng thống Obama đề cập các chương trình chăm sóc sức khỏe toàn dân mang dấu ấn của ông và chỉ trích chính sách siết chặt nhập cư của chính phủ đương nhiệm. “Danh tiếng của đất nước phụ thuộc vào kết quả bầu cử”, ông Obama nói.
Hiện đảng Cộng hòa chiếm đa số trong Quốc hội, kiểm soát 236/435 ghế tại Hạ viện và chiếm 51/100 ghế tại Thượng viện. Hãng AP cho biết, nhân sự cho toàn bộ 435 ghế ở Hạ viện và chỉ 35/100 ghế ở Thượng viện sẽ được quyết định lại.
Nếu nhìn theo phương diện lịch sử, đảng của Tổng thống đương nhiệm thường mất nhiều ghế tại Hạ viện trong cuộc bầu cử Quốc hội giữa nhiệm kỳ. Chẳng hạn, năm 2010, tức 2 năm sau khi ông Barack Obama đắc cử Tổng thống Mỹ lần đầu, đảng Dân chủ mất 63 ghế trong Hạ viện.
Giờ đây, các kết quả thăm dò cho thấy, đảng Dân chủ không có khả năng giành thắng lợi trong cuộc đua tại Thượng viện, thậm chí có nguy cơ mất thêm một vài ghế. Tuy nhiên, tại Hạ viện, đảng Dân chủ chỉ cần giành lại 23 ghế mà những người Cộng hòa đang nắm giữ thì có thể nắm quyền kiểm soát.
Làm được như vậy, họ sẽ có quyền ngăn cản Tổng thống Donald Trump thực thi một số cam kết tranh cử cốt lõi, chẳng hạn như chuyện xây bức tường biên giới với Mexico.
Nếu sự việc diễn ra đúng như thế thì sẽ gây khó cho Tổng thống Trump vì ông đã bỏ ra nhiều tháng để vận động tranh cử cho đảng Cộng hòa trên toàn lãnh thổ. Kết quả thăm dò cho thấy, tỷ lệ ủng hộ ông Trump hiện 42%.
Thăm dò với 1.000 cử tri do đài NBC News và báo Wall Street Journal thực hiện cho thấy đảng Dân chủ sẽ dẫn trước 7% trong cuộc đua vào Hạ viện khi số cử tri ủng hộ họ là 50% và ủng hộ đảng Cộng hòa là 43%. Trong khi đó, theo trang thăm dò dư luận FiveThirtyEight, khả năng chiến thắng tại Thượng viện với đảng Dân chủ dường như là điều không thể và họ chỉ có 15% khả năng làm được điều đó.
Một thực tế đáng chú ý là cử tri Mỹ năm nay đặc biệt quan tâm tới cuộc bầu cử giữa nhiệm kỳ. Sự hồ hởi của cử tri trước ngày chính thức bỏ phiếu phản ánh tầm quan trọng của sự kiện này.
Tính đến cuối tuần qua, 33,8 triệu cử tri Mỹ đi bỏ phiếu sớm, tăng gần gấp đôi so với số cử tri đi bầu cử sớm trong bầu cử giữa kỳ năm 2014. Bang Texas đã có hơn 4,5 triệu cử tri đi bỏ phiếu sớm, vượt qua cả tổng số cử tri đi bầu tại bang này trong bầu cử giữa nhiệm kỳ năm 2014.
Bên cạnh những vị trí trong lưỡng viện Quốc hội, hàng ngàn cuộc đua tranh cử khác cũng diễn ra, chẳng hạn sẽ bầu 36 thống đốc bang, cùng khoảng 6.000 ghế (tương đương gần 82% tổng số ghế) trong các cơ quan lập pháp cấp bang trên toàn nước Mỹ. Chỉ có điều là các cuộc bầu cử tại bang và cấp địa phương nhỏ hơn hầu như không được quan tâm mấy.
|
"Cuộc bầu cử này sẽ quyết định xem chúng ta có tiếp tục xây dựng được sự thịnh vượng phi thường mà chúng ta đã tạo ra hay không”
Tổng thống Mỹ Donald Trump
|
|
Tiền bạc đổ vào chiến dịch tranh cử giữa kỳ năm 2018 của hai đảng Dân chủ và Cộng hòa đạt mốc kỷ lục trong 2 thập niên qua, với 5,2 tỷ USD. Trước đó, chưa cuộc bầu cử giữa kỳ nào có tổng chi phí vượt 4,2 tỷ USD. So với năm 2014, khoản chi phí này đã tăng 35%, mức tăng lớn nhất trong ít nhất 2 thập niên qua, như thông tin của tổ chức phi lợi nhuận Trung tâm Phản hồi chính trị (CRP) công bố trên trang web của họ.
Do yếu thế hơn so với đảng Cộng hòa nên đảng Dân chủ năm nay đổ nhiều tiền bạc hơn đảng Cộng hòa. Theo CRP, các ứng cử viên đảng Dân chủ dự kiến bỏ ra hơn 2,5 tỷ USD, trong khi phía đảng Cộng hòa ước tính chi 2,2 tỷ USD.
|
TRẦN ĐẮC LUÂN
