Sau 32 ngày chính phủ Mỹ đóng cửa, Tổng thống Donald Trump vẫn khẳng định ông sẽ không dỡ bỏ tình trạng này trừ khi Quốc hội phê chuẩn ngân sách 5,7 tỷ USD để xây bức tường biên giới với Mexico.
 |
| Thông báo ghi rõ: “Do chính phủ liên bang đóng cửa nên tất cả công viên quốc gia đóng cửa”. Ảnh: Getty Images |
Với 32 ngày ngừng hoạt động, đây chính là lần đóng cửa chính phủ dài nhất trong lịch sử Mỹ kể từ năm 1976. Tuy nhiên, thông điệp mà Tổng thống Donald Trump đưa ra vẫn là “không lùi bước” trừ khi Quốc hội thông qua ngân sách 5,7 tỷ USD để xây bức tường biên giới với Mexico.
Trên mạng xã hội Twitter, ông Trump viết: “Không có bức tường, đất nước chúng ta không bao giờ có an ninh biên giới hay an ninh quốc gia. Với bức tường hay hàng rào thép mạnh mẽ, tỷ lệ tội phạm (và ma túy) sẽ giảm đáng kể trên lãnh thổ Mỹ”. Ông cho rằng, đảng Dân chủ biết rõ điều này nhưng họ “muốn chơi canh bạc chính trị”.
Từ khi tranh cử tổng thống, ông Trump đã nói về kế hoạch xây tường biên giới với Mexico và sẽ buộc quốc gia Bắc Mỹ này phải trả chi phí xây dựng. Tuy nhiên, chính phủ Mexico từ chối chi trả, ông Trump quay sang thúc giục Quốc hội Mỹ duyệt chi ngân sách xây tường.
Mâu thuẫn giữa chính phủ và cơ quan lập pháp về ngân sách xây tường biên giới khiến chính phủ liên bang đóng cửa từ ngày 22-12-2018. Tổng thống Trump dọa đóng cửa chính phủ “nhiều tuần hoặc nhiều tháng” nếu đảng Dân chủ không thông qua 5,7 tỷ USD.
Hãng AFP cho biết, ông Trump đã từ chối ký duyệt mọi ngân sách, từ lương trả cho Cục Tình báo liên bang Mỹ (FBI) đến Cơ quan Công viên Quốc gia nhằm gây áp lực cho đảng Dân chủ tại Hạ viện. Song, sự tê liệt của chính phủ làm khoảng 800.000 nhân viên liên bang không được trả lương; hoạt động chống khủng bố và phản gián trên toàn cầu của FBI cũng bị ảnh hưởng nghiêm trọng…
Chủ tịch Hạ viện Nancy Pelosi - người phản đối gay gắt động thái của Tổng thống Trump cho rằng chính ông chủ Nhà Trắng gây ra khủng hoảng. “Kết thúc việc đóng cửa ngay”, bà Pelosi viết trên Twitter. Nữ chính trị gia vừa mới trở lại làm Chủ tịch Hạ viện cáo buộc ông Trump đang “dùng người dân Mỹ làm con tin” và cho rằng phải kết thúc việc đóng cửa chính phủ thì mới có thể bàn thảo về ngân sách cho an ninh biên giới.
Cũng theo AFP, ngày 24-1 (giờ Washington), Thượng viện Mỹ sẽ bỏ phiếu về những đề xuất nhằm mở cửa lại các cơ quan chính phủ bị đóng cửa. Theo đó, phương án thứ nhất cho phép mọi nhánh chính quyền đang bị đóng cửa được cấp ngân sách đến tháng 9-2019, trong đó có việc cấp tiền xây tường biên giới theo đề nghị của Tổng thống Trump cùng đề xuất của ông không trục xuất trong 3 năm 700.000 người nhập cư trẻ tuổi không có giấy tờ và 300.000 người nhập cư được hưởng quy chế bảo vệ tạm thời do chạy trốn xung đột vũ trang hay thảm họa môi trường.
Phương án thứ hai là cấp ngân sách cho chính phủ đến ngày 8-2 để các bên có thêm thời gian thảo luận về an ninh biên giới và nhập cư; cho phép Tổng thống Trump đọc Thông điệp liên bang trước Quốc hội. Mỗi phương án muốn được thông qua phải có sự ủng hộ của ít nhất 60/100 thượng nghị sĩ.
Hãng AFP nhận định, cuộc bỏ phiếu của Thượng viện có khả năng phá vỡ thế bế tắc chính trị hiện nay, dù sự thay đổi và chuyển động có thể rất ít. Cuối tuần qua, khi đề xuất không trục xuất 1 triệu người nhập cư, yêu cầu Quốc hội thông qua ngân sách 5,7 tỷ USD để xây tường biên giới, Tổng thống Trump còn đề nghị một số khoản ngân sách khác như 800 triệu USD hỗ trợ nhân đạo, 805 triệu USD cho công nghệ phát hiện thuốc phiện và tăng thêm 2.750 nhân viên biên giới.
Đảng Cộng hòa gọi đây là “giải pháp táo bạo để mở cửa chính phủ, bảo đảm biên giới và giải quyết vấn đề nhập cư”. Tuy nhiên, bà Pelosi bác bỏ đề nghị của Tổng thống, cáo buộc ông muốn “ân xá” cho nhiều người đang sống ở Mỹ một cách bất hợp pháp. Lãnh đạo phe thiểu số đảng Dân chủ tại Thượng viện Chuck Schumer mô tả đề nghị nói trên là “không đi đến đâu”.
Việc 25% cơ quan chính phủ không hoạt động chưa phải là thảm họa cho nền kinh tế Mỹ, nhưng nếu tình trạng này kéo dài lâu hơn sẽ là vấn đề cực kỳ nghiêm trọng. Trước mắt, nạn nhân là hàng trăm ngàn nhân viên liên bang và nhiều nhân viên hợp đồng khi họ bước sang tháng thứ 2 không được trả lương. Nhưng vấn đề mấu chốt là chính phủ và Quốc hội hiện nay đều không chịu “xuống thang”.
|
Không có bức tường, đất nước chúng ta không bao giờ có an ninh biên giới hay an ninh quốc gia. Với bức tường hay hàng rào thép mạnh mẽ, tỷ lệ tội phạm (và ma túy) sẽ giảm đáng kể trên lãnh thổ Mỹ” Tổng thống Mỹ Donald Trump |
PHÚC NGUYÊN
