Saudi Arabia đang xây dựng một lò phản ứng hạt nhân thử nghiệm ở thành phố King Abdulaziz, ngoại ô Riyadh, một phần trong kế hoạch xây dựng khoảng 16 lò phản ứng hạt nhân trong 25 năm với tổng chi phí ước tính lên tới 80 tỷ USD.
Thông tin về lò phản ứng hạt nhân đầu tiên của Saudi Arabia được cựu Giám đốc Cơ quan Năng lượng Nguyên tử quốc tế (IAEA) Robert Kelley đưa ra sau khi phân tích những hình ảnh mới nhất qua vệ tinh. Ông Kelly ước tính lò phản ứng này có thể được hoàn thành trong vòng từ 9 tháng đến 1 năm. Phát biểu với CNN, ông Kelly khẳng định, lò phản ứng này được thiết kế nhằm nghiên cứu khoa học.
Hãng CNN cho biết, Saudi Arabia để ngỏ về chương trình hạt nhân của nước này với IAEA bằng việc khẳng định chương trình chỉ phục vụ mục đích hòa bình. Tuy nhiên, năm ngoái, Thái tử Saudi Arabia Mohammed bin Salman tuyên bố, Riyadh sẽ phát triển bom hạt nhân trong thời gian sớm nhất có thể nếu Iran sở hữu loại vũ khí này.
Cũng theo CNN, cách đây 9 năm, Saudi Arabia đã công khai tham vọng hạt nhân của Vương quốc này. Song, kế hoạch được thể hiện rõ nét trong “Tầm nhìn Saudi Arabia 2030” - chương trình của Thái tử Mohammed nhằm hiện đại hóa nền kinh tế của Saudi Arabia và giảm phụ thuộc vào lĩnh vực dầu khí của nước này. Xuất khẩu dầu thô hiện chiếm tới 70% nguồn thu ngân sách của Saudi Arabia.
Trong chuyến thăm Riyadh hồi tháng 1, Phó Tổng Giám đốc IAEA Mikhail Chudakov xác nhận Saudi Arabia đã có những tiến bộ đáng kể trong việc phát triển cơ sở hạ tầng điện hạt nhân. Còn theo ông Kelly, Saudi Arabia phải mất 100 năm mới xử lý đủ plutonium để chế tạo vũ khí hạt nhân.
Tuy nhiên, Quốc hội Mỹ lo ngại và muốn ngăn chặn chính phủ Tổng thống Donald Trump chia sẻ công nghệ hạt nhân với chính phủ Saudi Arabia thông qua những dự án năng lượng hạt nhân dân sự.
Trong khi đó, Iran chỉ trích Nhà Trắng bán công nghệ hạt nhân cho Saudi Arabia mà không kèm các điều kiện. Tháng 3, Thư ký Hội đồng An ninh quốc gia tối cao Iran Ali Shamkhani thậm chí cáo buộc các quốc gia trong khu vực phát triển “các dự án hạt nhân”, buộc Tehran phải sửa đổi chiến lược quốc phòng.
THIÊN BÌNH
