Mỹ vừa công bố phần đầu tiên của kế hoạch hòa bình Trung Đông, trong đó bao gồm việc khuyến khích đầu tư vào khu vực Bờ Tây, Dải Gaza và toàn khu vực. Song, Palestine thờ ơ với kế hoạch này.
 |
| Kế hoạch hòa bình Trung Đông do Jared Kushner (bìa phải), con rể của Tổng thống Donald Trump soạn thảo. Ảnh: Reuters |
Kế hoạch hòa bình Trung Đông do con rể Jared Kushner, cũng là cố vấn của Tổng thống Donald Trump soạn thảo nhằm giải quyết xung đột Israel - Palestine sau tháng lễ Ramadan của người Hồi giáo, kết thúc vào đầu tháng 6. Kế hoạch đề cập việc tổ chức một hội nghị quốc tế ở thủ đô Manama của Bahrain vào ngày 25 và 26-6 tới nhằm kêu gọi đầu tư vào khu vực Bờ Tây, Dải Gaza và toàn khu vực.
Hãng Reuters dẫn lời các quan chức cấp cao của Mỹ nói rằng, “hội thảo kinh tế” nói trên sẽ đưa các chính phủ và lãnh đạo doanh nghiệp xích lại gần nhau nhằm tái khởi động một phần trong sáng kiến hòa bình, vốn giải quyết các vấn đề gai góc trong cuộc xung đột giữa Israel và Palestine.
“Hội thảo” sẽ chỉ tập trung vào khía cạnh kinh tế để chỉ ra rằng không có hòa bình nếu thiếu sự ổn định kinh tế và các cơ hội đầu tư… “Hòa bình sẽ không chỉ ảnh hưởng đến Bờ Tây và Gaza mà còn cả Jordan, Lebanon, Israel và Ai Cập. Nền kinh tế sẽ được liên kết”, một quan chức Mỹ nói.
Đội ngũ cố vấn của Tổng thống Trump về vấn đề Trung Đông do con rể Jared Kushner dẫn đầu, cùng sự đồng hành tích cực của đại sứ ở khu vực Jason Greenblatt, sau hơn 2 năm soạn thảo kế hoạch hòa bình hiện vẫn chưa công bố nội dung cụ thể nào, ngoài một hội nghị quốc tế sắp tới. Cả hai hiện muốn tập trung vào lợi ích kinh tế tiềm năng nhằm giải quyết xung đột. Thành phần tham gia hội nghị ở Bahrain dự kiến gồm các đại diện và giám đốc doanh nghiệp đến từ châu Âu, Trung Đông và châu Á, có cả một số bộ trưởng tài chính. Song, một quan chức Mỹ không cho biết giới chức Israel và Palestine có tham gia sự kiện này hay không.
Ông Trump gọi kế hoạch hòa bình Trung Đông là “thỏa thuận thế kỷ”. Song, các quan chức Palestine chỉ trích những nỗ lực của Mỹ bởi cho rằng Washington soạn thảo kế hoạch để Palestine đầu hàng Israel thay vì kế hoạch hòa bình.
Ông Wasel Abu Youssef, quan chức của Tổ chức Giải phóng Palestine (PLO) khẳng định sẽ không tham gia “hội thảo kinh tế” và tẩy chay thỏa thuận hòa bình mà Mỹ đưa ra. Thủ tướng Palestine Mohammad Shtayyeh ngày 20-5 cho biết, chính quyền của ông chưa được hỏi ý kiến về hội nghị quốc tế do Mỹ dẫn đầu ở Bahrain. Còn người phát ngôn của Bộ trưởng Tài chính Israel Moshe Kahlon cho biết, nước này chưa nhận được lời mời.
Thực tế, chính quyền Palestine quay lưng với nỗ lực của Mỹ kể từ cuối năm 2017, thời điểm Tổng thống Trump đảo ngược chính sách trong nhiều thập niên của Washington bằng quyết định sẽ chuyển Đại sứ quán từ Tel Aviv đến Jerusalem và công nhận Jerusalem là thủ đô của Israel. Mỹ cũng cắt hàng trăm triệu USD viện trợ cho Palestine và đóng cửa cơ quan ngoại giao của Palestine ở Washington.
Tháng 5-2018, Mỹ chính thức chuyển Đại sứ quán đến Jerusalem dù biết vấn đề quy chế của thành phố thánh địa này là chủ đề đặc biệt nhạy cảm và là trung tâm của cuộc xung đột Israel - Palestine. Theo Ngoại trưởng Palestine Riyad al-Maliki, trước khi công bố kế hoạch, Mỹ đã công nhận Jerusalem là thủ đô của Israel và cho rằng điều này không ảnh hưởng đến hòa bình, nhưng tất cả quyết định của Nhà Trắng đã chứng minh Washington không quan tâm tới cuộc sống, các quyền của người Palestine cũng như luật pháp và sự đồng thuận quốc tế.
Điều mà Thủ tướng Palestine Shtayyeh quan tâm hơn cả, đó là giải pháp hai nhà nước với Israel, điều kiện cần được đề cập trong thỏa thuận hòa bình. Tuy nhiên, “kiến trúc sư” của kế hoạch - ông Kushner hiện chưa nhắc gì đến yêu cầu này. Vì vậy, Palestine không có lý do gì để ủng hộ bất kỳ nội dung nào của “thỏa thuận thế kỷ” nếu không bảo đảm quyền hợp pháp của họ.
PHÚC NGUYÊN
