Trong cuộc gặp 45 phút với Thủ tướng Nhật Bản Abe Shinzo tại thành phố Thành Đô (Trung Quốc) ngày 24-12, Tổng thống Hàn Quốc Moon Jae-in cho rằng, hai quốc gia này không thể xa rời nhau mặc dù tồn tại những bất đồng. Đây là hội nghị thượng đỉnh đầu tiên của hai nhà lãnh đạo trong vòng 15 tháng qua.
Theo Tổng thống Moon Jae-in, Hàn Quốc và Nhật Bản là những nước láng giềng gần gũi nhất về địa lý, lịch sử và văn hóa. “Hai nước không thể xa rời nhau, ngay cả khi xuất hiện một vấn đề vướng mắc tạm thời”, người đứng đầu Nhà Xanh nói, đồng thời cho rằng quan trọng là phải “đối thoại thẳng thắn” để tạo ra sự thay đổi trong quan hệ Seoul - Tokyo.
Thủ tướng Abe cũng đồng ý với nhận định này và bày tỏ hy vọng cải thiện mối quan hệ song phương. “Trong tình hình an ninh hiện tại ở Đông Á, mối quan hệ giữa Nhật Bản và Hàn Quốc là vô cùng quan trọng. Hàn Quốc là quốc gia láng giềng quan trọng”, ông Abe phát biểu với báo giới.
Theo hãng Bloomberg, tuy cuộc gặp thượng đỉnh không mang lại sự đột phá nào, nhưng cả hai nhà lãnh đạo Nhật Bản và Hàn Quốc đều khẳng định không để mối quan hệ giữa hai nước vượt khỏi tầm kiểm soát.
Đối với căng thẳng thương mại, ông Moon kêu gọi Nhật Bản xóa bỏ mọi kìm hãm xuất khẩu, đưa Seoul và Tokyo trở lại quan hệ thương mại như trước ngày 1-7, thời điểm Tokyo tăng cường kiểm soát xuất khẩu 3 loại vật liệu công nghiệp chủ chốt sang Seoul. Về vấn đề bồi thường cho các nạn nhân Hàn Quốc là lao động cưỡng bức trong Thế chiến thứ hai, người phát ngôn Nhà Xanh Ko Min-jung cho biết, hai nhà lãnh đạo xác nhận những khác biệt trong quan điểm của nhau và thống nhất giải quyết vấn đề này bằng đối thoại.
Căng thẳng giữa hai nước láng giềng Đông Bắc Á leo thang kể từ tháng 10-2018 khi Tòa án Tối cao Hàn Quốc yêu cầu các công ty Nhật Bản bồi thường cho những nạn nhân bị cưỡng bức lao động trong Thế chiến thứ hai. Mối quan hệ song phương càng “lao dốc” sau khi Nhật Bản hạn chế xuất khẩu sang Hàn Quốc 3 loại vật liệu công nghệ cao và loại Seoul ra khỏi “Danh sách Trắng” gồm các nước được hưởng quy chế ưu đãi thương mại.
Đáp lại, Hàn Quốc quyết định không gia hạn Hiệp ước chia sẻ thông tin quân sự (GSOMIA) mà Seoul và Tokyo ký kết năm 2016, vốn liên quan đến việc hợp tác an ninh với Mỹ. Tuy nhiên sau đó, Seoul trước giờ G. đã quyết định gia hạn thỏa thuận này kèm một số điều kiện.
Khủng hoảng ngoại giao Nhật - Hàn tác động đến thương mại và du lịch của hai nước. Số người Hàn Quốc đến Nhật Bản trong tháng 11 giảm 2/3 so với cùng kỳ năm ngoái. Lượng bia Nhật xuất sang Hàn giảm xuống gần như bằng 0 trong tháng 10.
KHANG NINH
