Các nước phòng ngừa biến thể SARS-CoV-2

Mặc dù đã lường trước diễn biến sự việc nhưng dư luận vẫn thật sự lo lắng khi lần lượt các nước bắt đầu ghi nhận những ca đầu tiên nhiễm biến thể SARS-CoV-2 mới.

Pháp tiến hành xét nghiệm Covid-19 đối với các tài xế xe tải tiến vào biên giới từ cảng Dover của nước Anh. Ảnh: AFP/Getty Images

Kể từ khi Anh chính thức công bố tìm thấy biến thể SARS-CoV-2 mới vào ngày 19-12 tới nay, theo CNN, hơn 40 quốc gia ở châu Âu, châu Á, Nam Mỹ, Trung Đông và vùng Caribe đã hạn chế đi lại từ Anh; trong một số trường hợp còn hạn chế cả việc đi lại từ những nước khác cũng đã ghi nhận có ca mắc biến thể SARS-CoV-2.

Biến thể SARS-CoV-2 đã được tìm thấy ở Singapore, Israel, Đan Mạch, Hà Lan, Đức và Úc. Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) ngày 21-12 xác nhận tìm thấy một biến thể SARS-CoV-2 khác ở Nam Phi.

Lây lan nhanh hơn 70%?

Biến thể SARS-CoV-2 được tìm thấy ở Anh mang tên B.1.1.7, có 17 đột biến gen (trang Livescience còn nói có 23 đột biến) so với chủng virus ban đầu và được nhận định là số lượng đột biến lớn bất thường. Một giả thuyết giải thích về số lượng đột biến cao này cho rằng, biến thể SARS-CoV-2 có thể đã xuất hiện ở một người bệnh đã nhiễm virus này trong thời gian dài. Khi thời gian ủ bệnh càng lâu, virus càng tích tụ thêm những đột biến gen để thích ứng và tăng cơ hội tồn tại của nó. Rất nhiều trong số những đột biến mới này có ảnh hưởng tới cái gọi là “gai protein” trên bề mặt virus, là thứ giúp virus bám chặt vào tế bào người. Một số đột biến giúp SARS-CoV-2 có thể thâm nhập tế bào người dễ dàng hơn.

Các nhà khoa học cũng đã tìm thấy một biến thể SARS-CoV-2 tương tự ở Anh nhưng tại Nam Phi. Chủng virus biến thể ở Nam Phi có một số đột biến giống với biến thể SARS-CoV-2 được tìm thấy ở Anh. Biến thể này xuất hiện trong 90% số mẫu virus được phân tích tại Nam Phi kể từ giữa tháng 11. Tuy nhiên, theo thông tin mới nhất từ WHO, biến thể SARS-CoV-2 ở Nam Phi là một loại khác với biến thể virus ở Anh. Tình hình trở nên phức tạp hơn khi chính phủ Anh ngày 23-12 xác nhận cũng đã tìm thấy những ca đầu tiên mắc biến thể SARS-CoV-2 của Nam Phi tại Anh.

Chờ thêm thông tin khoa học

Đến ngày 25-12 (giờ Việt Nam), các cơ quan y tế lớn như Cơ quan Kiểm soát và Phòng ngừa bệnh tật (CDC) châu Âu, WHO, CDC Mỹ và cơ quan y tế cộng đồng Anh đều thông báo rằng, lúc này mọi chứng cứ khoa học hiện có đều khẳng định vấn đề biến thể SARS-CoV-2 có khả năng lây lan nhanh hơn. Cụ thể, theo các mô hình nghiên cứu, biến thể virus mới có thể làm tăng tỷ lệ lây nhiễm cao hơn 70% so với chủng virus ban đầu tại Anh.

Dù vậy, ngay lúc này, chưa có bất cứ chứng cứ khoa học nào cho thấy chủng virus biến thể mới gây ra bệnh nặng hơn hay nguy cơ tử vong cao hơn.

Tuy nhiên, truyền thông Anh đặt ra những góc nhìn phản biện không phải không đáng suy nghĩ. Tờ The Independent cho rằng, biến thể virus mới đang lây lan nhanh ở Anh, trong khi nước này cũng ghi nhận số ca mắc Covid-19 cao kỷ lục (gần 40.000 ca trong ngày 23-12), cũng như gia tăng cả về số ca nhập viện lẫn số ca tử vong. Vì vậy, câu hỏi lớn nhất giới khoa học Anh cũng như cộng đồng khoa học quốc tế sẽ phải khẩn trương tìm lời giải là biến thể SARS-CoV-2 mới có liên quan gì tới những tình trạng gia tăng đó hay không.

Cần phải nhắc lại một thực tiễn: Mọi virus đều liên tục biến đổi, đó là một điều bình thường. Phần lớn những biến đổi đó là vô hại. Chúng không làm cho virus nguy hiểm hơn. Có một thực tế là các vắc-xin ngừa Covid-19 hiện có vẫn có hiệu quả phòng ngừa với biến thể virus mới. Do đó, cùng với các biện pháp phòng ngừa dịch bệnh như đeo khẩu trang, giãn cách xã hội, tốc độ triển khai các chương trình tiêm chủng càng nhanh sẽ có thể giúp chặn đứng đại dịch Covid-19 mau chóng hơn.

Mỹ yêu cầu hành khách từ Anh đến phải xét nghiệm Covid-19 Theo báo Washington Post, Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa bệnh tật (CDC) Mỹ tối 24-12 phát thông báo cho biết, mọi công dân Mỹ và các hành khách khác đi trên các chuyến bay từ Anh tới Mỹ sẽ phải có kết quả xét nghiệm âm tính với SARS-CoV-2 trong vòng 72 giờ trước giờ bay mới được phép nhập cảnh. Theo quy định, hành khách phải làm xét nghiệm virus, tức loại xét nghiệm phát hiện virus (nếu có) ngay tại thời điểm thực hiện, trong vòng 3 ngày trước chuyến bay của họ. Hành khách được yêu cầu phải cung cấp cho các hãng bay các giấy tờ chứng nhận kết quả xét nghiệm. Cả hai loại xét nghiệm PCR và xét nghiệm kháng nguyên đều được chấp nhận. Sắc lệnh mới này được ký ngày 25-12 (giờ Mỹ) và có hiệu lực từ ngày 28-12, theo báo Washington Post.

TRẦN ĐẮC LUÂN