Sau nhiều tuần thương lượng khẩn trương, cuối cùng các nhà lãnh đạo cấp cao nhất của hai đảng Dân chủ và Cộng hòa đã đạt được thỏa thuận chia sẻ quyền lực tại Thượng viện Mỹ trong ngày 3-2 (giờ địa phương).
 |
| Thượng nghị sĩ Cộng hòa Mitch McConnell (trái) trò chuyện với Thượng nghị sĩ Dân chủ Chuck Schumer tại một sự kiện ở Washington. Ảnh: Getty Images |
Thỏa thuận cuối cùng về cái gọi là nghị quyết chia sẻ quyền lực tại Thượng viện trong bối cảnh mỗi bên đều giành 50 ghế tại cơ quan lập pháp đã đi tới kết luận: đảng Dân chủ giành quyền kiểm soát mọi ủy ban ở Thượng viện. Các thượng nghị sĩ đã bỏ phiếu chính thức thông qua nghị quyết này trong ngày 3-2.
Lá phiếu thứ 51
Trong thông báo phát đi cùng ngày 3-2, thượng nghị sĩ McConnell, lãnh đạo phe Cộng hòa tại Thượng viện, cho biết “thỏa thuận chia sẻ quyền lực lần này tương tự với một thỏa thuận năm 2001 và sẽ giúp Thượng viện được vận hành công bằng khi số ghế tại đây được phân chia đều nhau”.
Việc đạt được nghị quyết chia sẻ quyền lực là bước đi quan trọng và cần thiết để giải quyết tình huống hiếm khi xảy ra tại Thượng viện: Đảng Cộng hòa về lý thuyết vẫn nắm quyền chủ trì các ủy ban và điều phối tiến trình phê chuẩn các đề cử nhân sự của Tổng thống Joe Biden ngay cả khi đảng Dân chủ nắm thế đa số. Chỉ sau khi đạt được đồng thuận chia sẻ quyền lực này, các nhân sự mới của Thượng viện mới có thể tiếp nhận các chức trách được giao và bắt tay vào việc.
Giống như thông báo của các lãnh đạo hai đảng Dân chủ và Cộng hòa, thỏa thuận chia sẻ quyền lực vừa đạt được tương tự với thỏa thuận từng có giữa hai cựu lãnh đạo Thượng viện năm 2001 là Trent Lott và Tom Daschle. Thỏa thuận 2001 cũng chỉ đạt được sau nhiều tuần thương lượng. Tuy nhiên, không giống năm nay, thỏa thuận năm 2001 đạt được trước khi tân Tổng thống đắc cử khi ấy là ông G.W.Bush chính thức nhậm chức và cũng không có thay đổi gì về đảng kiểm soát Thượng viện.
Chỉ tới ngày 5-1-2021, sau cuộc bầu cử tại bang Georgia, đảng Dân chủ giành thêm được hai ghế tại Thượng viện của các ứng cử viên Jon Ossoff và Raphael Warnock, đảng Dân chủ mới giành được 50 ghế tại Thượng viện. Tình thế 50-50 rốt cuộc đã nghiêng về phía Dân chủ nhờ “lá phiếu thứ 51” quyết định của Phó Tổng thống Kamala Harris, người sẽ kiêm nhiệm vai trò Chủ tịch Thượng viện thay ông Mike Pence trong chính quyền hiện nay.
Bắt tay vào việc
Sau khi công bố đạt được thỏa thuận chia sẻ quyền lực với đảng Cộng hòa, Thượng nghị sĩ Chuck Schumer, lãnh đạo phe đa số Dân chủ tại Thượng viện, tuyên bố các thượng nghị sĩ lúc này có thể nhanh chóng bắt tay vào công việc và không để lãng phí thêm chút thời gian nào nữa.
Cả hai Thượng nghị sĩ Schumer (Dân chủ) và McConnell (Cộng hòa) đều đã công bố nhân sự mới cho các ủy ban thuộc Thượng viện sau khi đạt được nghị quyết chia sẻ quyền lực. Cụ thể, ông Schumer cho biết, kể từ ngày 1-3, bà Sonceria “Ann” Berry sẽ thay bà Julie Adams trở thành Thư ký Thượng viện. Bà Berry cũng là người Mỹ gốc Phi đầu tiên và là người phụ nữ thứ 8 trong lịch sử Thượng viện đảm nhiệm vai trò này. Việc thay thế Thư ký Thượng viện sau khi giành thế đa số của một đảng là điều không có gì bất thường.
Ông Schumer cũng nói rõ sẽ ưu tiên các vấn đề biến đổi khí hậu trong 2 năm tới khi đảng Dân chủ nắm quyền kiểm soát Thượng viện. “Các thượng nghị sĩ Dân chủ sẽ không lãng phí chút thời gian nào trong việc giải quyết những thách thức lớn nhất mà đất nước cũng như hành tinh của chúng ta đang đối mặt”, ông Schumer nói. Ông cho biết đã chỉ đạo các chủ tịch của những ủy ban liên quan tại Thượng viện chuẩn bị tiến hành điều trần về các vấn đề lớn liên quan biến đổi khí hậu.
Việc chuyển giao quyền lực tại Thượng viện cũng đạt được ở thời điểm đảng Dân chủ đang nỗ lực thúc đẩy thông qua gói cứu trợ Covid-19 trị giá 1.900 tỷ USD để hỗ trợ hệ thống y tế đang chật vật chống dịch bệnh và vực dậy nền kinh tế. Tổng thống Mỹ Joe Biden bày tỏ hy vọng nhận được sự ủng hộ của một số thành viên đảng Cộng hòa đối với gói cứu trợ khổng lồ này. Kinh tế Mỹ trong năm 2020 đã suy giảm 3,5%, mức tồi tệ nhất kể từ Thế chiến thứ hai, do tác động của Covid-19.
TRẦN ĐẮC LUÂN
