Bầu cử giữa nhiệm kỳ ở Mỹ: Màn bám đuổi quyết liệt

Bầu cử giữa nhiệm kỳ ở Mỹ chứng kiến cuộc cạnh tranh quyết liệt giữa hai đảng Cộng hòa và Dân chủ, trong đó là màn bám đuổi sít sao ở Thượng viện. Đáng chú ý, cả hai đảng cũng “lật” ghế do đối thủ đang giữ ở một số điểm nóng.

Cử tri Mỹ bỏ phiếu bầu Quốc hội giữa nhiệm kỳ tại một điểm bầu cử ngày 8-11 (theo giờ Mỹ). Ảnh: Reuters

Theo AP, tính đến 19 giờ ngày 9-11 (giờ Việt Nam), hai đảng Cộng hòa và Dân chủ ở thế cân bằng trong cuộc cạnh tranh ở Thượng viện với mỗi bên giành 48 ghế trong số tối thiểu 50 ghế cần có để chiếm đa số. Trong khi đó, ở Hạ viện Mỹ, Đảng Cộng hòa đang chiếm ưu thế với 199/218 ghế, trong khi Đảng Dân chủ có 172 ghế. Những con số cập nhất mới nhất này cho thấy, cán cân trong cuộc đua vẫn ở thế cân bằng khi chưa có đảng nào thực sự chiếm thế vượt trội, dù đảng Cộng hòa đang tạm có ưu thế tại Hạ viện. Yếu tố bất ngờ đã xuất hiện trong cuộc đua Thượng viện, Hạ viện và Thống đốc. Theo đó, trái ngược với dự báo của truyền thông Mỹ, đảng Dân chủ đã thể hiện cú bứt phá mạnh mẽ. Như vậy, giấc mơ “làn sóng đỏ áp đảo” như đảng Cộng hòa từng mong đợi đã không thành hiện thực. Cho đến nay, điều rõ ràng duy nhất là đảng Cộng hòa đã không thể tận dụng sức nóng về vấn đề lạm phát cao và tỷ lệ ủng hộ Tổng thống Joe Biden ở mức thấp để giành ưu thế.

Các ghế quan trọng bị ‘lật’ bất ngờ

Việc những ghế quan trọng đã bị ‘lật’ trong Quốc hội cũng góp phần làm cho màn “so găng” giữa hai đảng thêm phần kịch tính. Theo New York Times, đơn cử như, đảng Dân chủ có cú lật ghế đáng chú ý tại Thượng viện đầu tiên từ tay đảng Cộng hòa nhờ chiến thắng của ông John Fetterman trước đối thủ Mehmet Oz ở Pennsylvania- một trong những bang quyết định cuộc đua kiểm soát Thượng viện. Trong khi đó, tại Hạ viện, ứng viên đảng Cộng hòa Jen. A Kiggans vượt qua Hạ nghị sĩ Elaine Luria ở Virginia; hai ghế hạ nghị sĩ mở ở Florida do đảng Dân chủ nắm giữ cũng đã thua vào tay đảng Cộng hòa…

Đáng chú ý, Maxwell Alejandro Frost, tài xế Uber (25 tuổi) đã tạo nên cú bứt phá bất ngờ khi giành chiến thắng ở Florida, qua đó trở thành nghị sĩ Gen Z đầu tiên tại quốc hội Mỹ. Thực tế, Forst không có kinh nghiệm chính trị và bằng đại học nhưng anh thu hút sự chú ý từ công chúng bởi quyết tâm tranh cử và câu chuyện cá nhân truyền cảm hứng của mình.

Hồi hộp chờ kết quả chính thức

Theo các hãng truyền thông, có thể sẽ mất vài ngày, thậm chí vài tuần trước khi kết quả bầu cử được công bố, tùy thuộc vào thời gian xử lý tất cả các phiếu bầu qua thư. Trong đó, các lá phiếu bỏ trực tiếp nghiêng về đảng Cộng hòa có thể được báo cáo sớm hơn, còn nhiều lá phiếu qua thư nghiêng về đảng Dân chủ được kiểm muộn hơn. Theo The Guardian: “Chúng ta có thể không biết người chiến thắng trong các cuộc đua quan trọng cho đến cuối tuần. Điều đó là bình thường”. Theo Independent, đến nửa đêm 9-11, vẫn chưa rõ ai sẽ kiểm soát Hạ viện khi vẫn còn chờ kết quả từ bang California và các bang miền Tây khác vốn dự kiến ​​sẽ mất nhiều ngày. Các bang Nevada, Washington và California chấp nhận cả những lá phiếu được gửi đến sau ngày bầu cử nếu chúng được đánh dấu bưu điện trước ngày 8-11. Nếu bang Georgia không thể tìm được người chiến thắng vì không ứng viên nào nhận hơn 50% số phiếu bầu thì cuộc bầu cử sơ bộ sẽ diễn ra ngày 6-12. Dự kiến, Quốc hội mới tuyên thệ nhậm chức ngày 3-1-2023.

Nếu đảng Cộng hòa thắng ở cả hai viện hoặc một trong hai thì các dự luật mà đảng Dân chủ đang theo đuổi như quyền phá thai và biến đổi khí hậu có thể gặp nhiều trở ngại. Bên cạnh đó, đảng Cộng hòa cũng có thể bắt đầu tranh luận về mức trần nợ của quốc gia, qua đó tác động không nhỏ đến thị trường tài chính và khơi mào các cuộc điều tra về chính quyền của ông Biden.

Trong khi đó, một số chuyên gia lo ngại, nếu đảng Cộng hòa giành chiến thắng trong cuộc bầu cử giữa kỳ Mỹ, sự kiện này có thể gây ra làn sóng chấn động không được hoan nghênh trên khắp châu Âu. Theo Euronews, nhiều câu hỏi đang được đặt ra về tác động của kết quả bầu cử này đối với sự hỗ trợ của Mỹ cho Ukraine, vấn đề an ninh châu Âu và các mối quan hệ thương mại xuyên Đại Tây Dương. Theo thăm dò bên lề bầu cử, 73% cử tri nói rằng họ không hài lòng về các vấn đề đang diễn ra trong nước, với khoảng một phần ba cho biết họ không chỉ không hài lòng mà còn bất bình với tình trạng của đất nước.

THƯ LÊ