Ngày 3-6, Ukraine tuyên bố đã tấn công thành công hệ thống tên lửa S-300 bên trong lãnh thổ của Nga bằng vũ khí do phương Tây cung cấp, đánh dấu lần đầu tiên Ukraine phóng vũ khí phương Tây vào mục tiêu bên trong lãnh thổ Nga.
“Đó là S-300 trên lãnh thổ Nga. Những ngày đầu tiên sau khi được phép sử dụng vũ khí phương Tây trên lãnh thổ đối phương”, CNN dẫn tuyên bố của một quan chức cấp cao trong Chính phủ Ukraine Iryna Vereshchuk đăng trên Facebook kèm theo một bức ảnh được cho là ghi lại cuộc tấn công. Cũng theo CNN, không rõ liệu vũ khí được sử dụng trong cuộc tấn công được Vereshchuk mô tả có phải do Mỹ cung cấp hay không. Tuy nhiên, The Telegraph dẫn các nguồn tin Nga cho biết, Ukraine đã lần đầu tiên phóng vũ khí do Mỹ sản xuất vào các mục tiêu bên trong lãnh thổ Nga. Bộ Quốc phòng Nga và các blogger quân sự Nga đưa tin rằng Ukraine đã kích hoạt Hệ thống tên lửa pháo binh cơ động cao (HIMARS) nhằm vào các mục tiêu trong lãnh thổ Nga vào tối 1-6. “Đối phương bắt đầu sử dụng các hệ thống vũ khí do phương Tây sản xuất để tấn công lãnh thổ của Nga. Đây là những mảnh đạn pháo M142 HIMARS MLRS. Lực lượng phòng không của quân đội Nga đã phá hủy hơn 10 tên lửa trên bầu trời vùng Belgorod”, phóng viên chiến trường Nga kiêm truyền thông viên của Điện Kremlin Evgeniy Poddubny cho biết trên kênh tin nhắn Telegram, kèm theo đăng tải một số bức ảnh.
Trong khi đó, Kyiv Post đưa tin, lực lượng Ukraine đã hành động chưa đầy 24 giờ sau khi được Mỹ, Anh, Đức, Pháp “bật đèn xanh” cho phép tấn công các mục tiêu bên trong Nga bằng vũ khí viện trợ. Ngày 2-6, Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky tuyên bố xác nhận về việc khai hỏa bệ phóng HIMARS đặt ở Kharkov, nhưng Mỹ vẫn cấm các cuộc tấn công sâu hơn vào Nga với Hệ thống tên lửa chiến thuật lục quân (ATACMS).
Theo The Telegraph, động thái của Ukraine diễn ra sau khi Ngoại trưởng Mỹ Antony Blinken xác nhận Tổng thống Biden chấp thuận cho Ukraine sử dụng vũ khí của Mỹ để tấn công các mục tiêu trong lãnh thổ Nga, khi các mục tiêu này tấn công thành phố Kharkov. Ngoại trưởng Mỹ cho biết động thái này của Mỹ đánh dấu sự thay đổi trong chính sách của chính quyền ông Biden, cũng là kết quả của chiến lược điều chỉnh và thích ứng của Mỹ bởi trước đó ông Biden kiên quyết từ chối cho phép Ukraine sử dụng vũ khí của Mỹ để tấn công lãnh thổ Nga. Tuy nhiên, theo RT, ông Zelensky cho rằng, sự nới lỏng này là “chưa đủ” và kêu gọi Mỹ cũng như các đồng minh tiếp tục nới lỏng hơn nữa.
Theo RT, ngày 3-6, người phát ngôn Hội đồng An ninh Quốc gia Mỹ John Kirby tuyên bố, Mỹ sẽ không loại trừ khả năng Ukraine tấn công sâu hơn vào lãnh thổ Nga. Tuy nhiên, ông Kirby lưu ý: “Chính sách của Mỹ liên quan đến việc cấm Ukraine sử dụng ATACMS hoặc các cuộc tấn công tầm xa vào lãnh thổ Nga không thay đổi”.
Theo RT, ngày 3-6, Thứ trưởng Ngoại giao Nga Sergei Ryabkov cho biết Mỹ có thể phải đối mặt với hậu quả nghiêm trọng do những tính toán sai lầm nếu tiếp tục phớt lờ cảnh báo của Nga liên quan đến việc cho phép Ukraine sử dụng vũ khí do Mỹ cung cấp để tấn công các mục tiêu bên trong lãnh thổ Nga. Ông Ryabkov cũng đề cập đến những bình luận của Tổng thống Nga Vladimir Putin về hậu quả nghiêm trọng của các cuộc tấn công tầm xa tiềm tàng “xét đến sự ngang bằng của các quốc gia về vũ khí chiến lược”. Nga có thể phản ứng bất cân xứng trước cuộc tấn công của Ukraine nhằm vào hệ thống răn đe hạt nhân của nước này, vì Nga sẽ buộc Mỹ phải chịu trách nhiệm.
NGHI VĂN