Một thành phố có mật độ dân số đông đúc không nhất thiết tạo cảm giác đông đúc. Đó là nhận xét về Singapore của nhà nghiên cứu Woo Jun Jie thuộc Trường Chính sách Công Lý Quang Diệu trong cuộc trao đổi gần đây với CNA.
CNA dẫn báo cáo dân số mới nhất của Chính phủ Singapore cho biết, tổng dân số của nước này tăng lên 6,04 triệu người, chủ yếu do số người không thường trú tăng 5%. Cụ thể Singapore có từ 1,77 triệu người vào tháng 6-2023 lên 1,86 triệu người tháng 6-2024.
Với vai trò là trung tâm kinh doanh toàn cầu cũng như mức độ đáng sống ở đô thị cao, không có gì ngạc nhiên khi những người lao động có tay nghề cao đến Singapore để tìm kiếm cơ hội việc làm và môi trường sống an toàn. Với những hạn chế về đất đai, liệu Singapore có thể đáp ứng nhu cầu về nơi ở cho dân số ngày càng tăng như vậy hay không? Thực tế, các nhà quy hoạch và tư duy đô thị từ lâu đã tìm kiếm các giải pháp để thích ứng với dân số ngày càng tăng bất chấp những hạn chế về đất đai.
Ở hầu hết các thành phố ở Singapore, giải pháp chính là tăng mật độ dân trên diện tích đất đai, về cơ bản nghĩa là tìm cách để nhiều người hơn cùng sinh sống trong một không gian. Mật độ dân số cao hơn không nhất thiết đồng nghĩa với việc thành phố đông đúc hơn. Điển hình là khu Pinnacle@Duxton, nơi có gần 8.000 cư dân trên diện tích đất chỉ 2,5ha. Với mật độ 320.000 cư dân/km2, mật độ này cao gấp 3 lần so với hầu hết các khu dân cư. Dù dân cư đông đúc, nhu cầu về căn hộ tại Pinnacle@Duxton vẫn cao.
Một căn hộ 5 phòng tại đây được bán với giá hơn 1,5 triệu SGD vào tháng 5-2024. Mọi người có xu hướng tìm đến các khu nhà cao tầng có mật độ dân cao thay vì các khu dân cư có mật độ thấp hơn.
Bên cạnh vị trí và khoảng cách gần với trung tâm thành phố, Pinnacle@Duxton có thiết kế độc đáo như vườn trên cao và không gian công cộng bảo đảm sinh hoạt thoải mái dù mật độ dân số cao bằng cách tạo ra các không gian xanh và giải trí.
Những giải pháp tương tự được Singapore thực hiện trong việc thiết kế các khu nhà ở công cộng khác gần đây. Những không gian xanh và công cộng như vậy giúp giảm cảm giác đông đúc, thay vào đó cung cấp sự thoải mái về mặt thị giác, nhiệt độ phù hợp và không gian giải trí rộng rãi. Do đó, ngay cả khi tiếp tục phát triển nhà ở cao tầng có mật độ dân cao để đáp ứng nhu cầu dân số ngày càng tăng, Singapore vẫn có thể tiếp tục giảm cảm giác đông đúc bằng cách thiết kế các khu dân cư kết hợp không gian xanh cả trên mặt đất lẫn trên không.
Ngoài các khu nhà ở có mật độ dân cao, Singapore còn có những cách khác để giảm cảm giác chật chội. Ví dụ, các khu nhà ở hỗn hợp kết hợp các căn hộ với cửa hàng và siêu thị, phương tiện giao thông và thậm chí cả các dịch vụ công cộng, giúp cư dân dễ dàng tiếp cận nhiều cửa hàng và tiện ích hơn. Điều này giúp cư dân giảm nhu cầu đi vào thành phố hoặc các khu vực trung tâm, qua đó giảm tình trạng đông đúc ở những nơi đó. Đơn cử, khu nhà ở hỗn hợp Kampung Admiralty kết hợp nhà ở công cộng, không gian thương mại, công viên công cộng cũng như tiện ích chăm sóc sức khỏe trong phạm vi chỉ 0,9ha.
Quan trọng hơn, các khu nhà ở hỗn hợp cho phép các nhà quy hoạch thành phố sử dụng không gian đất hiệu quả hơn bằng cách kết hợp các nhu cầu khác nhau trong cùng một khu đất, thay vì để chúng chiếm các tòa nhà riêng lẻ. Đổi lại, điều này giúp các nhà quy hoạch sử dụng đất cho các mục đích khác như công nghiệp, nhà ở hay giải trí. Các kiến trúc sư khu Pinnacle@Duxton mô tả phương pháp “cải tạo đất trên không” bằng cách xây dựng các khu vườn trên cao ở tầng 26 và tầng 50. Tương tự, không gian ngầm cũng được cải tạo phục vụ nhu cầu sử dụng.
Kế hoạch tổng thể gần đây của Cơ quan Tái phát triển đô thị Singapore nêu bật nỗ lực cải tạo các không gian chưa sử dụng như sàn trống, không gian dưới các cây cầu cạn để phục vụ mục đích giải trí. Không gian xanh và các cơ sở giải trí xen kẽ trong các khu dân cư và khu nhà ở có thể giúp phá vỡ sự đơn điệu về mặt thị giác thường gắn liền với cuộc sống ở các tòa nhà cao tầng. Những không gian này cũng có thể cung cấp cho cư dân nơi để vui chơi, nghỉ ngơi, giảm cảm giác đông đúc mà nhiều thành phố đông dân trên thế giới thường gặp phải. Nhìn chung, ngay cả khi tiếp tục phát triển, Singapore vẫn có thể đáp ứng nhu cầu sinh sống thoải mái thông qua quy hoạch đô thị sáng tạo và cải tạo không gian.
GIA NGHI
