Singapore sẽ trở thành quốc gia đầu tiên trên thế giới trao quyền cho cảnh sát can thiệp vào giao dịch của ngân hàng nhằm ngăn chặn nạn lừa đảo với dự luật bảo vệ người dân khỏi vấn nạn này trong bối cảnh gia tăng lừa đảo qua công nghệ “Deepfake”.
Theo The Straits Times, dự luật Bảo vệ khỏi lừa đảo được Bộ trưởng Nội vụ (MHA) Sun Xueling đệ trình lên Quốc hội tuần này. Dự luật cho phép cảnh sát ban hành lệnh hạn chế (RO) đối với các ngân hàng, yêu cầu các ngân hàng hạn chế giao dịch tài khoản của những người không biết mình sắp trở thành nạn nhân của vụ lừa đảo.
Trong trường hợp nạn nhân lừa đảo tiềm năng từ chối tin rằng họ đã bị nhắm mục tiêu và vẫn khăng khăng chuyển tiền ra ngoài, cảnh sát có thể được trao quyền chặn các giao dịch chuyển tiền như vậy. Thực tế, trong một số trường hợp lừa đảo, cảnh sát, nhân viên ngân hàng hoặc thành viên gia đình đã thông báo cho nạn nhân rằng họ đang bị lừa đảo, nhưng họ vẫn tiếp tục chuyển tiền. Hiện tại, cảnh sát không có thẩm quyền yêu cầu nạn nhân dừng chuyển tiền trong các vụ lừa đảo mà họ không hề hay biết. Do đó, lệnh hạn chế đối với các ngân hàng được xem là giải pháp hữu hiệu giúp ngăn chặn tình trạng này.
Theo MHA, những biện pháp hạn chế nói trên áp dụng đối với các giao dịch chuyển tiền, sử dụng các tiện ích ATM, ứng dụng PayNow, tất cả tiện ích tín dụng và các giao dịch trực tiếp không qua quầy giao dịch. Bảy ngân hàng lớn tại Singapore là Citibank, HSBC, OCBC Bank, DBS Bank, UOB, Maybank, Standard Chartered, sẽ mặc định áp dụng RO, song những ngân hàng khác cũng phải tuân thủ lệnh này khi được yêu cầu.
Dự kiến, RO nhằm bảo vệ những trường hợp lừa đảo thông qua các kênh kỹ thuật số và viễn thông như cuộc gọi và tin nhắn văn bản. Tuy nhiên, lệnh sẽ không bao gồm các trường hợp gian lận thông thường liên quan tương tác trực tiếp như với các thành viên gia đình, bạn bè... Các trường hợp tranh cãi có thể kháng cáo RO lên người đứng đầu lực lượng cảnh sát Singapore (SPF).
RO sẽ có hiệu lực trong tối đa 30 ngày, nhưng có thể được gia hạn nhiều nhất 5 lần, do đó có thể kéo dài tới 6 tháng. Cảnh sát có thể hủy RO trước thời hạn 30 ngày nếu cá nhân được đánh giá là không còn nguy cơ bị lừa đảo. Trong thời gian áp dụng RO, người sử dụng vẫn có thể sử dụng tiền trong tài khoản vì những lý do chính đáng như thanh toán hóa đơn và mua các nhu yếu phẩm hằng ngày. Họ có thể nộp đơn lên cảnh sát để xin tiếp cận một số tiền cố định và xin thêm tiền bằng cách xuất trình bằng chứng như hóa đơn chi tiêu. Khi đánh giá cá nhân đang chịu lệnh hạn chế không còn nguy cơ bị lừa đảo nữa, cảnh sát có thể hủy từng RO.
Trong thời gian qua, giới chức Singapore đã ban hành nhiều sáng kiến chống lừa đảo và nỗ lực nâng cao nhận thức của công chúng về vấn nạn này. Các ngân hàng cũng giới thiệu công cụ cho phép khách hàng đóng băng tài khoản ngân hàng của họ nếu họ nghi ngờ tài khoản của mình bị xâm phạm và tính năng khóa tiền, qua đó giúp khách hàng có thể giữ lại số tiền không thể chuyển ra khỏi tài khoản ngân hàng của họ thông qua các phương tiện trực tuyến. Dẫu vậy, số nạn nhân tự nguyện chuyển tiền cho những đối tượng lừa đảo trực tuyến tiếp tục tăng cao.
Theo Channel News Asia, 86% trong số các vụ lừa đảo được báo cáo trong nửa đầu năm 2024 đều do các nạn nhân tự nguyện chuyển tiền cho những kẻ lừa đảo. Theo thống kê, mỗi ngày số tiền các nạn nhân bị lừa đảo ước tính khoảng 2 triệu SGD. Chỉ trong nửa đầu năm nay, số vụ lừa đảo tại quốc đảo này đạt mức cao kỷ lục, với hơn 385,6 triệu SGD bị mất trong hơn 26.000 vụ việc được báo cáo. Điều đáng lo là trái ngược với niềm tin phổ biến, những người dùng internet lớn tuổi và ít hiểu biết hơn không phải là những người mắc bẫy lừa đảo, mà chính là những người trẻ tuổi. Năm 2023, những người trong độ tuổi 30 - 49 chiếm phần lớn số nạn nhân bị lừa đảo. Trước tình trạng này, dự luật RO được xem như giải pháp cứu cánh.
Ngoài sự ủng hộ dự luật, hầu hết người dân còn đề xuất mở rộng phạm vi của RO bao gồm các sàn giao dịch tiền điện tử và các công ty kiều hối. Tuy nhiên, cũng có ý kiến lo ngại dự luật mới nếu được áp dụng có thể ảnh hưởng tới các dữ liệu, thông tin riêng tư.
TẤN PHÁT
