Trung Quốc đã khởi động vòng hỗ trợ tài chính mới trị giá 10.000 tỷ Nhân dân tệ (1.400 tỷ USD), tập trung giảm gánh nặng nợ cho các chính quyền địa phương, đánh dấu nỗ lực mới nhất nhằm thúc đẩy tăng trưởng nền kinh tế lớn thứ hai thế giới.
Theo Tân Hoa xã, Quốc hội Trung Quốc đã thông qua việc nâng trần nợ của chính quyền địa phương lên 6.000 tỷ Nhân dân tệ (khoảng 840 tỷ USD). Với biện pháp này, mức trần của nợ chính quyền địa phương sẽ tăng từ 29.520 tỷ Nhân dân tệ (4.121 tỷ USD) lên 35.520 tỷ Nhân dân tệ (4.958 tỷ USD) vào cuối năm nay. Ngoài ra, theo Bộ trưởng Tài chính Lam Phật An, từ năm 2024, mỗi năm, Trung Quốc sẽ dành riêng 800 tỷ Nhân dân tệ (11,6 tỷ USD) từ các trái phiếu mục đích đặc biệt mới cho các chính quyền địa phương trong 5 năm liên tiếp, để hoán đổi với khoản nợ ẩn 4.000 tỷ Nhân dân tệ (560 tỷ USD).
Nợ ẩn là thuật ngữ dùng để chỉ các khoản nợ mà các chính quyền địa phương vay thông qua các công ty tài chính thuộc sở hữu của chính quyền. Loại nợ này thường không được ghi nhận trong bảng cân đối kế toán chính thức và gây ra nhiều rủi ro cho hệ thống tài chính. Các biện pháp mới sẽ bổ sung tổng cộng 10.000 tỷ Nhân dân tệ vào nguồn lực xóa nợ. Đến năm 2028, số nợ ẩn mà chính quyền địa phương cần xử lý sẽ giảm từ 14.300 tỷ Nhân dân tệ (1.996 tỷ USD) xuống còn 2.300 tỷ Nhân dân tệ (321 tỷ USD).
Theo báo cáo của Quỹ Tiền tệ quốc tế (IMF), ngay từ cuối năm 2019, nợ địa phương đã chiếm tới 22% GDP Trung Quốc. Thời gian qua, nợ của chính quyền địa phương tăng vọt một phần do chi tiêu cao và doanh thu từ thuế sụt giảm trong thời kỳ Covid-19, nhưng cũng do sự suy thoái của ngành bất động sản, vì doanh số bán đất, nguồn thu chính của chính quyền địa phương, đã giảm xuống.
Các biện pháp trên được kỳ vọng giảm căng thẳng tài chính của chính quyền địa phương, giúp ổn định tăng trưởng của nền kinh tế số hai thế giới. Theo AP, các chuyên gia đánh giá gói hỗ trợ này là bước đi cần thiết để ổn định nền kinh tế Trung Quốc, giảm áp lực nợ cho các chính quyền địa phương và cung cấp nguồn lực tài chính mới để đối phó với tình hình tăng trưởng kinh tế bất ổn định, đặc biệt sau ông Donald Trump tuyên bố đắc cử trong cuộc bầu cử tổng thống Mỹ 2024.
Theo Bộ trưởng Tài chính Lam Phật An, đây là một trong những biện pháp kích thích quan trọng nhất mà chính phủ đã đưa ra trong những tuần gần đây để ổn định nền kinh tế trước những cơn gió ngược từ cả trong và ngoài nước. Các biện pháp quy mô lớn như vậy cho thấy sự thay đổi cơ bản trong cách tiếp cận đối với việc tái cấu trúc nợ cũng như cho thấy rủi ro nợ của Trung Quốc hoàn toàn có thể kiểm soát được.
Với việc trở lại Nhà Trắng, ông Trump có khả năng áp thuế quan 60% đối với hàng nhập khẩu từ Trung Quốc. Thực tế, khi Mỹ lập hàng rào thuế quan thì xuất khẩu hàng hóa Trung Quốc sang Mỹ từ chỗ chiếm 18% trong tổng kim ngạch xuất khẩu chỉ còn 15% vào năm ngoái. Châu Âu hiện cũng dùng nhiều rào cản để hạn chế Trung Quốc xuất ô-tô điện. Trong bối cảnh này, việc Trung Quốc tung ra các gói kích thích kinh tế cũng là cách giảm rủi ro từ yếu tố bên ngoài không thuận lợi.
Theo AP, nhiều nhà phân tích cho rằng, Trung Quốc cần thêm các biện pháp táo bạo, trị giá hàng nghìn tỷ Nhân dân tệ để phục hồi nền kinh tế. Ngân hàng Nhân dân Trung Quốc (PboC) nới lỏng các hạn chế về việc vay cuối tháng 9-2024, làm bùng nổ thị trường chứng khoán. Ủy ban Cải cách và Phát triển kinh tế Trung Quốc (NDRC) cũng cấp 200 tỷ Nhân dân tệ (28 tỷ USD) cho các dự án đầu tư của địa phương năm nay, sớm hơn một năm so với kế hoạch.
Nền kinh tế Trung Quốc đã cho thấy những dấu hiệu phục hồi trong hai tháng qua. Các khoản trợ cấp mua hàng dành cho những người đổi xe cũ lấy xe mới đã giúp doanh số bán ô-tô phục hồi vào tháng 9-2024. Một cuộc khảo sát cho thấy sản xuất đã có những dấu hiệu tích cực trong tháng 10-2024 sau 5 tháng liên tiếp suy giảm; xuất khẩu tăng vọt 12,7% vào tháng trước, mức tăng lớn nhất trong hơn hai năm qua.
NGHI VĂN
