Tổng thống Venezuela Nicolas Maduro ngày 30-4 chúc mừng quân đội nước này đập tan âm mưu đảo chính, một ngày sau khi thủ lĩnh đối lập Juan Guaido kêu gọi người dân xuống đường chống chính phủ. Cũng trong ngày 30-4, ông Guaido xuất hiện trong một đoạn video tuyên bố được một số binh sĩ ủng hộ trong một âm mưu đảo chính quân sự nhưng chính phủ khẳng định vẫn kiểm soát tình hình.
Đây là diễn biến mới nhất trên chính trường Venezuela giữa lúc quốc gia này rơi vào tình trạng căng thẳng chính trị tột độ kể từ khi ông Guaido tự phong là “tổng thống lâm thời” hôm 23-1 vừa qua. Ngay sau đó, Mỹ cùng một loạt nước Mỹ Latinh và châu Âu công nhận vai trò của ông Guaido; trong khi nhiều nước như Nga, Belarus, Bolivia, Iran, Trung Quốc, Cuba, Nicaragua, Syria và Thổ Nhĩ Kỳ... ủng hộ Tổng thống Maduro.
Quốc hội lập hiến Venezuela hồi đầu tháng 4 thông qua nghị quyết tước quyền miễn trừ đối với ông Guaido theo đề nghị của Tòa án Công lý Tối cao (TSJ) vì vi phạm lệnh cấm xuất cảnh trong thời gian bị điều tra về cáo buộc tiếm quyền hành pháp. Tuy nhiên, với sự ủng hộ của Mỹ và một số nước, ông Guaido vẫn tiến hành các hoạt động chống chính phủ.
Chính phủ hợp hiến của Venezuela kêu gọi nhân dân cảnh giác cao độ, sát cánh với lực lượng vũ trang Bolivar nhằm đánh bại âm mưu đảo chính và bảo vệ nền hòa bình. Chủ tịch Hội đồng lập hiến Venezuela Diosdado Cabello kêu gọi người dân thể hiện sự ủng hộ đối với Tổng thống Maduro. Bộ trưởng Quốc phòng Vladimir Padrino một lần nữa khẳng định sự ủng hộ và trung thành tuyệt đối với chính phủ Tổng thống Maduro. Cơ quan công tố Venezuela đã khởi động tiến trình điều tra đối với những đối tượng liên quan tới âm mưu đảo chính bất thành và Bộ Tư pháp sẽ có những hành động phù hợp vào thời điểm thích hợp.
Các nước như Bolivia và Cuba lên án âm mưu “đảo chính” tại Venezuela. Mexico bày tỏ lo ngại nguy cơ leo thang bạo lực và đổ máu tại Venezuela và cho biết đang tham vấn các quốc gia khác để tìm phản ứng chung đối với cuộc khủng hoảng này. Nhóm Lima, gồm 13 nước Mỹ Latinh và Canada, thông báo triệu tập cuộc họp khẩn vào ngày 3-5 tới.
Trong khi đó, Ủy ban châu Âu (EC) đang theo dõi các diễn biến tại Venezuela, đồng thời kêu gọi “giải pháp chính trị và hòa bình”. Liên minh châu Âu (EU) tái khẳng định hòa giải chính trị, hòa bình và dân chủ là giải pháp duy nhất cho tình hình ở Venezuela hiện nay. EU lên án mọi hình thức bạo lực và kêu gọi các bên kiềm chế tối đa để tránh leo thang căng thẳng. Bộ Ngoại giao Nga cáo buộc phe đối lập quốc gia Nam Mỹ kích động bạo lực thay vì giải quyết một cách hòa bình những khác biệt.
Có thể nói, tình hình chính trị - xã hội tại Venezuela đang ngày càng trở nên nóng bỏng, phức tạp khi phe đối lập do ông Guaido đứng đầu được Mỹ và một số đồng minh ủng hộ, kích động có thể gây ra cuộc nội chiến đẫm máu. Thậm chí, ngoài việc bao vây kinh tế chống Venezuela, cách đây không lâu, Mỹ còn cảnh báo về cuộc can thiệp quân sự vào quốc gia Nam Mỹ này để lật đổ chính phủ hợp hiến của Tổng thống Maduro. Cuộc tranh giành quyền lực ở Venezuela đã leo thang thành một cuộc chiến địa chính trị. Chính phủ của Tổng thống Maduro cam kết tiếp tục theo đuổi các biện pháp ngoại giao và đối thoại để giải quyết tình hình hiện nay, tránh để xảy ra nội chiến, nhưng giải pháp chính trị và hòa bình cho Venezuela (cũng là mong muốn của Liên Hợp Quốc) là điều không đơn giản.
TUYẾT MINH
