Vấn nạn bằng giả - Kỳ 2: Những địa chỉ “ma”

Trái với những lời “thề thốt” về chất lượng chứng chỉ Anh văn, vi tính, những địa chỉ ghi trên các chứng chỉ này đều là địa chỉ “ma”. Và một câu hỏi được đặt ra: Đến bao giờ nạn mua bán bằng mới chấm dứt?

Phỏng vấn, thi tuyển chọn người tài bằng năng lực thật sự, bằng giả sẽ không còn “đất sống”.

Tìm đỏ mắt

Đưa chứng chỉ Anh văn B loại khá cho tôi, N. nói: “Chủ yếu là em giúp chị thôi, cái này được làm ở tận Hà Nội rồi chuyển fax về đây đó (?). Chị có làm bằng Đại học kinh tế không? Em hỏi lại rồi, họ giảm chỉ còn 60 triệu đồng thôi. Giá rẻ bất ngờ, mua nhanh đi chị, mua nhiều còn được bớt nữa”. Thấy tôi ậm ừ hứa lần sau sẽ trả lời, N. còn níu thêm một câu: “Có ai cần mua bằng chị giới thiệu giúp em nha, tăng thêm 50 ngàn đồng so với số tiền đưa cho em là chị có lời rồi”. Chứng chỉ Anh văn B mà N. đưa cho tôi, mặc dù mới “thỏa thuận” đồng ý mua bán vào ngày 22-10 nhưng lại được ông Tổng giám đốc Vũ Thế Khanh ký vào ngày 12-9-2011.

Cầm trên tay chứng chỉ Anh văn B, loại khá từ S. và N. do Trung tâm ứng dụng và phát triển công nghệ tự động hóa (nơi đào tạo tại Trung tâm Fotech Đà Nẵng) và Liên hiệp khoa học công nghệ tin học ứng dụng UIA (nơi đào tạo tại Trung tâm đào tạo Vista-Cn Đà Nẵng) cấp, chúng tôi lần theo các địa chỉ này để tìm đến. Sau vài ngày, chúng tôi đã có trong tay số điện thoại của ông Đỗ Xuân Sỹ, ký trong văn bằng với chức danh Phó giám đốc Trung tâm ứng dụng và phát triển công nghệ tự động hóa, đóng tại Hà Nội. Nói chuyện qua điện thoại, ông Sỹ cho biết không biết gì về việc này.

Ông cũng cho biết: Trung tâm đào tạo Fotech-Đà Nẵng do một cá nhân đứng ra thành lập, còn Trung tâm ứng dụng và phát triển công nghệ tự động hóa chỉ đứng ra làm tư cách pháp nhân. Tuy nhiên, Trung tâm Fotech- Đà Nẵng đã bị đình chỉ hoạt động hơn một năm nay do có những sai sót trong hoạt động.

Dò tìm địa chỉ Trung tâm đào tạo Vista-Cn Đà Nẵng trên danh bạ tại Đà Nẵng, chúng tôi có được địa chỉ 79 Quang Trung, kèm 2 số điện thoại bàn: 3749777 và 3888697. Tuy nhiên, khi chúng tôi đến địa chỉ này thì không thấy Trung tâm đào tạo Vista-Cn Đà Nẵng ở đâu, điện thoại hai số trên thì không liên lạc được. Như vậy, mặc dù được làm khá đẹp và tinh vi nhưng khả năng hầu hết các tấm bằng này là bằng giả.

Bằng giả vẫn “ok”

Trao đổi với chúng tôi, ông Nguyễn Văn Dũng, Trưởng phòng giáo dục chuyên nghiệp-Giáo dục thường xuyên thuộc Sở Giáo dục-Đào tạo Đà Nẵng cho biết: “Việc mua bán bằng cấp, chứng chỉ bây giờ chúng tôi mới biết và sẽ phối hợp với cơ quan Công an xác minh qua những thông tin mà báo chí cung cấp. Vừa qua, Sở cũng đã tiến hành rà soát 90 trung tâm tin học, ngoại ngữ trên địa bàn, qua đó đình chỉ 21 trung tâm hoạt động không hiệu quả, không bảo đảm chất lượng”.

Có một điều lạ là mặc dù những tấm bằng trên có khả năng là giả nếu đi xác minh, nhưng hầu hết đều “lọt” qua các khâu tuyển dụng. Đã có nhiều trường hợp thậm chí người dùng bằng giả hoặc bằng thật nhưng học giả công tác đến hơn chục năm sau thì “sự thật mới sáng tỏ”. Như vậy, một thực tế là tất cả các văn bằng, chứng chỉ đều được tiếp nhận một cách dễ dàng, nhất là khi ứng viên tuyển dụng vào các cơ quan Nhà nước hoặc bổ sung bằng, chứng chỉ khi đang làm việc. Những “cò” bằng cho biết, trong tất cả các loại thì chứng chỉ ngoại ngữ, tin học là bán “chạy” nhất, vì đây là hai loại gần như bắt buộc đối với các hồ sơ xin việc. Tuy nhiên, điều đáng ngạc nhiên, ngay cả một số người có năng lực thực sự vẫn đi... mua bằng. Chị Đỗ Thị X. đang công tác tại một cơ quan Nhà nước cho biết: “Mình cũng muốn học rồi đi thi nhưng thủ tục nhiều, chờ đợi lâu, mà đâu phải trung tâm nào cũng dạy và học đàng hoàng. Học cho có, thi đều đậu hết thì mua bằng cho tiện, đỡ mất thời gian”.

Điều đáng ngại là hiện nay, việc mua bán bằng, chứng chỉ rầm rộ, tràn lan cho thấy nhu cầu này khá lớn. Thiết nghĩ, các cơ quan chức năng cần vào cuộc để ngăn chặn các đường dây mua, bán và làm bằng cấp giả để giải quyết vấn nạn mua bán bằng đang công khai như hiện nay.

(Tiếp theo và hết)

Bài và ảnh: PHƯƠNG TRÀ