Từng tốt nghiệp ĐH chuyên ngành Sinh học, và Thạc sĩ Y Tiến hoá tại Đại học California, Los Angeles (UCLA) với thành tích nằm trong top 5% của trường, Nguyễn Thị Sao Ly mong muốn đưa về Việt Nam chương trình giáo dục SARE - một mô hình nhằm kích thích tiềm năng của học sinh yếu kém, đã được áp dụng rất thành công tại thành phố Baltimore (Mỹ) trong 10 năm qua.
 |
Nghiên cứu sinh tại ngôi trường hàng đầu nước Mỹ trong lĩnh vực y học
Nguyễn Thị Sao Ly sinh năm 1993, quê ở Đà Nẵng. Cô sinh ra trong một gia đình trí thức. Cha làm trong ngành giáo dục và mẹ làm kinh doanh.
Vì có cha làm trong ngành giáo dục nên gia đình Ly rất coi trọng việc học, cho dù đó là học ở ghế nhà trường hay trong cuộc sống thực tế.
Sao Ly có anh trai là Tiến sĩ Vật lí tại Anh và chị gái là Thạc sĩ Kinh tế đồng thời là founder của một số start-ups về công nghệ thông tin tại Mỹ. Năm 16 tuổi, Sao Ly đến với nước Mỹ bắt đầu hành trình du học.
Cô gái có vẻ ngoài ưa nhìn này hoàn thành bậc cử nhân với chuyên ngành Sinh học, và Thạc sĩ Y Tiến hoá tại trường Đại học California, Los Angeles (UCLA) với thành tích nằm trong top 5% của trường, được nhận Giải thưởng Sinh viên xuất sắc (Excellence Award) đồng thời nhận được bằng cử nhân danh dự Honors cho chuyên ngành của mình.
Ở lĩnh vực y học, Sao Ly đam mê nghiên cứu về sinh học phân tử và tế bào. Trong thời gian học cử nhân tại UCLA, cô tham gia nghiên cứu về đề tài tìm ra thuốc có khả năng thuyên giảm những bệnh liên quan đến rối loạn hình thành mạch máu, trong đó có bệnh mù, ung thư và di căn. Cô đã thuyết trình nghiên cứu của mình tại hội thảo GTCBio Drug Discovery năm 2015.
Năm 2017, Sao Ly nhận được thư mời phỏng vấn và nhập học chương trình Tiến sĩ tại 8 trường tại Mỹ và cô quyết định chọn Đại học Johns Hopkins để làm nghiên cứu sinh Tiến sĩ.
Trong quá trình 2 năm vừa qua tại Hopkins, Sao Ly tập trung nghiên cứu về bộ máy cơ học của tế bào và sự liên quan đến ung thư tuỵ.
Cô đang trong quá trình hoàn thành bài báo khoa học về Phân chia tế bào cho Tạp chí Frontiers in Cell and Developmental Biology sẽ được xuất bản vào năm sau.
"Việc chọn đề tài nghiên cứu cũng một phần duyên, tôi có cơ hội được tham gia vào các lab khác nhau tại Johns Hopkins và đây là lĩnh vực làm tôi phấn khích nhất.
Lĩnh vực nghiên cứu về bộ máy cơ học của tế bào có khả năng áp dụng rất rộng. Rất nhiều các hoạt động, di chuyển của tế bào đểu qua sự điều khiển của bộ máy cơ học.
Điều này có nghĩa rất nhiều bệnh và hội chứng liên quan đến sự sai sót và hư tổn của bộ máy này", Sao Ly tâm sự.
Mong muốn tạo cú hích trong giáo dục học sinh yếu kém và đào tạo khoa học tại Việt Nam nhờ SARE
Bên cạnh công việc nghiên cứu y học, Sao Ly cũng dành nhiều tâm huyết cho giáo dục, đặc biệt là chương trình SARE (Summer Academic Research Experience) hướng tới đối tượng học sinh yếu kém.
Cô là người hướng dẫn và tư vấn cho chương trình này với đối tượng hoạt động hiện tại là các em học sinh cấp 3 ở thành phố Baltimore, Mỹ.
Mới đây, Sao Ly về nước tham gia chương trình Diễn đàn Trí thức trẻ Việt Nam toàn cầu với mong muốn được giới thiệu mô hình SARE đến các chương trình trung học tại Việt Nam.
Hiện tại, chương trình SARE đang được áp dụng với các em học sinh cấp 3 có gia đình thuộc diện khó khăn, thu nhập thấp tại Baltimore nhằm tạo điệu kiện cho các em tham gia một môi trường hỗ trợ học tập chất lượng cao đồng thời kêu gọi sự hỗ trợ từ các tổ chức và nhà hảo tâm mong muốn cải thiện tình hình giáo dục của thành phố.
Từ nguồn kinh phí tài trợ, SARE lên kế hoạch tổ chức chương trình và chọn ra các em học sinh hoàn cảnh khó khăn, thiếu động lực học, và các em chưa có định hướng sự nghiệp rõ ràng để tham gia học tập và thực hành các môn khoa học được dạy bởi những nghiên cứu sinh ưu tú nhất tại Johns Hopkins và trực tiếp làm nghiên cứu tại các phòng lab cùng với các nhà khoa học.
Tâm huyết với chương trình giáo dục kích phát tiềm năng của học sinh này, Sao Ly chia sẻ: "Tôi nhận thấy SARE là một mô hình phù hợp để góp phần nâng cao chất lượng giáo dục tại Việt Nam, đặc biệt là giáo dục trước đại học.
Tuy các chương trình giáo dục các cấp tại Việt Nam hiện tại đã cải thiện rất nhiều nhưng vẫn còn thiếu tính thực tiễn và ứng dụng trong đào tạo, đặc biệt là đào tạo về STEM (các môn khoa học và công nghệ).
Vì thiếu cơ hội được cọ xát và thực hành, các bạn trẻ khó có thể say mê các môn khoa học công nghệ vốn dĩ rất khô khan trên lý thuyết. Tôi tin nếu được áp dụng, chương trình sẽ mang lại mộ cú hích nhỏ trong công tác giáo dục với học sinh yếu kém và đào tạo khoa học tại Việt Nam.
Ngoài ra SARE còn có thể kết hợp với các tổ chức, các nhà mạnh thường quân và các quỹ khuyến học tại Việt Nam để tạo ra một chương trình giáo dục có định hướng và có chọn lọc cho các học sinh - sinh viên có hoàn cảnh đặc biệt".
Theo cô gái 9X này, chương trình SARE kết hợp với các quỹ khuyến học chủ yếu nhắm đến các em học sinh có gia cảnh khó khăn, tạo điều kiện cho các em được học tập trong môi trường chất lượng cao, được tham gia thực nghiệm trực tiếp tại lab với những nghiên cứu sinh và nhà khoa học, và thậm chí được trả lương cho những hỗ trợ của các em cho công trình nghiên cứu.
Chương trình này đã được áp dụng trong suốt gần 10 năm vừa qua rất thành công tại thành phố Baltimore (Mỹ), một trong những thành phố nghèo với tỉ lệ thất học và tỉ lệ phạm tội cao nhất nước Mĩ.
Số liệu thống kê cho thấy các học viên của chương trình có tỉ lệ tốt nghiệp cấp 3 là 98%, đỗ đại học là 83% so với mức trung bình của thành phố là 65% và 48%.
"Ưu điểm lớn nhất của SARE là khả năng tạo được sự say mê học tập và nghiên cứu khoa học cho các học viên, tạo điều kiện cho học viên tiếp xúc sớm và đánh giá được sự phù hợp của bản thân với môi trường nghiên cứu thực tế sau này.
Điều này không những giúp cải thiện rõ rệt động lực học cho các em mà còn giúp các em định hướng cho bậc đại học từ những năm cấp 2,3", Ly nói.
Nghiên cứu sinh Việt tại Mỹ cho rằng: "Môi trường giáo dục hiện tại của Việt Nam hoàn toàn có thể áp dụng được SARE, tất nhiên với những tinh chỉnh trong chính sách, đối tượng và hình thức tham gia của các trường đại học để phù hợp hơn.
SARE có thể trở thành cầu nối quan trọng kết nối nhà tài trợ (các quỹ khuyến học, các tổ chức và nhà hảo tâm) với các tổ chức giáo dục (các đại học lớn tại Việt Nam) và các học sinh có hoàn cảnh đặc biệt (có gia cảnh khó khăn, có thành tích xuất sắc, có đam mê lớn về khoa học...).
Người Việt Nam mình rất ham học và coi trọng giáo dục, một mô hình khuyến học như SARE chắc chắn sẽ được ủng hộ để đóng góp cho nền giáo dục nước nhà".
Để ứng dụng thành công mô hình SARE, Ly hiểu rằng cần có được sự đồng thuận từ các nhà trường để cùng hợp tác tổ chức các chương trình thực nghiệm hè cho các học sinh.
Chương trình cũng cần chứng minh tính hiệu quả của mình trong mục đích khuyến học tại môi trường giáo dục Việt Nam để có thể nhận được sự hỗ trợ kinh phí từ các tổ chức và cá nhân cũng như từ chính sách giáo dục của nhà nước.
Ngoài ra, định hướng cụ thể và rõ ràng để phát triển đào tạo khoa học kĩ thuật trong nước từ các cơ quan bộ ngành sẽ tăng khả năng ứng dụng thành công của SARE.
Về khía cạnh cá nhân, Sao Ly quan tâm nhiều tới vấn đề giáo dục bởi cô cho rằng cô may mắn được sinh ra trong một gia đình có truyền thống giáo dục, được giáo dục và phát triển toàn diện khi xung quanh vẫn còn rất nhiều hoàn cảnh đáng tiếc, đặc biệt là những em học sinh ham học, có tố chất nhưng không có cơ hội.
Vì thế, khi có cơ hội được tham gia SARE và nhận thấy sự phù hợp của chương trình, Sao Ly muốn mang về nước những ý tưởng hay mà đã học được từ nước bạn.
Theo Dân trí
