Viết bằng một tâm hồn rộng mở

Theo dự kiến, nhà văn Pháp Marc Levy sẽ có các cuộc giao lưu với độc giả Việt Nam vào đầu tháng 10 tới tại các địa điểm: Hà Nội, Đà Nẵng và TP. Hồ Chí Minh. Ngay từ tháng 5, Công ty Truyền thông Nhã Nam- đơn vị giữ bản quyền tác phẩm bằng tiếng Việt của Marc Levy- đã lên kế hoạch chuẩn bị cho buổi tiếp đón ông, người được đánh giá là “nhà văn có độc giả nhiều nhất trong cộng đồng khối Pháp ngữ”. Câu lạc bộ bạn đọc hâm mộ Marc Levy đã được thành lập thông qua hình thức blog và các buổi họp mặt.

Bắt đầu từ chuyện ngày xưa

Tới tuổi 40, Marc Levy thực sự bỏ hẳn nghề thầu khoán từng nuôi sống gia đình mình, để dành trọn thời gian cho việc viết lách. Tác phẩm đầu tay của ông ra đời một cách tình cờ, khi một cô em gái ghi vội câu chuyện ông kể hằng đêm để ru ngủ cậu con trai, rồi tự động gửi bản thảo cho một nhà xuất bản lớn. Đó là câu chuyện ngày xửa ngày xưa... có một con ma hiện thân cho một cô gái núp trong hốc tủ, đêm đêm mò ra quyến rũ anh chàng chủ nhà, khiến cho chàng ta mê mẩn si tình. Chuyện chỉ có vậy, không dè NXBRobert Laffont, in ra với tựa đề Et Si C’Éait Vrai... (Chuyện thật mà) vào năm 2000 lại bất ngờ lôi kéo độc giả tới mức trở thành bestseller ngay lập tức.

Từ đó đến nay, các cuốn tiểu thuyết của Marc Levy liên tiếp xuất bản. Nhiều người còn so sánh nhà văn Pháp này với hiện tượng Joanne Kathleen Rowling, tác giả bộ Harry Potter ở Anh, hay Dan Brown, tác giả cuốn The Da Vinci Code ở Mỹ, tuy ba trường hợp nói tới ở đây hoàn toàn khác nhau về phía độc giả. Độc giả của J.K. Rowling chủ yếu là thành phần niên thiếu, của D. Brown thuộc lớp người đầu óc tò mò, còn của nhà văn Pháp thì là loại độc giả thích nghe kể những chuyện có thứ tự lớp lang, có đầu có đuôi, mạch lạc, dễ hiểu và dễ theo dõi.

Đứng khuất sau lò bánh của mình

Trong một lần đến thăm nước Nga, Marc Levy đã trả lời trên tờ báo Knizhnoye obozryenye về quan điểm viết tiểu thuyết của ông: “...Nếu bạn cung cấp cho 10 tác giả một ý tưởng, thì bạn sẽ nhận được 10 câu chuyện khác nhau. Nói chung, cốt truyện sinh ra từ mong muốn bàn luận về một đề tài nào đó”. Lấy ví dụ cuốn sách Bảy ngày sáng tạo, ông muốn viết về những sự khác biệt giữa mọi người. Ý tưởng ẩn sâu trong tim ông: Khi con người chấp nhận rằng giữa mọi người có thể có những sự khác biệt, anh ta trở nên phong phú hơn về nội tâm. Và cứ mỗi lần con người từ chối thừa nhận sự khác biệt vốn có giữa mọi người, anh ta trở nên nghèo nàn hơn. Không thừa nhận những người khác đồng nghĩa với tự hủy hoại.

Về đề tài này, ông có thể viết một luận văn triết học. Nhưng ông quyết định viết một truyện cổ tích, một câu chuyện ngụ ngôn. Cuốn sách có rất nhiều độc giả thiếu niên. Ông đã nhận được nhiều bức thư của các cô gái muốn giống như Sofia, và những chàng trai muốn giống như Lukas. Đối với những bạn trẻ này, điều rất quan trọng là thiên thần và ác quỷ có thể yêu nhau. Và khi có ai đó trong số họ gặp một người màu da khác, dân tộc hoặc tôn giáo khác, anh ta sẽ không sợ điều đó.

Marc Levy không cho rằng mình là người cực kỳ tài năng, ông chỉ viết bằng một tâm hồn rộng mở, muốn chia sẻ với những người khác những gì mình thích thú. Ông xem mình như một người thợ làm bánh mì, mỗi buổi sáng làm ra những chiếc bánh của mình, và hạnh phúc nhất khi mọi người thích bánh mì của anh ta. Và nếu như sự nổi tiếng đến, theo ông “nó không phải của anh ta, mà là của chiếc bánh mì anh ta làm ra, không ai nhìn thấy anh, anh đứng khuất trong lò bánh của mình”. Ông thích sống như vậy, khiêm nhường, giản dị.

Ông kể những câu chuyện của mình bằng một ngôn ngữ mộc mạc, và mong muốn tất cả bạn đọc đều hiểu được chúng. Có những bức thư nói rằng các cuốn tiểu thuyết của ông đã trả lại cho mọi người niềm hứng thú đọc sách. Những bức thư như vậy đối với ông có ý nghĩa gấp trăm lần những giải thưởng văn học quan trọng nhất.

Ông thật khiêm tốn khi nghĩ rằng mình chưa thực sự là một nhà văn. Ông nói “Chỉ sau này mới có thể hãnh diện, nếu như tôi nhận thấy mình đã học được nhiều điều có lợi cho nghề viết văn nhờ ở kinh nghiệm trải qua bao nhiêu năm tháng”. Mỗi lần khởi sự một cuốn tiểu thuyết mới, mối bận tâm hàng đầu của ông là làm sao tách mình ra khỏi cuốn tiểu thuyết trước, đừng nhại giọng cũ. Và cố gắng tránh mọi công thức và khuôn mẫu sáo mòn.

Marc Levy năm nay 47 tuổi, hiện là nhà văn được đọc nhiều nhất ở Pháp, sách của ông đã được dịch ra 35 thứ tiếng trên thế giới. Sinh năm 1961, tại Boulogne-Billancourt (Pháp), ông là nhà văn nước ngoài đầu tiên có fan club tại Việt Nam, được độc giả Việt Nam biết đến qua các bản dịch tiếng Việt: Nếu em không phải một giấc mơ; Em ở đâu?; Bạn tôi tình tôi; Kiếp sau; Gặp lại... Tác phẩm Những đứa con của tự do của ông hiện được chuyển ngữ và sẽ ra mắt độc giả trong thời gian tới.

TRẦN TRUNG SÁNG