Những khẩu hiệu “Khu dân cư văn hóa”, “Tổ an toàn, xóm làng yên vui”, “Cán bộ và nhân dân quyết tâm xây dựng cuộc sống mới”, v.v... xuất hiện hầu khắp các đầu kiệt hẻm trong thành phố. Nhưng ngay dưới chân những tấm bảng ghi các dòng khẩu hiệu này là không ít hình ảnh... phản văn hóa!
Bảng khẩu hiệu xây dựng cuộc sống mới trở thành... móc treo bảng rao vặt.
Mặc kệ khẩu hiệu...
Tại đầu kiệt 172 Lê Duẩn (tổ 34, Tân Hòa B), dòng chữ “Toàn dân đoàn kết xây dựng cuộc sống mới ở khu dân cư” vẫn còn tươi rói. Nhưng ngay bên dưới là đầy rẫy số điện thoại khoan cắt bê tông 0935.xxx.xxx. Trên bức tường này, nhiều dấu tích còn lại cho thấy, nơi đây từ lâu đã trở thành “điểm sáng” cho việc giới thiệu các dịch vụ kiểu này và cho đến nay, hình thức quảng cáo không tốn tiền nhưng tốn… công tẩy xóa của cơ quan chức năng vẫn ngang nhiên tồn tại. Cùng với các số điện thoại “đặt nhầm chỗ” là đống xà bần nằm ngang nhiên ở đầu đường ra vào kiệt hẻm này.
Thực trạng trên không chỉ xảy ra ở một nơi, mà khá phổ biến tại nhiều địa điểm khác. Ai bước vào con hẻm 236 Lê Duẩn cũng dễ dàng nhận ra cái “cổng chào” đặc biệt nơi đây với tấm bảng con: “Lớp Hóa 10, 11, 12, luyện thi đại học”. Hóa ra, chỗ đặt những dòng chữ xây dựng đời sống mới đã trở thành… móc treo quảng cáo khá bắt mắt. Hoặc như trên đường Nguyễn Cư Trinh (phường Hòa Cường Bắc) đoạn giáp đường Lê Thanh Nghị, có tấm biển “Đoạn đường văn minh, văn hóa” nhưng phía dưới tấm biển này là chỗ chứa rác của quán cà-phê bên cạnh.
Ngoài việc quảng cáo một cách thiếu văn hóa, tình trạng lấn chiếm kiệt hẻm làm nơi buôn bán cũng cho thấy sự làm ngơ của một số người trong việc chung tay xây dựng đời sống mới. Mỗi sáng sớm hoặc mỗi chiều, nhiều người không còn thấy những lời kêu gọi xây dựng nếp sống này, đời sống nọ nữa, bởi cơ man nào là bàn ghế, xe cộ của những người buôn bán hàng rong, đặc biệt là hàng quán kinh doanh đồ ăn, thức uống. Phần ai nấy chiếm, họ biến lối đi chung trở thành không gian riêng của một vài người.
Đạt chuẩn văn hóa: có là mơ…?
Đà Nẵng đang trong quá trình hướng tới một thành phố có nếp sống văn hóa, văn minh đô thị. Thành phố phấn đấu có thêm nhiều khu dân cư tiên tiến, nhiều gia đình văn hóa. Mỗi quận, huyện có ít nhất một phường, xã đạt chuẩn về văn hóa. Theo thông tin từ Ban Phong trào, Ủy ban MTTQ Việt Nam thành phố Đà Nẵng, đến cuối năm 2001, 100% các khu dân cư trên địa bàn thành phố triển khai thực hiện Cuộc vận động “Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa ở khu dân cư”.
Mỗi tổ dân phố, phường, xã đạt chuẩn văn hóa phải bảo đảm những yếu tố về môi trường cảnh quan sạch đẹp: “Đường giao thông được trải nhựa hoặc bê-tông hóa; có hệ thống đèn chiếu sáng; đường phố, nơi sinh hoạt công cộng sạch đẹp; thực hiện tốt pháp luật về trật tự, an toàn giao thông đô thị”, “Kiệt, hẻm, đường thông thoáng; không bị ô nhiễm”, v.v…
Nếu chiếu theo những quy định này thì việc “đạt chuẩn” đối với một số nơi có là chuyện trong mơ?
Bài và ảnh: Toàn Vân