Đó là thực trạng từ nhiều năm nay của Thư viện Khoa học tổng hợp thành phố Đà Nẵng, khi nguồn sách, báo mới liên tục được cập nhật, gia tăng nhưng lại không có chỗ để bố trí.
Nhu cầu lớn
Nhiều sách cũ phải bó lại, chất thành đống cao trên các kệ sách vì thiếu chỗ để. |
Ông Hà Xuân Đào, Giám đốc Thư viện (TV) Khoa học tổng hợp Đà Nẵng tự hào dẫn chúng tôi đi thăm khuôn viên gần 7.000m2 bên dòng sông Hàn thơ mộng. Dù là ngày giữa tuần nhưng hàng chục ghế đá, thảm cỏ rợp bóng cây đều kín chỗ, người ngồi đọc sách, người học bài, người ngồi vẽ. Vào các phòng đọc sách, bàn ghế được sắp đặt ngăn nắp, người ngồi ngay ngắn trật tự, chăm chú đọc sách và viết.
Ông Đào cho biết, hiện kho sách của TV có khoảng gần 190.000 bản sách với đầy đủ các loại sách tri thức, chính trị, xã hội, khoa học thường thức, văn học, giáo khoa, tham khảo, tài liệu địa chí Đà Nẵng… Số lượng bạn đọc theo đầu thẻ tính đến thời điểm hiện tại có khoảng 7.000, trong đó có 60% là học sinh, sinh viên, còn lại chủ yếu là cán bộ, công chức, hưu trí và thiếu nhi (từ lớp 9 trở xuống). Điều đáng mừng là số lượt đọc và lượt sách luân chuyển tại TV không ngừng tăng. Cụ thể, nếu như năm 2010, số lượt đọc là 223.700 lượt và số lượt sách luân chuyển là 466.600 lượt thì năm 2011, các con số tương ứng là 245.100 và 502.000. Riêng quý 1-2012 (không phải quý cao điểm), có 47.500 lượt bạn đọc và 100.700 lượt luân chuyển sách, báo. Cũng trong quý 1, TV cấp thêm 230 thẻ mới.
Thiếu nơi để sách
Mỗi năm, TV bổ sung khoảng từ 6.000-10.000 bản sách mới (riêng quý 1 năm nay, đã bổ sung hơn 1.000 bản), nghĩa là diện tích của TV phải nới rộng từ 30 - 40m2/năm. Thế nhưng, cơ sở TV tiếp quản từ sau ngày giải phóng thành phố với khoảng 1.700m2 diện tích xây dựng là con số bất di bất dịch. Do đó, mỗi lần bổ sung sách, các cán bộ kho lại phải thu dọn, sắp xếp để phát huy tối đa diện tích sử dụng các giá, kệ sách. “Nhưng mấy năm nay thì chịu, các giá sách được xếp sít sao, sách được đặt lên cả phần phía trên của giá, kệ sách, nhưng rốt cuộc chúng tôi vẫn phải bó sách lại”, một cán bộ trông coi kho sách của TV cho hay. Tất nhiên, những ấn phẩm sách, báo trước khi bó đều được các cán bộ TV lựa chọn kỹ, thường là sách, báo cũ, hoặc ít người sử dụng. Tuy nhiên, có khi một trong số đó lại là sách bạn đọc rất cần. “Biết như thế nghĩa là chúng tôi đã không làm tròn trách nhiệm của mình, nhưng không có cách nào khác”, Giám đốc Hà Xuân Đào băn khoăn.
Bên cạnh đó, việc thiếu cán bộ cũng khiến TV thành phố gặp không ít khó khăn trong việc phục vụ nhu cầu bạn đọc. Với 28 cán bộ (kể cả biên chế và hợp đồng) chỉ đủ bố trí mỗi phòng chuyên trách một người, chuyện mở cửa phục vụ bạn đọc trong giờ nghỉ trưa, buổi tối, ngày chủ nhật, nghĩa là 24/24 giờ theo đúng chức năng của TV vì thế cũng không thể thực hiện được. Chị Phố Châu, cán bộ phục vụ phòng Thiếu nhi của TV cho biết, tuy chưa đến mùa cao điểm nhưng hiện nay, vào các ngày thứ bảy, một mình chị phải xoay như chong chóng để phục vụ, chưa nói đến kỳ nghỉ hè.
Ngoài ra, sự thiếu thốn về cơ sở vật chất, trang bị kỹ thuật như tủ chống ẩm, phòng chuyên dùng để bảo vệ các ấn phẩm sách, báo thay vì bảo quản thô sơ như hiện nay khiến vấn đề bảo lưu tài liệu, sách báo quý gặp khó khăn…
Đại diện lãnh đạo Sở VH-TT&DL thành phố cho biết, Đề án Thư viện công cộng đã có trong dự thảo Đề án mới trình thành phố, trong đó có việc xây mới TV Khoa học tổng hợp. Mong rằng, Đề án sẽ sớm được thực hiện, để người Đà Nẵng có điều kiện tiếp cận nhiều hơn nữa với sách, tránh hiện tượng sách thừa, sách dư chất đống nhưng người dân lại không có để đọc.
Trong hệ thống TV công cộng Đà Nẵng, ngoài những bất cập của TV thành phố, tuyến TV công cộng cấp cơ sở còn thiếu và yếu. Hiện toàn thành phố chỉ có 3 TV quận, huyện (Sơn Trà, Cẩm Lệ và Hòa Vang), 13 thư viện, phòng đọc sách cấp xã, phường. Các TV được đặt trong các Phòng Văn hóa-Thông tin quận, huyện, nhà văn hóa, hạn chế về quy mô, tổ chức nên mỗi năm chỉ thu hút được tối đa khoảng 1.000 lượt bạn đọc. Ấn phẩm sách, báo chủ yếu được chuyển miễn phí từ TV tuyến trên xuống nên nghèo nàn, thiếu tính cập nhật… |
Bài và ảnh: NGỌC DUNG