Dự án Sân khấu học đường qua 2 giai đoạn triển khai thực hiện đã thu hút sự chú ý của những người làm công tác nghệ thuật truyền thống và sự tham gia của gần 200 học sinh thuộc 6 trường THCS trên địa bàn thành phố Đà Nẵng. Song, trong số đó chưa thấy học sinh nào tiếp bước trên con đường nghệ thuật này.
 |
| Các em học sinh Đà Nẵng tham gia Dự án Sân khấu học đường trong một lần diễn báo cáo tại Nhà hát Tuồng Nguyễn Hiển Dĩnh. |
Qua hai giai đoạn triển khai thực hiện, Dự án Sân khấu học đường do Cục Nghệ thuật biểu diễn (Bộ VH-TT&DL) tổ chức, đã có hơn 1.000 học sinh của 55 trường THCS và THPT thuộc 18 tỉnh, thành phố trong cả nước được tiếp cận tinh hoa nghệ thuật truyền thống của dân tộc, trong đó có gần 200 học sinh của 6 trường THCS trên địa bàn Đà Nẵng. Theo NSND Trần Đình Sanh, nguyên Giám đốc Nhà hát Tuồng Nguyễn Hiển Dĩnh, học sinh tham gia dự án đã học và hát khá thành thục một số làn điệu của tuồng như nói lối, hát nam, hát khách, hát tẩu mã, xướng, thán, bài nhịp III, bài nhịp lăn… Các em cũng đã tập luyện và biểu diễn khá chuẩn các trích đoạn: Đổng Kim Lân biệt mẹ trong tuồng Sơn Hậu; Đắc Kỷ đổi hồn trong tuồng Trầm Hương Các; An Dương Vương hồi cuối trong tuồng Mỵ Châu - Trọng Thủy và Trưng Vương đề cờ trong tuồng Trưng Nữ Vương... Đó là tín hiệu đáng mừng, chứng tỏ tính hữu ích của chương trình thử nghiệm này. Tuy nhiên, sau khi dự án tạm khép lại, trong những học sinh tham gia dự án sẽ có mấy em tiếp tục theo đuổi con đường nghệ thuật này?
GS Hoàng Chương, Giám đốc Trung tâm Nghiên cứu bảo tồn và phát huy di sản văn hóa dân tộc, từng khẳng định: Dự án Sân khấu học đường thật sự là giải pháp cứu trợ cho sân khấu truyền thống dân tộc đang khủng hoảng, mất khán giả nghiêm trọng. Dự án đã góp phần khơi dậy tình yêu nghệ thuật truyền thống cho thế hệ trẻ, đào tạo lớp diễn viên nghệ thuật truyền thống nghiệp dư, phát hiện các nhân tài để đào tạo thành diễn viên chuyên nghiệp kế cận... Tuy nhiên, GS Hoàng Chương cũng cho rằng, những gì mà dự án làm được trong 10 năm qua chỉ là “muối bỏ bể”. Ông Trần Ngọc Tuấn, Phó Giám đốc, phụ trách Nhà hát Tuồng Nguyễn Hiển Dĩnh khẳng định: Tại Đà Nẵng, chưa có một diễn viên nào đi lên từ Dự án Sân khấu học đường.
Thực tế, những học sinh tham gia Dự án Sân khấu học đường đã được các nghệ nhân giáo dục đạo lý uống nước nhớ nguồn, lòng tự tôn dân tộc, giáo dục cái đẹp thông qua các hình tượng nghệ thuật và các trích đoạn tuồng. Nhưng khi dự án kết thúc, họ lại không có đất dụng võ.
Theo tìm hiểu của chúng tôi, đa số những học sinh sau khi tham gia dự án đã biết ít nhiều về các làn điệu của tuồng, nhiều em còn thể hiện rõ khả năng hát tuồng của mình, nhưng lại không muốn theo nghiệp diễn viên tuồng... Hiệu trưởng của một trường tham gia dự án tiếc nuối: Dự án Sân khấu học đường là cách làm hay nhưng chưa tạo được khả năng tiếp nối và nhân rộng mô hình để thẩm định hiệu quả của dự án. Đến nay, thành phố cũng không có sân chơi thường xuyên để tạo cơ hội cho học sinh thể hiện tài năng của mình trong bộ môn nghệ thuật này. Điều đó đồng nghĩa với việc các em sẽ quên hết những gì mình đã học về nghệ thuật tuồng truyền thống khi dự án khép lại.
Bài và ảnh: VĨNH KHANG
