Đời sống văn nghệ Việt Nam năm 2013 vừa khép lại với rất nhiều sự kiện.
 |
| Đi qua thương nhớ của Nguyễn Phong Việt lập kỷ lục về số lượng tập thơ được phát hành. |
Hiện tượng thơ
Năm 2013 chứng kiến một kỷ lục hiếm có trong làng xuất bản, khi một tập thơ được bán đến 30.000 cuốn. Đó là tập thơ Đi qua thương nhớ của cây bút trẻ Nguyễn Phong Việt (ở thành phố Hồ Chí Minh). Ngay từ những ngày đầu năm, tập thơ mỏng, khổ vuông, do NXB Văn học và Phương Đông Books ấn hành đã nhanh chóng lập kỳ tích, khi đợt in đầu tiên 3.000 cuốn được bán hết trong khoảng 10 ngày. Và trong năm qua, tập thơ này cán đích với hơn 30.000 cuốn được thị trường tiêu thụ. Được đà, cuối năm 2013, Nguyễn Phong Việt tiếp tục ra mắt tập 2, với tựa đề Từ yêu đến thương. Chỉ trong vòng một tháng, 30.000 cuốn cũng đã được đưa ra thị trường.
Được mùa… đĩa than
Là một trong những phương tiện ghi âm khởi đầu của lịch sử âm nhạc, đĩa than từng phổ biến tại Việt Nam vào thập niên 60 của thế kỷ trước. Năm 2013, “tín đồ” của đĩa than có dịp chứng kiến cuộc “trở về” khá ngoạn mục khi Hãng phim Trẻ, Công ty truyền thông nhạc và phim Giao hưởng xanh - MFC Star Group phối hợp sản xuất và phát hành dự án đĩa than. Ba album đầu tiên đã được đưa ra thị trường, là những đĩa than có nội dung thuần Việt: Vinh quang Việt Nam (do nghệ sĩ Hồng Vy, Trần Mạnh Hùng và dàn nhạc giao hưởng thể hiện), Mùa thu không trở lại (NSND Lê Dung), Hà Nội mùa vắng những cơn mưa (các ca sĩ Mỹ Linh, Hồng Nhung, Thùy Dung, Thu Hà...).
Ngoài ra, còn phải kể đến việc nhạc sĩ Nguyễn Ánh 9 cũng bất ngờ được cầm trên tay đĩa than ở tuổi 90, mang tựa đề Lặng lẽ tiếng dương cầm. Đĩa này do Music Faces Entertainment cùng Gia Định Audio phối hợp thực hiện, như một món quà tặng nhạc sĩ vì những cống hiến của ông. 10 bài với sự tham gia của 5 ca sĩ: Hương Giang, Nguyên Thảo, Diệu Hiền, Trọng Bắc và Thụy Long. Những bài hát trong album đều đã có đời sống rất dài trong lòng công chúng như: Tình khúc chiều mưa, Cô đơn, Ai đưa em về, Buồn ơi chào mi…
Lặng lẽ tiếng dương cầm chỉ phát hành 1.600 đĩa, trong đó có 100 đĩa mang số thứ tự 0000 dùng làm tặng phẩm, 1.500 sản phẩm thương mại được đánh số thứ tự từ 0001 - 1500, giá bán trên thị trường là 900.000 đồng/ đĩa.
Sự trở lại của đĩa than là tín hiệu lành mạnh cho những người sành nhạc, dù bây giờ số người này không nhiều; và giá thành mỗi chiếc đĩa than cũng còn khá đắt, dao động từ 500.000 đồng đến 1 triệu đồng/đĩa.
Cuộc thi thơ đầu tiên trên facebook
Năm 2013, không thể không nhắc đến cuộc thi thơ được tổ chức trên facebook với chủ đề Lời tỏ tình đầu tiên. Đây là lần đầu tiên tại Việt Nam cuộc thi thơ được tổ chức trên facebook, do ông Phạm Thanh Long khởi xướng; các nhà thơ Hồng Thanh Quang, Nguyễn Trọng Tạo, Lê Minh Quốc, Văn Lê, Nguyễn Phong Việt trong thành phần giám khảo.
Cuộc thi thu hút số lượng tác giả và bài thơ dự thi với 10.000 bài thơ được post từ 6.000 email, thời hạn tổ chức cuộc thi ngắn nhất (31 ngày), từ ngày 1-5-2013 đến 1-6-2013. Cuộc thi đã nhận được sự quan tâm của dư luận, cơ quan thông tấn, báo chí và xã hội… Có bài thơ được 4.463 lượt like của độc giả. Sau đó, những bài thơ hay đã được in thành tập “Thơ hay facebook” (NXB Trẻ). Được biết, gần 300 triệu đồng là số tiền mà chủ ý tưởng đã bỏ ra cho sân chơi “đầu tiên” này.
Triển lãm ảnh chụp từ… điện thoại
Không có con số thống kê chính tức về những triển lãm ảnh đã được tổ chức trên khắp dải đất chữ S này trong năm 2013. Tuy vậy, nhiều người nhớ tới cuộc triển lãm ảnh đầu tiên được chụp từ điện thoại được tổ chức ngày 20-12-2013 tại 39 Phạm Ngọc Thạch (thành phố Hồ Chí Minh). Đó là triển lãm của phóng viên ảnh Trần Việt Đức của với tên gọi Việt Nam qua những góc nhìn camera phone.
Chọn từ hàng ngàn cú bấm máy ra 80 tác phẩm, Trần Việt Đức đưa người xem chiêm ngưỡng những góc nhìn về phong cảnh thiên nhiên, cuộc sống đường phố cho tới chân dung nhân vật trong đời thường. Tất cả đều được chụp bởi camera điện thoại, kết hợp với những phần mềm chỉnh sửa trên đó như: Hipsmatic hay Panorama để truyền tải đến người xem nhưng góc nhìn rất thú vị. Qua triển lãm này, Trần Việt Đức muốn “tiếp cận các chủ đề thân thiện, gần và nhanh hơn, tạo ra những khoảnh khắc bất ngờ mà máy ảnh chuyên nghiệp thường chỉ có thể chụp từ xa hoặc chụp trộm” và không nhất thiết phải có những thiết bị chụp ảnh đắt tiền mới chụp được, cái quan trọng là bạn nhìn cuộc sống thế nào.
Buổi ra mắt tập thơ hoành tráng nhất
Trong năm có nhiều buổi ra mắt thơ, nhưng không ai sánh được với buổi ra mắt hai tập Nỗi buồn tốc ký (NXB Hội Nhà văn) của nhà thơ - đại tá Hồng Thanh Quang.
Buổi ra mắt cũng là một đêm nghệ thuật đặc sắc, diễn ra trang trọng tại Nhà hát Lớn Hà Nội, với chủ đề Tôi đã quên mình chỉ để nghĩ về em vào đêm 7-11-2013. Suốt 2 tiếng đồng hồ, thơ ca được tôn vinh bằng âm nhạc của nhạc sĩ Phú Quang, đồng thời được nhiều nghệ sĩ thể hiện qua việc ngâm thơ và trình bày ca khúc như NSND Lê Khanh, nghệ sĩ Minh Vượng; NSƯT Quang Lý, NSƯT Thanh Lam, NSƯT Ngọc Khang, và các ca sĩ: Tấn Minh, Tuấn Hiệp, Đàm Vĩnh Hưng…
Nỗi buồn tốc ký là bộ sách gồm hai tập, dày gần 1.000 trang, được họa sĩ Văn Sáng thiết kế mỹ thuật rất độc đáo, giới thiệu gần 800 thi phẩm của Hồng Thanh Quang. Gần một nửa được viết trong thời gian gần đây, và nhiều bài được viết trực tiếp trên mạng xã hội facebook.
Trọng Tấn xin lỗi công chúng
Sự kiện gây “cơn bão” trong đời sống văn nghệ năm 2013 là việc ca sĩ của dòng nhạc đỏ Trọng Tấn - giảng viên Học viện Âm nhạc quốc gia Việt Nam - nộp đơn xin nghỉ dạy, kết thúc gần hơn 10 năm gắn bó với tư cách giảng viên tại một học viện uy tín. Lý do của Trọng Tấn đưa ra cho quyết định của mình là không muốn để việc đi hát bên ngoài làm ảnh hưởng tới việc giảng dạy tại Học viện Âm nhạc quốc gia Việt Nam. Tuy nhiên, dư luận xôn xao trước quyết định rất cá nhân này. Một bên đồng tình, chia sẻ với Trọng Tấn. Bên kia phản đối, cho rằng ai cũng như Trọng Tấn thì môi trường giảng dạy sẽ như thế nào.
 |
| Ca sĩ Trọng Tấn |
Nhiều người còn nghi ngờ Trọng Tấn “tung chiêu” để PR bản thân. Nhưng Trọng Tấn bình thản: “Tôi không phải người như vậy, tôi không phải là người thích đánh bóng tên tuổi bằng kiểu đó”. “Nhân đây tôi cũng rất xin lỗi khán giả vì thời gian qua đã có quá nhiều thông tin về việc tôi nghỉ dạy lên mặt báo, bản thân tôi cũng không hề muốn điều đó”. Thái độ này của Trọng Tấn được đa số ủng hộ. Biết lắng nghe, biết xin lỗi khi mình vô tình làm… ồn dư luận cũng là một tín hiệu tốt trong đời sống nghệ thuật.
CD giá… “khủng”
Trong khi giá “sàn” một chiếc đĩa CD ca nhạc thường chỉ 100.000 đồng, cỡ như album Độc đạo của ca sĩ “quái” Tùng Dương kết hợp với Nguyên Lê cũng mới xấp xỉ 200.000 đồng thì cuối năm 2013, nhiều người “choáng” khi nhạc sĩ Phú Quang tung ra CD với giá lên tới 800.000 đồng.
Đó là CD Mới thôi… mà đã một đời. Phần 2 - Hà Nội ngày trở về được nhạc sĩ ấp ủ ý tưởng từ 30 năm trước. Chọn lựa trong số gần 300 ca khúc, nhạc sĩ Phú Quang “nhấc ra rồi lại thêm vào”, cuối cùng chốt lại với 28 ca khúc, trong đó có bài được thu âm cách nay 1/4 thế kỷ. Album có sự góp mặt của các ca sĩ thuộc nhiều thế hệ khác nhau được chính Phú Quang “chọn mặt gửi vàng” như: Lê Dung, Quang Lý, Mỹ Hạnh, Ngọc Anh, Tấn Minh, Trọng Tấn, Kasim Hoàng Vũ, Hằng Nga… cùng các nghệ sĩ hòa tấu: saxophone Trần Mạnh Tuấn, violon Bùi Công Duy, guitar Trần Minh Tuấn, piano Việt Anh.
MAI HOÀNG
