Ca sĩ Phương Thanh: Dành hết tâm lực cho nghệ thuật

Nếu ví cuộc đời mình như một bài hát thì Phương Thanh bảo đó phải là ca khúc với đầy đủ những nốt bổng trầm. Dù lúc bổng với hào quang, tiếng tăm hay lúc trầm với những sóng gió, đắng cay thì chị lúc nào cũng dành hết tâm lực cho nghệ thuật.

Ca sĩ Phương Thanh tham gia trong liveshow Dấu ấn - Phương Thảo và Ngọc Lễ. (Ảnh do nhân vật cung cấp)

Không chịu ngồi yên

Dường như Phương Thanh chẳng “ngán” thử thách nào trong nghệ thuật. Khi đã nổi tiếng với nghề hát, chị đi đóng phim. Đang đóng phim, chị quay sang đóng kịch. Đùng một cái chị đóng cải lương, làm người mẫu. Lúc thiên hạ đang còn ngỡ ngàng, chị lại ngồi “ghế nóng” làm giám khảo các chương trình truyền hình. Cứ như vậy, vai trò này chưa nguội, Phương Thanh đã chuyển sang vai trò khác.

Nhưng ở vai trò nào, công việc nào, Phương Thanh cũng làm khán giả từ nghi ngờ đến thích thú. Còn nhớ khi nghe Phương Thanh đi đóng phim đầu tay Trái tim không ngủ yên, nhiều người nghĩ chắc chị lấy danh ca sĩ để lấn sân qua phim ảnh chứ diễn chẳng ra trò trống gì. Vậy mà chị diễn đâu đến nỗi tệ. Lần lượt sau đó, chị xuất hiện trong các phim: Đẻ mướn, Khi đàn ông có bầu, Nụ hôn thần chết, Đẹp từng centimet, Giải cứu thần chết, Hot boy nổi loạn, Bỗng dưng muốn khóc, Vừa đi vừa khóc… Lúc này, khán giả mới kinh ngạc, thán phục vì chị diễn quá hay.

Không học hành bài bản, không trường lớp nào đào tạo nhưng Phương Thanh có năng khiếu diễn xuất rõ thấy. Khả năng thu hút và đa dạng của chị trên màn ảnh rất khủng khiếp. Các vai diễn chị có thể là “không bình thường” như: bà thầy bói, bà trùm ôsin, bà giám thị hắc ám, chị giang hồ...; cho đến những vai khổ sở, nội tâm dữ dội như: gái điếm; người vợ, người mẹ nghèo, buôn bán, đạp xích lô, dọn phòng...

Chỉ là những vai phụ nhưng ở vai bi hay hài, Phương Thanh luôn biết cách làm mình nổi bật. Khác biệt một chút, tưng tưng một chút, vụng về một chút nhưng lại ấn tượng khó quên. Giải thưởng Diễn viên phụ xuất sắc nhất của Cánh diều 2007 với vai bà thầy bói trong phim Nụ hôn thần chết, một lần nữa Phương Thanh xua tan nghi ngờ của dư luận rằng chị là kẻ ngoại đạo.

Cũng giống như đóng phim, Phương Thanh đóng kịch, hát cải lương, làm người mẫu, ngồi ghế giám khảo… với phong thái thong dong, thoải mái. Không có vẻ ngoài sang trọng, không có chiều cao lý tưởng nhưng ở những công việc này, Phương Thanh bộc lộ rõ tài năng và sự duyên dáng bẩm sinh. Có thể trên sân khấu ca nhạc, Phương Thanh luôn là trung tâm thu hút sự chú ý nhưng ở các vai trò khác, chị chỉ muốn “nép” vào đâu đó, làm một nét chấm phá thú vị. Nhưng nếu thiếu Phương Thanh sẽ giảm đáng kể cảm xúc, thú vị và có khi chị cố nép mình thì cũng trở thành tâm điểm thu hút.

Thật ra khi Phương Thanh làm nhiều thứ, người khen cũng nhiều mà người chê cũng không ít. Nhiều người ác ý bảo chị “hết thời” với nghề hát nên mới “tham lam” như vậy. Nhưng nói như thế là không hiểu gì về Phương Thanh. Tiếng tăm, danh vọng chưa bao giờ là điều quan trọng đến mức sống còn với chị. Nhất là ở thời điểm này, nếu không làm các công việc ngoài ca hát, chị cũng không chết đói, tên tuổi cũng không chìm.

Họ không biết rằng, bây giờ Phương Thanh có thể lặng lẽ đến sân khấu hát hằng đêm mà không cần ai biết, tham gia các chương trình ca nhạc mà không lấy một đồng thù lao, đóng phim cực khổ mà không phàn nàn chuyện cát-sê cao hay thấp. “Tôi làm nhiều thứ cũng mệt lắm chứ, nhưng ở không, ngồi yên còn mệt hơn. Mọi việc đến như cái duyên và tôi đón nhận nó rất tự nhiên. Hơn nữa, nếu những công việc đó liên quan đến nghệ thuật thì tôi lại càng muốn dành hết tâm lực. Tôi làm tất cả vì cái tâm, chứ tiền bạc, danh tiếng bây giờ đâu quan trọng nữa”, Phương Thanh chia sẻ.

Bài hát vận vào người

Năm 4 tuổi, trong lúc cùng gia đình rời Thanh Hóa vào thành phố Hồ Chí Minh, Phương Thanh gặp một trận bão số 4 ngoài Bắc rất lớn. Chị bảo đó như điềm báo cho một cuộc đời bất hạnh. Phương Thanh đến với ca hát không bằng đam mê mà vì kiếm tiền. Nhà nghèo khó, thiếu cơm no áo ấm làm giấc mơ điện ảnh không thực hiện được, chị đã cặm cụi, cần mẫn tham gia hết cuộc thi hát này đến cuộc thi giọng ca nọ để kiếm tiền phụ giúp mẹ.

Thời đó, Phương Thanh không có gương mặt ấn tượng lắm. Đạo diễn Lê Hoàng từng bảo, da chị không trắng, chân chị không dài. Song, gương mặt Phương Thanh lại có tố chất ngôi sao. Lê Hoàng từng tiên đoán chị sẽ nổi tiếng nhưng Phương Thanh chẳng tin. Ai ngờ lại đúng thật. Khoảng năm 1997, khi được lên sóng truyền hình, Phương Thanh hát được nốt mí trong ca khúc Xa rồi mùa đông, chị được chú ý. Nhưng bài hát đưa tên tuổi chị lên đỉnh cao là Giã từ dĩ vãng vài năm sau đó.

Khi Phương Thanh hát Giã từ dĩ vãng thì chị giã từ cuộc sống nghèo khổ trước đó; khi hát Trống vắng, Lang thang, Tình xa khuất, Ta chẳng còn ai... thì mất mát, cô đơn, không trọn vẹn. Lúc chị hát Khi giấc mơ về thì đúng là giấc mơ đã về với chị. Phương Thanh bảo khi soi rọi những bài hát vào đời thực của chị đều có sự trùng hợp đến kinh ngạc. “Tôi hát bài nào là cuộc đời tôi sau đó y chang như vậy, bài hát nào nổi tiếng cũng đúng với diễn biến cuộc đời, hoặc là đã qua, hoặc là sắp đến.

Cứ như bài hát đã vận vào đời vậy”, chị suy ngẫm. Quả là hành trình âm nhạc cũng chính là hành trình của cuộc đời của Phương Thanh. Không kể những khó khăn trong cuộc sống, chị không tránh khỏi kiếp “hồng nhan bạc phận” trong tình duyên.

Nhưng Phương Thanh tự cất giấu tất cả nỗi niềm ấy. Để rồi khi cất tiếng hát cũng là lúc chị thổn thức với chính cuộc đời mình. Vậy nên, ngoài chất giọng trầm khàn bản năng, hát như moi hết ruột gan, sự giản dị, chân tình, khán giả còn thương, còn nhớ Phương Thanh ở hình ảnh chị trên sân khấu. Cứ ôm hết đắng cay vào lòng nên dáng người cúi khom xuống. “Giọng hát ngày càng “đời” hơn không gì khác là tôi đã phả vào đó những tâm tư của riêng mình. Tôi hát bằng cảm xúc thật, trải hết lòng mình vào ca khúc nên những ai trải qua nhiều sóng gió sẽ thích nghe tôi hát. Ở đó, họ tìm thấy được sự đồng cảm, sẻ chia”, Phương Thanh bộc bạch.

Sống tình cảm và giản dị

Thời kỳ Phương Thanh “làm mưa làm gió” ở các sân khấu, các bảng xếp hạng ca nhạc là lúc ca sĩ chưa có cơ hội PR, quảng cáo hay vin vào các “chiêu trò”, scandal để nổi tiếng. Phương Thanh có được vị trí như ngày hôm nay, ngoài tài năng, phần lớn là nhờ tính cách, lối sống của chị. Phương Thanh mạnh mẽ, nam tính, thẳng thắn, vô tư... “Nàng như bà lao công trên sân khấu ca nhạc, chỉ biết hát hết sức lực rồi sau đó quần quật chơi và quần quật yêu. Nàng tận hưởng hạnh phúc một cách vất vả và bừa bộn, không quan tâm tới sự suy tư. Khả năng gần gũi của Phương Thanh là vô tận. Nhưng coi chừng, nàng cũng có khả năng cáu bất thình lình”, đạo diễn Lê Hoàng nhận xét.

Với những người xung quanh, chị sống có trước có sau. Đó cũng là một phần lý do Phương Thanh ôm đồm nhiều công việc. “Tôi đi đóng kịch, cát-sê ít lắm! Nhưng tôi đi hát, cát-sê trên trời dưới biển biết bao nhiêu rồi, giờ giúp người khác là chính”, chị nói. Thành thử ra, có những chương trình chị có thể lấy thù lao hàng chục triệu đồng nhưng có những khi chị không lấy một xu. Không quan trọng tiền nong nhưng  Phương Thanh rất sợ làm người khác hoặc bị người khác làm tổn thương bởi tiền bạc. Khi chị đã giúp ai thì giúp hết mình, nhưng một khi bị tổn thương thì nhất quyết không làm.

Phương Thanh có đời sống tâm linh và tình cảm rất mạnh mẽ. Chị tin luật nhân quả, vay - trả ở cuộc đời. Cũng phải từng trải qua giông gió không ít nên chị tự rút ra bài học, kinh nghiệm và cách sống cho mình. Chị bảo mình đang bước vào thời hậu vận, đang cố gắng sắp xếp lại cuộc đời, cái gì quên được thì cứ quên, cái gì buông bỏ được thì buông bỏ. “Thời gian gần đây, quẻ cuộc đời tôi đang có sự thay đổi lớn. Tôi hát bài buồn nhiều khi không còn hứng thú nữa. Trái lại thích cái gì vui vui, hài hài. Như vậy cũng tốt mà!”, chị cười.

MINH NGA