Ngày 16-3 âm lịch hằng năm là ngày giỗ Tổ làng nghề, hay còn gọi là lễ giỗ thạch nghệ Tổ sư tại phường Hòa Hải, quận Ngũ Hành Sơn. Sự kiện hằng năm này đã trở thành truyền thống cùng với lịch sử tồn tại hơn 400 năm của làng nghề đá mỹ nghệ Non Nước. Từ năm 2018, UBND phường Hòa Hải nâng tầm thành lễ hội văn hóa tâm linh của làng nghề.
 |
| Diễn viên Nhà hát Tuồng Nguyễn Hiển Dĩnh biểu diễn hát bội tại lễ hội thạch nghệ Tổ sư của phường Hòa Hải. Ảnh: Đ.SƠN |
Theo ông Mai Hùng, Trưởng ban khánh tiết nhà thờ Tổ làng nghề, giỗ Tổ làng nghề đá mỹ nghệ Non Nước không rõ bắt đầu từ bao giờ nhưng có lịch sử hơn 400 trăm năm qua. Đây là nét văn hóa tâm linh truyền thống của dân tộc, là sự tri ân đối với bậc tiền nhân đã lập nên làng nghề, giúp cho con cháu mưu sinh qua nhiều thế hệ.
Thông thường lễ giỗ Tổ nghề đá mỹ nghệ Non Nước hằng năm rất đơn giản. Các cụ cao niên trong ban khánh tiết cùng thợ tổ chức nghi thức cúng tri ân tổ làng nghề tại nhà thờ Tổ làng nghề ở dưới chân ngọn núi Mộc Sơn.
Sau lễ cúng, mọi người quây quần bên mâm cơm, chia sẻ những dự định làm ăn, những mối quan tâm chung về phát triển làng nghề. Nét văn hóa tốt đẹp này tiếp tục lưu truyền cho đến hôm nay. “Bất cứ người dân thợ nào cũng nhận thức được rằng nghề mình làm hôm nay là do Tổ nghề truyền lại qua mấy trăm năm. Do đó, đến ngày giỗ Tổ nghề dù bận mấy cũng phải về thắp nén nhang tri ân Tổ nghề và cha ông mình đã giữ nghề cho đến hôm nay”, ông Hùng nói.
Phó Chủ tịch UBND phường Hòa Hải Hoàng Chí Trung cho biết, làng đá mỹ nghệ Non Nước ngày càng phát triển mạnh mẽ, có đóng góp tích cực cho phát triển kinh tế và ngân sách của địa phương. Thương hiệu làng nghề đã vươn đến các thị trường lớn trên thế giới. UBND quận Ngũ Hành Sơn và phường Hòa Hải nhận định cần nâng tầm lễ giỗ Tổ làng nghề đá mỹ nghệ Non Nước lên một lễ hội văn hóa truyền thống, đầu tiên là ở quy mô cấp phường.
Trong 2 năm 2018 và 2019, lễ hội thạch nghệ Tổ sư của phường Hòa Hải được tổ chức với quy mô lớn hơn lễ giỗ tổ nghề hằng năm trước đó. Bên cạnh nghi thức tâm linh, phần hội với những hoạt động thi đấu cờ tướng, đêm văn nghệ dân ca do diễn viên Nhà hát Tuồng Nguyễn Hiển Dĩnh biểu diễn bước đầu đã thu hút được sự quan tâm của người dân và các cơ sở sản xuất, kinh doanh đá mỹ nghệ.
 |
| Phường Hòa Hải mong muốn nâng tầm lễ hội thạch nghệ Tổ sư tương xứng với sự phát triển của Làng nghề đá mỹ nghệ Non Nước hiện nay. Trong ảnh: Cúng Tổ tại lễ hội thạch nghệ Tổ sư của phường Hòa Hải. |
Ông Nguyễn Hùng, chủ một cơ sở đá mỹ nghệ lớn trên địa bàn phường rất ủng hộ việc phường Hòa Hải tổ chức lễ hội thạch nghệ Tổ sư hằng năm như một nét văn hóa truyền thống của địa phương. “Tổ chức lễ hội là việc nên làm, vừa là tỏ lòng tri ân Tổ nghề vừa tuyên truyền về lịch sử làng nghề cho con cháu hôm nay. Làng đá Non Nước đã có thương hiệu vươn xa ra thế giới thì việc phát triển văn hóa làng nghề cũng phải tương xứng”, ông Nguyễn Hùng nói.
Theo đánh giá của Trưởng phòng Văn hóa-Thông tin quận Ngũ Hành Sơn Phan Thanh Liêm, qua 2 năm tổ chức lễ hội thạch nghệ Tổ sư tại phường Hòa Hải đã có những kết quả tốt, có thể tiếp tục phát triển trong những năm tới. Tuy nhiên, phần hội của lễ hội vẫn ít hoạt động, chưa hấp dẫn.
Phòng Văn hóa-Thông tin sẽ tham mưu với UBND quận và phối hợp với UBND phường Hòa Hải, Ban quản lý làng nghề đá mỹ nghệ Non Nước, Ban khánh tiết nhà thờ Tổ làng nghề mở rộng phần hội với các cuộc thi hoặc trình diễn kỹ thuật điêu khắc đá trong thời gian diễn ra lễ hội để làm phong phú hấp dẫn hơn cho lễ hội, góp phần thu hút du khách đến địa phương. Hiện nay, Phòng Văn hóa-Thông tin tham mưu với UBND quận đề xuất thành phố cho phép trùng tu nhà thờ Tổ, mở rộng khuôn viên nhà thờ để phục vụ lễ hội và xem xét công nhận nhà thờ là di sản văn hóa vật thể cấp thành phố.
Bài và ảnh: ĐOÀN SƠN
