Cần sớm trùng tu di tích Miếu bà Bô Bô

.

ĐNO - Là một phần trong Cụm di tích lịch sử Nam Ô - di tích cấp thành phố, Miếu bà Bô Bô (phường Hòa Hiệp Nam, quận Liên Chiểu) cần sớm được trùng tu, tôn tạo sau nhiều năm hư hại, xuống cấp.

. Ảnh: NGUYỄN LỄ
Miếu bà Bô Bô nằm lọt thỏm giữa những nhà dân. Ảnh: NGUYỄN LỄ

Theo hồ sơ về Cụm di tích lịch sử Nam Ô do Phòng Văn hóa và Thông tin quận Liên Chiểu cung cấp, bà Bô Bô là vị thần người Chăm bảo trợ cho cư dân sông biển, được cư dân người Việt trong đó có biển Đà Nẵng nói chung và cư dân vùng Nam Ô nói riêng thờ tự và cúng tế.

Những câu khấn Bà mỗi lần đi biển gặp gió to, sóng lớn, hiện vẫn còn trong trí nhớ của nhiều người: “Nếu ghe đi vô/Vái Bà Bà thổi gió đông/Ghe tôi xuôi trước chồng Bà xuôi sau/Nếu đi ra/Vái Bà Bà thổi gió nồm/Ghe tôi xuôi trước chồng Bà xuôi sau”.

Miếu bà Bô Bô tại khối phố Nam Ô III, phường Hòa Hiệp Nam, quận Liên Chiểu được xác định có từ lâu đời. Vì chiến tranh kéo dài cũng như những thế hệ sau chưa hiểu rõ về giá trị nên miếu chưa được quan tâm thờ cúng.

Miếu Bà Bô Bô nằm ở hướng chính bắc. Sau lưng miếu là đường bê tông. Hai bên giáp với khu dân cư, phía trước là một khu đất trống. Miếu hiện bị xuống cấp và hư hỏng nghiêm trọng: mái bị sụp đổ toàn bộ, các trụ bị gãy, nền gạch vỡ vụn.

Tuy nhiên những dấu vết của vương quốc Chăm để lại chứng tỏ nơi đây đã có quá trình sinh sống và giao lưu văn hóa Việt - Chăm diễn ra mạnh mẽ. Bên cạnh đó, việc thờ Bà Bô Bô đã thể hiện niềm tin tín ngưỡng vào sự bảo hộ của vị nữ thần đối với vùng đất mới.

Miếu là đối tượng nghiên cứu có giá trị cho quá trình tìm hiểu di sản văn hóa Chăm trên địa bàn thành phố cũng như văn hóa Chăm trên dải đất miền Trung. Chính vì những lý do vừa nêu, Miếu bà Bô Bô cùng với các di tích khác trong Cụm di tích lịch sử Nam Ô như: Đình Nam Ô, Lăng Ông, Dinh Cô hồn, Nghĩa trủng Nam Ô, Miếu bà Liễu Hạnh, Giếng Lăng... được công nhận là di tích cấp thành phố vào ngày 29-3 vừa qua.

Theo quan sát của chúng tôi, bên cạnh tình trạng xuống cấp của miếu, khu vực xung quanh miếu như sân, bình phong… gần như nằm lọt giữa những ngôi nhà dân. Trong đó bình phong bị cây cỏ phủ kín. Khu vực miếu cũng không có hệ thống tường bao để tạo ranh giới, giới hạn khuôn viên của miếu với bên ngoài. Người dân địa phương lo ngại miếu sẽ không trụ được lâu dài qua các mùa mưa bão. 

Năm nay đã ngoài 80, Ông Lê Thời, người phụ trách nhang khói cho ngôi miếu cổ chia sẻ, những ngày mưa gió, nhìn miếu nằm trơ trọi, ông và người dân địa phương rất xót xa. "Miếu xuống cấp, chúng tôi vào thắp hương, nhang khói cũng sợ miếu đổ sập bất cứ lúc nào. Nguyện vọng chung là chỉ mong di tích này sớm được tôn tạo, trùng tu để trả lại giá trị vốn có cho nó".

Theo ông Hà Thúc Nhơn, Chủ tịch UBND phường Hòa Hiệp Nam, hiện tại Sở Văn hóa - Thể thao thành phố đã có kế hoạch trùng tu, tôn tạo các di tích trong Cụm di tích lịch sử Nam Ô, trong đó có di tích Miếu bà Bô Bô.

Đối với địa phương, UBND phường sẽ thành lập ban quản lý di tích do một Phó Chủ tịch UBND phường chuyên phụ trách văn hóa - xã hội làm trưởng ban cùng đại diện những người quản lý đình làng, miếu… ở địa phương tham gia giữ gìn di tích.

Bình phong trước miếu bị cây cỏ che lấp. Ảnh: NGUYỄN LỄ
Bình phong trước miếu bị cây cỏ che lấp. Ảnh: NGUYỄN LỄ

Ngày 05-02-2021, UBND thành phố Đà Nẵng ban hành Quyết định số 404/QĐ-UBND về việc phê duyệt chủ trương đầu tư dự án Bảo tồn, tu bổ, phục hồi di tích Miếu Bà Bô Bô tại Làng Nam Ô, tổng mức đầu tư của dự án: 2,087 tỷ đồng từ nguồn vốn ngân sách thành phố.

Mục tiêu của dự án là đầu tư bảo tồn, tu bổ phục hồi di tích Miếu Bà Bô Bô nhằm chống xuống cấp, hư hỏng; đồng thời góp phần phát huy các giá trị văn hóa, lịch sử của di tích. Đây là dự án nhóm C thuộc lĩnh vực văn hóa, công trình dân dụng cấp III.

Quy mô của dự án cụ thể như sau:

- Miếu Bà, diện tích 31m2: hạ giải toàn phần và phục hồi lại công trình.

- Bình phong: Tháo dỡ toàn phần khối xây bị hư hỏng nặng, không còn khả năng liên kết; xây móng đá hộc, phục hồi khối xây, trát và quét vôi màu, phục hồi các trang trí trên bình phong.

- Các hạng mục kèm theo: Sân nền; Tường rào; Cổng; Cây xanh cảnh quan và hạ tầng kỹ thuật.

Dự án do Sở Văn hóa và Thể thao làm chủ đầu tư kiêm quản lý dự án, thời gian thực hiện dự án từ năm 2020 - 2022.      

 XUÂN SƠN - NGUYỄN LỄ

;
;
.
.
.
.
.