Nhớ giọng hát NSND Trung Kiên

Những ngày cuối tháng 4 này, khi khắp nơi đỏ rực cờ bay mừng ngày toàn thắng, đất nước thống nhất, hòa lẫn trong ngàn vạn âm thanh ca ngợi Tổ quốc, không thể nào không nhận ra giai điệu hùng tráng đầy tự hào với ca từ hân hoan, sôi nổi của ca khúc Đất nước trọn niềm vui do nhạc sĩ Hoàng Hà sáng tác năm 1975 qua giọng ca của cố NSND Trung Kiên.

NSND Trung Kiên thuộc thế hệ giọng ca vàng của thanh nhạc Việt Nam thế kỷ XX. Ảnh: VOV

NSND Trung Kiên thuộc thế hệ giọng ca vàng của thanh nhạc Việt Nam thế kỷ XX. Tuy ông đã rời xa cõi tạm nhưng giọng hát của ông chắc chắn vẫn còn vang lên mãi, đem lại niềm tin tươi sáng cho mọi không gian và mọi tâm hồn người.

Cảm xúc từ lần đầu hát Đất nước trọn niềm vui

Nói về lần lên sóng đầu tiên và người thể hiện đầu tiên nhạc phẩm Đất nước trọn niềm vui, nhạc sĩ Hoàng Hà đã có lần kể lại: “Nhạc sĩ Nguyễn An lúc đó là Tổ trưởng tổ Biên tập nhạc đọc và duyệt, rồi giao ngay cho Nhà hát Giao hưởng. Anh Trung Kiên nhận bài xem ngay tại chỗ, còn anh Đỗ Dũng kê tập giấy nhạc lên mặt trống Tem-ban phối khí ngay trong phòng thu… Tôi dự buổi thu thanh, nghe mà cảm phục anh Trung Kiên sao lại có sự đồng cảm đến thế. Giọng hát của anh đã thực sự chắp cánh cho bài hát của tôi bay lên, hoàn toàn như tôi đã tưởng tượng một ngày miền Nam hoàn toàn giải phóng và đất nước thống nhất”. Từ đó, bài hát đã gắn liền với tên tuổi của NSND Trung Kiên, mặc dù đã có nhiều nghệ sĩ nổi tiếng như: Quang Thọ, Quang Lý, Đăng Dương, Tạ Minh Tâm, Đàm Vĩnh Hưng… thể hiện với những bản phối khác nhau.

Còn đối với cố NSND Trung Kiên, ký ức về bài hát luôn chiếm giữ một vị trí đặc biệt trong tình cảm của ông, như lời ông từng tâm sự với phóng viên Báo Sài Gòn Giải Phóng: “Lần đầu tiên hát Đất nước trọn niềm vui, tôi vô cùng xúc động. Giai điệu bài hát tươi vui, hào sảng, đầy khí thế. Giữa lúc ấy, tin thắng trận báo về từng giờ. Hội toàn thắng náo nức đất nước. Ta muốn bay lên say ngắm sông núi hiên ngang. Ta muốn reo vang hát ca muôn đời Việt Nam. Tổ quốc anh hùng… Hòa trong không khí chiến thắng thiêng liêng của đất nước, đó là một cảm xúc mạnh mẽ, khó tả...”. Mặc dù liên tục những năm sau đó trong cuộc đời ca hát của mình, ông đã nhiều lần biểu diễn lại ca khúc này trong nhiều sự kiện khác nhau nhưng với ông, cảm xúc không thể bằng lần hát đầu tiên, ở vào thời điểm chỉ 15 ngày sau khi thành phố Sài Gòn được giải phóng, ngay tại nơi Bác Hồ đã ra đi tìm đường cứu nước 64 năm trước.

Tài năng thiên bẩm

Với NSND Trung Kiên, tôi có dịp được cùng ông tham gia một khóa bồi dưỡng 3 tháng về quản lý văn hóa văn nghệ tại Viện Hàn lâm Khoa học xã hội Liên Xô vào năm 1988. Đó là khoảng thời gian thú vị khi tôi được cùng sống gần gũi, được chứng kiến cuộc sống thường ngày của những người nổi tiếng như nhà thơ Nguyễn Khoa Điềm, nhà văn Tô Nhuận Vỹ, các nghệ sĩ Trọng Bằng, Trung Kiên và một số văn nghệ sĩ khác là lãnh đạo các Hội chuyên ngành văn học - nghệ thuật Trung ương cùng tham dự lớp bồi dưỡng. Nghệ sĩ Trung Kiên trong quá trình tham dự lớp học còn tham gia những sự kiện lớn do Viện tổ chức, với tư cách là nghệ sĩ biểu diễn đến từ Việt Nam. Trong lần kỷ niệm 118 ngày sinh của V.I. Lênin năm đó, NSND Trung Kiên được lãnh đạo Viện mời tham gia chương trình văn nghệ đặc biệt, thay mặt học viên đến từ nhiều nước khác nhau. Đó cũng là niềm vui chung của đoàn Việt Nam có mặt trong thời gian ấy.

Nhưng ấn tượng mạnh mẽ trong ký ức của tôi về NSND Trung Kiên đã có từ khi tôi còn ngồi trên ghế nhà trường, khi ấy ông mới tu nghiệp từ nước ngoài về và bắt đầu sự nghiệp ca hát. Với tài năng thiên bẩm, giọng nam cao đầy nội lực, ông đã làm bừng lên trong thế hệ thanh niên chúng tôi cảm xúc về tình yêu đất nước trong lửa đạn, về nhiệt huyết sẵn sàng chiến đấu, hy sinh cho Tổ quốc.

Ngày ấy, hát không có múa phụ họa nhiều như bây giờ và hầu như không có điều kiện hỗ trợ của cả dàn nhạc lớn. Đứng cạnh một cây piano hoặc một accordion với chỉ một nghệ sĩ đệm nhạc, người hát huy động hết nội lực, kỹ thuật và tình cảm để truyền cảm xúc cho người nghe. Có lẽ vì vậy mà trong ký ức âm thanh của chúng tôi, còn lại sâu đậm chỉ là giọng hát của người nghệ sĩ. Những ngày này, nhớ cố NSND Trung Kiên, cứ thấy quanh đây vang lên những âm sắc vừa da diết tình cảm, vừa trang trọng, hào hùng của Tình ca, Việt Nam trên đường chúng ta đi, Mỗi bước đi thêm yêu Tổ quốc, Gặp nhau trên đỉnh Trường Sơn, Chào sông Mã anh hùng, Bài ca Trường Sơn; và đúng vào thời điểm ngay sau đại thắng mùa Xuân 1975, là Tiếng hát thành phố mang tên Người, Đất nước trọn niềm vui…

NẠI HIÊN