Ngành giáo dục và đào tạo thành phố nỗ lực lồng ghép văn hóa, nghệ thuật vào chương trình giảng dạy học đường, góp phần nuôi dưỡng tình yêu văn hóa nghệ thuật cho học sinh, giúp các em tự hào về di sản văn hóa dân tộc.
 |
| Trường THPT Phan Châu Trinh phối hợp Nhà hát Tuồng Nguyễn Hiển Dĩnh tổ chức hai buổi diễn nghệ thuật tuồng vào ngày 12-4 và 15-4-2024 thu hút hơn 1.200 học sinh tham gia. Ảnh: ĐOÀN HẠO LƯƠNG |
Đổi mới chương trình dạy học phù hợp
Theo Công văn số 5977/BGDĐT-GDTrH của Bộ Giáo dục và Đào tạo về việc hướng dẫn thực hiện nội dung giáo dục địa phương ở cấp THCS và cấp THPT từ năm học 2008-2009, chương trình giáo dục địa phương được yêu cầu gắn kết lý thuyết với thực tiễn, tổ chức các hoạt động tham quan di tích lịch sử, giao lưu với nghệ nhân và thực hành sáng tạo nghệ thuật. Với mục tiêu trong giáo dục văn hóa, nghệ thuật ở Đà Nẵng là xây dựng một thế hệ học sinh không chỉ có tri thức, mà còn có tình yêu sâu sắc đối với quê hương, có khả năng cảm thụ cái đẹp và có trách nhiệm bảo vệ, phát huy di sản văn hóa dân tộc.
Cô Nguyễn Thị Diệu Trang, Tổ trưởng Tổ Ngữ văn, Trường THPT Phan Châu Trinh cho biết: “Việc giáo dục văn hóa, nghệ thuật ở nhà trường sẽ khơi gợi cảm xúc, tư duy thẩm mỹ và ý thức bảo tồn di sản trong mỗi học sinh. Đặc biệt, chương trình giáo dục phổ thông 2018 được đã mang lại một hướng đi mới cho giáo dục văn hóa, nghệ thuật. Chương trình nhấn mạnh vào việc hình thành và phát triển phẩm chất, năng lực cho học sinh thông qua việc kết hợp chặt chẽ giữa lý thuyết và thực hành. Cốt lõi của mọi sự đổi mới vẫn là sự kết nối, là việc làm sao để học sinh cảm nhận được rằng những di sản văn hóa không phải là những thứ xa xôi hay chỉ nằm trong sách vở, mà chính là một phần máu thịt, là niềm tự hào mà các em cần gìn giữ và phát huy.
Dựa trên định hướng của Bộ Giáo dục và Đào tạo và hướng dẫn của Sở Giáo dục và Đào tạo, các trường phổ thông trên địa bàn thành phố đã chủ động thực hiện tích hợp các nội dung giáo dục văn hóa địa phương trong các môn học Ngữ văn, Lịch sử, Mỹ thuật và Âm nhạc. Chẳng hạn, môn Ngữ văn không chỉ giới thiệu những tác phẩm văn học nổi tiếng của đất nước mà còn chú trọng đến các tác phẩm mang dấu ấn văn hóa Đà Nẵng. Học sinh được học về những câu chuyện truyền thuyết liên quan đến Ngũ Hành Sơn, về lịch sử các di tích như Thành Điện Hải hay những tác phẩm thơ ca ghi lại vẻ đẹp và tính cách đặc trưng của con người miền Trung.
Đưa di sản văn hóa địa phương vào học đường
Theo chương trình giáo dục phổ thông 2018, việc giảng dạy được tổ chức theo các chủ đề lớn, kết hợp kiến thức liên môn để học sinh có cái nhìn toàn diện và sâu sắc. Nội dung lý thuyết trong chương trình giáo dục văn hóa, nghệ thuật được thiết kế phù hợp với từng cấp học với mục tiêu giúp học sinh từng bước tiếp cận và hiểu sâu hơn về di sản văn hóa của địa phương.
Ở cấp tiểu học, học sinh được làm quen với các di sản văn hóa thông qua các bài học đơn giản và gần gũi. Các tiết học Ngữ văn và Mỹ thuật thường lồng ghép những câu chuyện về các lễ hội truyền thống như: Lễ hội Cầu Ngư - một nét đẹp văn hóa gắn liền với đời sống ngư dân Đà Nẵng. Ở cấp THCS, nội dung giáo dục văn hóa nghệ thuật được mở rộng với những kiến thức chi tiết hơn. Học sinh học về lịch sử và ý nghĩa của các loại hình nghệ thuật truyền thống như tuồng và bài chòi. Môn Âm nhạc đưa học sinh vào thế giới của các làn điệu dân ca Quảng Nam - Đà Nẵng, giúp các em không chỉ học hát, mà còn phân tích các yếu tố âm nhạc truyền thống.
Ở cấp THPT, chương trình giáo dục văn hóa, nghệ thuật trở nên chuyên sâu và mang tính nghiên cứu. Nhà hát Tuồng Nguyễn Hiển Dĩnh đã trở thành điểm đến quen thuộc của nhiều lớp học, các em được tận mắt xem những vở tuồng đặc sắc, được các nghệ nhân giải thích về từng động tác múa, cách hóa trang, và ý nghĩa sâu xa của từng vai diễn.
Nhà hát Tuồng Nguyễn Hiển Dĩnh cho biết, trong giai đoạn 2016 - 2024, hàng chục nghìn học sinh từ các trường tiểu học, THCS và THPT được tiếp cận với nghệ thuật tuồng qua các buổi biểu diễn học đường. Các trường: THCS Nguyễn Huệ, THPT Trần Phú, THCS - THPT Nguyễn Khuyến và THPT Phan Châu Trinh tổ chức nhiều chương trình, giúp học sinh không chỉ thưởng thức mà còn được tham gia trực tiếp vào các tiết mục, từ đó ghi nhớ sâu sắc những bài học lịch sử và đạo lý truyền thống.
Bên cạnh đó, những cuộc thi sáng tác văn học, nghệ thuật như cuộc thi “Sáng tác vì Đà Nẵng” đã thúc đẩy khả năng sáng tạo và tinh thần tự hào về quê hương của học sinh. Hàng trăm bức tranh vẽ về cảnh đẹp thành phố, từ cầu Rồng rực rỡ trong ánh sáng đêm đến Ngũ Hành Sơn hùng vĩ đã chứng tỏ sức sáng tạo của thế hệ trẻ.
Họa sĩ Trần Hải, Phó Chủ tịch Hội Mỹ thuật thành phố Đà Nẵng cho biết, mỹ thuật không chỉ là một môn học, mà còn là cầu nối giữa học sinh với thế giới sáng tạo và văn hóa; giúp phát triển tư duy sáng tạo, khả năng thẩm mỹ và nhận thức văn hóa, giúp học sinh nhìn nhận cuộc sống qua những lăng kính đa dạng và phong phú. Bên cạnh đó, mỹ thuật đóng vai trò quan trọng trong việc hình thành nhân cách, nuôi dưỡng tâm hồn, khơi dậy cảm xúc tích cực và sự tự tin.
ĐOÀN HẠO LƯƠNG
