Nhìn từ Hải quan Đà Nẵng

Một trong những bước tiến quan trọng trong tiến trình xây dựng và phát triển thương mại điện tử, đó là dịch vụ Thông quan điện tử đang được triển khai ở một số Cục Hải quan (HQ). Cả nước hiện mới có 7 tỉnh, thành triển khai thí điểm dịch vụ này, trong đó có Đà Nẵng.

	Khai báo điện tử sẽ giảm tối đa thời gian và chi phí cho DN.

Tuy vậy từ mấy năm qua, HQ Đà Nẵng đã có bước đột phá trong quá trình xây dựng cơ chế giao dịch “một cửa” cho các dịch vụ công trực tuyến thông qua việc khai báo từ xa (khai báo điện tử), tạo sự tiện lợi cho doanh nghiệp (DN) và người dân. Các DN và người dân sẽ tiết kiệm được tối đa thời gian và chi phí giao dịch trong quá trình khai báo thủ tục HQ.

Được đánh giá là đơn vị đi đầu trong việc cải cách thủ tục HQ, từ năm 2003, Cục HQ Đà Nẵng đã triển khai khai báo từ xa cho tất cả loại hình bằng phương thức qua đĩa mềm. Đến cuối năm 2004, triển khai khai báo từ xa bằng phương thức khai báo online (qua website đặt tại Cục HQ) và từ năm 2008 đã triển khai khai báo từ xa bằng phương thức khai báo offline với phần mềm được cài đặt tại phía DN.

Theo lãnh đạo HQ Đà Nẵng, trong thời gian qua, mặc dù còn nhiều khó khăn về phần mềm, cơ sở hạ tầng về đường truyền, trang thiết bị công nghệ thông tin, nhưng với mục tiêu hướng đến HQ điện tử, các DN đã tham gia nhiệt tình và mang lại kết quả đáng khích lệ thể hiện qua số lượng DN đăng ký tham gia ngày càng nhiều, số lượng tờ khai khai báo qua mạng ngày càng tăng, lượng thông tin khai HQ trở nên nhất quán, chuẩn hóa cả phía HQ và DN.
 
Hiệu quả đã giảm được thời gian, chi phí cho DN, thủ tục được đơn giản hóa, rút ngắn thời gian thông quan. Năm 2004, HQ Đà Nẵng thực hiện 474 tờ khai thì sang năm 2005 đã tăng lên 4.423 tờ khai, năm 2006 là 10.183 tờ khai, đến cuối năm 2008, con số này đã đạt đến 19.004 tờ khai. Riêng 6 tháng đầu năm 2009 đạt hơn 10.500 tờ khai, chiếm hơn 75% số lượng tờ khai của tất cả các DN trên địa bàn.

Để tạo đà cho việc triển khai HQ điện tử trong thời gian đến, ngoài việc tiếp tục mở rộng khai báo qua mạng, HQ Đà Nẵng sẽ triển khai thông quan điện tử tại Chi cục HQ Cảng Đà Nẵng khu vực 1 theo lộ trình đã được Tổng cục HQ duyệt. Bên cạnh đó, HQ các đơn vị cũng sẽ đẩy mạnh và đa dạng hóa hoạt động tuyên truyền để thu hút DN tham gia; hỗ trợ, hướng dẫn và chia sẻ khó khăn, đồng hành với DN trong quá trình thực hiện HQ qua mạng và khai báo HQ điện tử.

Theo tính toán của Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam, hiện nay chi phí cho một container thông quan ở nước ta đắt hơn Thái Lan đến 500 USD, thời gian thông quan một container lâu hơn 10.070 phút (tương đương với 7 ngày) so với ở Singapore. Mỗi năm nước ta xuất khoảng 50 triệu container thì số tiền này rất lớn. Vì vậy, việc rút ngắn thời gian thông quan thông qua HQ điện tử có ý nghĩa hết sức quan trọng với các DN.

Điểm đáng chú ý ở HQ Đà Nẵng là nhận thức của cán bộ, công chức HQ trong toàn Cục về khai báo qua mạng đã có nhiều chuyển biến tích cực, từng bước cải cách hoạt động nghiệp vụ HQ theo hướng phù hợp HQ hiện đại. Công tác vận động, tuyên truyền cho DN về khai báo HQ qua mạng được các đơn vị quan tâm, bước đầu đã thu hút được sự tham gia của nhiều DN.

Tuy nhiên hiện nay, việc triển khai HQ điện tử ở các địa phương, trong đó có Đà Nẵng, lại đang gặp phải vướng mắc. Đó là mỗi nơi thực hiện một cách, mỗi địa phương một hệ thống, cho nên việc thông quan hàng hóa sẽ không thể kiểm hóa hộ được. Nghĩa là các DN xuất nhập khẩu hàng ở đâu phải về nơi đó khai báo HQ điện tử.
 
Ngoài ra, các cơ sở pháp lý và quy trình nghiệp vụ cho việc thực hiện khai báo HQ qua mạng chưa được hoàn chỉnh; hạ tầng viễn thông còn hạn chế, việc truyền và nhận dữ liệu vẫn xảy ra nghẽn mạng, ảnh hưởng rất lớn đến hiệu quả công tác. Phần mềm khai báo còn hạn chế, chưa đáp ứng được việc truyền tải những bộ hồ sơ có dung lượng dữ liệu lớn. Điều này cũng làm hạn chế khả năng thu hút các đối tượng DN tham gia khai báo HQ qua mạng.

Bài và ảnh: THÀNH LÂN