Chảy máu cam - nguyên nhân và cách sơ cứu tại nhà

Chảy máu cam là hiện tượng thường gặp, khoảng 60% dân số chảy máu cam ít nhất một lần trong đời; trong đó chỉ 6% cần được chăm sóc y tế.

1- Nguyên nhân gây chảy máu cam:

Mũi là một bộ phận trên cơ thể rất dễ chảy máu vì niêm mạc mũi có nhiều mạch máu tập trung với mạng lưới mao mạch dày đặc. Theo thống kê cho thấy, nam giới hay bị chảy máu cam hơn nữ và có sự khác biệt lớn giữa các nhóm tuổi.

Ở thiếu niên và người trẻ nguyên nhân gây chảy máu cam hay gặp là chấn thương mũi hoặc viêm đường hô hấp trên. Ở người trên 40 tuổi (64%) nguyên nhân là các bệnh xơ cứng động mạch, cao huyết áp, u bướu... Ngoài ra có thể do thành mạch ở độ tuổi này có sức đàn hồi kém.

Số người chảy máu cam tăng đáng kể trong giai đoạn chuyển mùa vì sự thay đổi thời tiết ảnh hưởng lớn đến một số bệnh toàn thân (như tăng huyết áp, dị ứng...) hoặc gây rối loạn vận mạch, làm tổn thương niêm mạc hốc mũi. Phần lớn trường hợp còn lại không xác định được nguyên nhân. Đây là loại chảy máu mũi tự nhiên, lượng máu chảy ít, tự cầm, hay tái diễn, thường xảy ra khi gắng sức hoặc đi ngoài trời nắng.

Hiện tượng chảy máu cam thường xuất hiện khi có sự sụt giảm độ ẩm của không khí. Điều này đặc biệt đúng ở những nơi có sử dụng lò sưởi hoặc máy điều hòa làm không khí bị khô khiến lớp niêm mạc mũi mất nước và bị tổn thương làm vỡ các mao mạch mũi và làm thoát ra một lượng máu nhỏ gây ra hiện tượng chảy máu cam.

2- Cách xử trí khi chảy máu cam:

Nguyên tắc xử trí khi bị chảy máu cam là đầu tiên phải nhanh chóng tìm cách cầm máu, khi ổn định mới tiến hành tìm hiểu nguyên nhân. Tại nhà, nếu chảy máu cam ít, nên để người bệnh ngồi cúi về phía trước, dùng ngón cái và ngón trỏ bóp chặt hai cánh mũi trong 10 phút, máu có thể cầm. Ở những nơi có sẵn lá nhọ nồi hay lá chuối non, nên giã nhỏ lá này rồi nhét vào bên mũi chảy máu.
 
Nếu máu vẫn tiếp tục chảy nhiều ra trước mũi và xuống dưới miệng, phải nhớ luôn luôn khạc nhổ máu ra, tuyệt đối không được nuốt để tránh chướng bụng và những chất độc do máu phân hủy thành. Trong trường hợp người bệnh hốt hoảng khi chảy máu cam nhiều, nên cho uống thuốc an thần như Seduxen (nếu có).

Nếu ở xa cơ sở y tế, có thể tìm đoạn vải dài, sạch ấn sâu vào trong hốc mũi chảy máu; sau đó khẩn trương vận chuyển người bệnh đến cơ sở y tế gần để được khám tìm nguyên nhân và điều trị. Đối với trẻ nhỏ khi bị chảy máu mũi, cần cho trẻ nằm yên, dùng bông gòn cầm máu. Cho trẻ đến bệnh viện ngay để điều trị nếu chảy máu cam có kèm sốt cao đột ngột, hoặc chảy máu liên tục có lẫn mủ, hay chảy nhiều hoặc tái phát kéo dài 1-2 tuần... vì đó có thể là biểu hiện của một bệnh nguy hiểm như u xơ mũi hầu…

3- Cách phòng ngừa chảy máu cam:

Chảy máu mũi rất hay tái phát. Do đó, để phòng tránh, người bệnh cần thực hiện đúng hướng dẫn của thầy thuốc như: tiếp tục điều trị những viêm nhiễm tại mũi, khám và điều trị các nguyên nhân gây chảy máu mũi đã được xác định.
                
Bs: THU THỦY