Sau khi sinh con, nhiều phụ nữ khốn khổ vì mất sữa hoặc thiếu sữa; ngược lại, có những người vì một lý do nào đó lại cần phải ngắt sữa. Trong trường hợp này, nhiều khi các biện pháp của y học hiện đại cũng không có hiệu lực. Bởi vậy, việc tìm hiểu và vận dụng các kinh nghiệm dân gian để ngắt sữa có một ý nghĩa nhất định. Dưới đây là một số bài thuốc điển hình:
 | |
- Sơn tra 20g, đường trắng vừa đủ. Sơn tra rửa sạch, nấu chín nhừ rồi chế thêm đường ăn trong ngày. Thuốc có công dụng hoạt huyết, hóa ứ, ngắt sữa.
- Mạch nha sao 60g, xuyên khung, đương quy, bạch thược, thục địa mỗi thứ 6g. Đem mạch nha tán nhỏ, các vị thuốc còn lại sắc kỹ lấy nước rồi uống với bột mạch nha, mỗi lần 9g, mỗi ngày 2-3 lần. Công dụng: Dưỡng huyết, hoạt huyết, ngắt sữa.
- Quy vĩ, xích thược, hồng hoa mỗi thứ 9g, ngưu tất 12g. Tất cả sắc lấy nước uống, chia vài lần trong ngày. Công dụng: Hoạt huyết, thông kinh, ngắt sữa. Bài thuốc này được ghi lại trong sách thuốc cổ có tên là “Chứng trị chuẩn thằng”.
- Bồ công anh 50g, thần khúc 50g. Đem sắc kỹ với 3 bát nước lấy nửa bát, uống nóng. Công dụng: Tiêu thũng, thanh nhiệt, giảm đau, tán kết, ngắt sữa, thích hợp cho người muốn ngắt sữa mà bầu vú sưng căng, đau nhức khó chịu.
- Đậu sị 60g, dầu rán 30g, gạo nếp 90g. Đặt chảo lên bếp, đổ dầu đun nóng rồi cho đậu sị và gạo nếp vào rang. Sau đó chế thêm một ít nước, đun chín rồi ăn trong ngày. Công dụng: Giải uất, trừ phiền, ngắt sữa. Theo kinh nghiệm dân gian, thường dùng sau 5-7 ngày là có hiệu quả.
- Lá cà chua 4g, cho vào nước sôi (chừng 200-300ml) ngâm trong 10 phút, chia uống 2-3 lần trong ngày. Công dụng: Giải nhiệt, tán kết, ngắt sữa. Thường dùng trong 3-7 ngày là có hiệu quả.
- Đởm nam tinh 10g tán nhỏ rồi hòa với giấm, đắp lên vú (chú ý không bôi lên núm vú), sau một ngày đêm rửa sạch, nếu chưa thấy kết quả có thể đắp tiếp vài lần. Thuốc có công dụng tiêu thũng, ngắt sữa.
- Mang tiêu 120g, bọc trong túi vải rồi đặt ở hai bên vú, đeo nịt vú để giữ, sau 24 giờ thì lấy ra, nếu chưa đạt kết quả có thể làm thêm lần 2. Công dụng: Tiêu thũng, tán kết, ngắt sữa. Cách này chỉ có hiệu quả khi bầu vú căng nhiều.
Sau khi đã ngắt sữa, nếu cần có sữa trở lại thì ngừng thuốc và chuyển sang sử dụng các bài thuốc dân gian có tác dụng kích thích và làm tăng tiết sữa.
BÍCH TRÂM (st)
