Cảnh giác bệnh viêm não, viêm màng não ở trẻ vào mùa hè

Viêm não và viêm màng não là những bệnh rất nguy hiểm, thường xuất hiện vào mùa hè. Đặc biệt, thời tiết nắng nóng làm cho số trường hợp bệnh nhi nhập viện gia tăng.

Viêm não là tình trạng nhiễm trùng của não bộ, thường do virus gây ra như virus viêm não Nhật Bản, Enterovirus (nguy hiểm nhất là Enterovirus 71, loại virus gây ra bệnh tay chân miệng), Herpes virus, virus sởi, virus quai bị… 90% trường hợp viêm não cấp xảy ra ở trẻ em. Trong đó, viêm não Nhật Bản thường gặp ở trẻ từ 3 đến 8 tuổi và viêm não do Enterovirus xảy ra ở trẻ dưới 3 tuổi.

Còn viêm màng não là tình trạng nhiễm trùng của màng não, tác nhân gây bệnh tấn công vào màng bao quanh não và khi nặng mới có ảnh hưởng đến não. Viêm màng não thường do vi khuẩn (hoặc do virus, vi nấm...) như Hemophilus Influenzae týp B (HIB), Streptococus pneumoniae hoặc não mô cầu.

Các biểu hiện của viêm não, viêm màng não:

Giai đoạn khởi phát, viêm não có các dấu hiệu như sốt, nôn, chán ăn, đau đầu, ho, tiêu chảy… Còn triệu chứng của viêm màng não gồm sốt, đau đầu, nôn vọt, táo bón, cứng cổ…, trẻ nhỏ dưới 12 tháng có thể có biểu hiện thóp phồng.

Ở giai đoạn nặng, triệu chứng của viêm não và viêm màng não thường giống nhau với các biểu hiện như lừ đừ, kích thích vật vã, run chi, co giật và hôn mê.

Ngoài ra, tùy theo nguyên nhân gây bệnh mà trẻ có thể có các triệu chứng khác kèm theo như viêm não do Enterovirus 71 thường nổi những nốt hồng ban, bóng nước ở lòng bàn tay, bàn chân, loét miệng hoặc viêm màng não do não mô cầu có thể xuất hiện các chấm hay mảng xuất huyết hoại tử ở da và khi bệnh nặng thì các mảng xuất huyết này lan nhanh. Thực tế, nhiều trường hợp bệnh nhi vào viện với các triệu chứng rất đơn giản như đau đầu, buồn nôn, nôn.

Viêm não và viêm màng não thường để lại những di chứng nặng nề, nếu điều trị muộn thì di chứng càng nặng. Viêm não có thể dẫn đến giảm hoặc mất trí nhớ, động kinh, cử động bất thường, giảm khả năng học tập, rối loạn nhân cách… Còn di chứng của viêm màng não có thể gồm chậm phát triển tâm thần, mù, điếc, động kinh hoặc nặng hơn là bại não.

Việc điều trị viêm não và viêm màng não tùy vào nguyên nhân gây bệnh. Để xác định chẩn đoán, ngoài thăm khám bệnh nhân, các bác sĩ cần làm thêm một số xét nghiệm như chọc hút dịch não tủy. Điều trị viêm màng não, viêm não do vi rút chủ yếu mang tính hỗ trợ. Bệnh nhân cần được nghỉ ngơi, dùng thuốc giảm đau đầu, chống nôn và các loại thuốc tăng cường hoạt động não. Còn viêm màng não do vi khuẩn phải điều trị bằng kháng sinh và điều trị sớm mới mang lại hiệu quả. Nếu ở giai đoạn muộn, não bị tổn thương rất khó phục hồi.

Phòng ngừa viêm não, viêm màng não:

Các biện pháp phòng ngừa viêm não, viêm màng não ở trẻ được thực hiện tùy theo loại bệnh. Để phòng viêm não Nhật Bản, cần chú ý diệt muỗi, ngủ mùng và đối với viêm não do Enterovirus, phải bảo đảm vệ sinh khi ăn uống, nhất là rửa tay trước khi ăn…

Ngoài ra, việc tiêm phòng vắc-xin cũng rất quan trọng. Hiện nay, nước ta có vắc-xin ngừa bệnh viêm não Nhật Bản B và các vắc-xin phòng ngừa các bệnh nhiễm virus thông thường có thể gây viêm não như sởi, quai bị, còn đối với viêm màng não thì có vắc-xin ngừa vi khuẩn HIB và vắc-xin ngừa Streptococus pneumoniae.

Các bậc cha mẹ cần lưu ý, trong thời điểm vào mùa của bệnh viêm não, viêm màng não, nếu phát hiện thấy trẻ có các dấu hiệu như cảm cúm, chảy mũi nước, sốt, đặc biệt là sốt 3 ngày không giảm, đau đầu, nôn thì cần đưa trẻ đến bệnh viện ngay để được theo dõi, chẩn đoán và điều trị sớm nhằm hạn chế những biến chứng nguy hiểm có thể xảy ra đối với trẻ.

Bs THÙY TRANG