Ung thư vú ở nữ giới

Với phái đẹp, ung thư vú là nỗi ám ảnh bệnh tật kinh hoàng đối với nhiều người, bởi tỷ lệ mắc và tử vong cao ở cả những nước phát triển và đang phát triển. Tỷ lệ mắc ung thư vú chiếm đến 21% trong tổng số ung thư chung ở phụ nữ.

Nguyên nhân gây ra ung thư vú cho đến nay vẫn chưa được hiểu một cách rõ ràng. Tuy nhiên, các nghiên cứu đều cho thấy có nhiều yếu tố nguy cơ liên quan đến ung thư vú ở nữ giới như: yếu tố di truyền, nhiễm xạ hay tiếp xúc với các độc chất, phụ nữ không sinh con hoặc không cho con bú, độ tuổi > 70, có dùng thuốc tránh thai, béo phì, tuổi sinh con lần đầu > 30 tuổi và thậm chí là nghiện rượu...

Phần lớn ung thư vú được chủ nhân hay bạn tình phát hiện một cách tình cờ khi chạm phải một khối cứng trong một vùng đáng ra là mềm mại. Tất cả các khối u vùng vú khi mới phát hiện nên nghĩ đến... ung thư để có thái độ và hành động tích cực hơn, cho dù trên thực tế có đến 80% khối u vùng này là lành tính.

Khối u do ung thư vú hầu như không gây đau. Đây chính là lý do làm cho ung thư vùng vú được phát hiện muộn. Sau đây là một số đặc điểm gợi ý u vùng vú là một khối u do ung thư: Núm vú bị kéo lệch, sờ cứng, bờ không rõ, không đồng nhất, khó di động, dính vào da, thành ngực hoặc chảy dịch ở đầu vú (dịch máu hay vàng chanh), đôi khi là một biểu hiện viêm tấy lan tỏa. Các trường hợp ung thư vú phát hiện muộn, do tiến triển lâu ngày di căn đến các khu vực lân cận như hạch nách, hạch thượng đòn, gây ra tràn dịch màng bụng, màng tim, màng phổi và thậm chí là đột quỵ do di căn lên não.

Trong những năm gần đây, nhờ có điều kiện kinh tế phát triển và sự đầu tư của các chương trình, nên thuật ngữ “tầm soát ung thư vú” đã trở thành quen thuộc với mọi người. Chương trình tầm soát ung thư vú đã “lôi kéo” phụ nữ đến các cơ sở khám sàng lọc nhằm phát hiện sớm các khối u vùng vú. Mỗi phụ nữ, nhất là ở độ tuổi > 40 cần được khám ít nhất 1 lần trong năm.

Sự hướng dẫn cách tự khám của cán bộ y tế sẽ giúp cho chương trình tầm soát nâng cao hiệu quả. Tại những nơi có điều kiện, việc chụp nhũ ảnh (Mammography) hàng loạt sẽ giúp phát hiện các khối u nhỏ và ở sâu.

Nhũ ảnh là một phương pháp mới được sử dụng tại Việt Nam trong những năm gần đây và trở nên phổ biến. Nhũ ảnh về mặt kỹ thuật là phương pháp chụp X-quang tuyến vú với một thiết bị đặc biệt. Thiết bị này hiện có ở nhiều trung tâm chuyên khoa phụ sản. Nhờ vậy, vấn đề tầm soát ung thư vú ở phái đẹp nhằm giảm thiểu tỷ lệ tử vong do ung thư vú đã mở ra những triển vọng tốt đẹp và đầy hứa hẹn.

Phẫu thuật là phương pháp điều trị chủ yếu cho các trường hợp mắc ung thư vú. Bệnh được phát hiện càng sớm thì hiệu quả điều trị càng cao, tỷ lệ khỏi bệnh có thể lên đến 98%. Các trường hợp phát hiện muộn, việc phẫu thuật kết hợp với xạ trị hoặc hóa trị sẽ kém phần hiệu quả hơn và việc điều trị chỉ mang tính bảo tồn nhằm nâng cao chất lượng sống và kéo dài tuổi thọ cho bệnh nhân.

Để phòng tránh ung thư vú, cách tốt nhất là thực hiện các biện pháp phòng ngừa theo lời khuyên của các nhà chuyên môn mà bất cứ người phụ nữ nào quan tâm đến sức khởe của mình cũng đều có thể thực hiện được. Đó là: Sinh con và cho con bú; giảm uống rượu, không hút thuốc lá; tránh tiếp xúc với các chất độc hại; chế độ ăn ít chất béo; tránh mắc chứng béo phì; tăng cường vận động như đi bộ mỗi ngày...

Ths.Bs. MAI HỮU PHƯỚC