Gần 1 năm rưỡi kể từ khi quy định cấm hút thuốc lá nơi công cộng áp dụng thực hiện, kèm theo chế tài xử phạt vi phạm trên cả nước, nhưng hầu như không thấy chuyển biến từ phía người dân. Cơ quan chức năng khi thực hiện quy định này còn lúng túng trong xử phạt và văn hóa nơi công cộng cũng bị phớt lờ.
Phần lớn các cơ quan, công sở đều có biển “Cơ quan văn hóa” hoặc “Cơ quan không thuốc lá”, tuy vậy mỗi lần có hội nghị, hội thảo là tình trạng hút thuốc lá tràn lan. Ngay cả những hội thảo, hội nghị của ngành Y tế, Giáo dục vẫn thấy người hút thuốc.
Theo Quyết định số 1315/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ về phê duyệt Kế hoạch thực hiện Công ước khung về kiểm soát thuốc lá, từ 1-1-2010, việc hút thuốc lá sẽ bị nghiêm cấm tại lớp học, nhà trẻ, các cơ sở y tế, thư viện, rạp chiếu phim, nhà hát, nhà văn hóa, các khu vực sản xuất, nơi làm việc trong nhà, nơi có nguy cơ cháy nổ cao và trên các phương tiện giao thông công cộng... Tuy nhiên, đến nay, quy định này vẫn chưa được thực hiện, người nghiện thuốc vẫn vô tư hút thuốc lá nơi công cộng, ảnh hưởng đến sức khỏe của nhiều người xung quanh.
Tuyên truyền chứ chưa xử phạt
Nghị định số 45/2005/NĐ-CP của Chính phủ quy định về xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực y tế, các hành vi hút thuốc lá, thuốc lào ở nơi công cộng thì bị cảnh cáo hoặc phạt tiền từ 50.000 đồng đến 100.000 đồng. Mặc dù quy định này đã có từ hơn 5 năm trước, nhưng đến nay việc xử phạt hành vi này vẫn gặp không ít khó khăn, thậm chí là không xử phạt được.
Ông Hồ Lai Dũng, Chánh Thanh tra Sở Y tế thành phố cho biết, theo Luật Thanh tra và Pháp lệnh Xử lý vi phạm hành chính, người có thẩm quyền xử phạt hành vi hút thuốc lá nơi công cộng là lực lượng thanh tra chuyên ngành về y tế và Chủ tịch UBND các cấp (chủ yếu là cấp xã, phường, thị trấn, thị xã). Với quy định này, lực lượng xử phạt quá mỏng, trong khi lực lượng thanh tra chuyên ngành Y tế còn phải kiêm nhiệm rất nhiều việc phải làm, nhất là vấn đề an toàn vệ sinh thực phẩm, kiểm tra dược phẩm, thực phẩm chức năng... Do vậy, theo ông Dũng, việc xử lý vi phạm vẫn chưa thể triển khai thực hiện mà chỉ dừng lại ở công tác tuyên truyền, vận động ý thức người dân.
Việt Dũng