Ngày Dân số thế giới năm nay (11-7) có chủ đề “Mang thai ở tuổi vị thành niên” nhằm cảnh báo tình trạng kết hôn sớm và mang thai sớm đang diễn ra trên toàn cầu.
Tại Đà Nẵng, vị thành niên và thanh niên chiếm 1/5 dân số thành phố. Tuổi lần đầu quan hệ tình dục ngày càng thấp, tỷ lệ chấp nhận quan hệ trước hôn nhân ngày càng tăng nhưng kiến thức về sức khỏe sinh sản (SKSS) và giới tính thì lại quá… lơ ngơ.
 |
| Vị thành niên, thanh niên khiếm thính Đà Nẵng học giới tính, sức khỏe sinh sản. |
Sức khỏe sinh sản là gì?
Các em tuổi vị thành niên lơ ngơ về chính cơ thể mình và lơ ngơ đối diện với hệ lụy của chuyện “yêu” sớm là điều được ghi nhận qua các buổi truyền thông SKSS dành cho đối tượng vị thành niên, thanh niên diễn ra trên địa bàn thành phố. Với trẻ câm, điếc, thực tế này còn đáng buồn và đáng lo ngại hơn.
Vừa qua, được thông báo đi học về SKSS do Chi cục Dân số - Kế hoạch hóa gia đình (DS-KHH GĐ) tổ chức, tất cả thành viên CLB Khiếm thính thành phố tỏ ra bất ngờ nhìn nhau: “Sức khỏe sinh sản là gì?”. Nguyễn Hải Vân - sinh viên Trường CĐ Kế hoạch Đà Nẵng, tình nguyện viên dịch ngôn ngữ ký hiệu - cho biết: “Có vẻ đây là lần đầu tiên các bạn khiếm thính trong CLB được nghe đến khái niệm trên. Các bạn chẳng biết gì cả và chưa thể hình dung về SKSS”.
Chính vì sự “chẳng biết gì cả” này mà buổi truyền thông sau đó được diễn ra không thể theo kịch bản do Chi cục chuẩn bị, bởi học viên cứ tròn mắt, ngẩn người…, thi thoảng lại bật cười vì “vỡ” ra rằng con trai, con gái sẽ xuất hiện những dấu hiệu khác biệt trên cơ thể khi đến tuổi dậy thì.
Theo anh Tôn Thất Phước - cố vấn CLB, trẻ khiếm thính thiếu trầm trọng hiểu biết SKSS do bất đồng ngôn ngữ với xã hội và với chính gia đình mình. Hầu hết các em học ít nên khả năng tìm kiếm thông tin hạn chế. Trong khi trường chuyên biệt chưa chú trọng phổ biến kiến thức này, gia đình lại không định hướng cho con em tiếp cận chương trình giáo dục giới tính. “Vì lo ngại con thiếu hiểu biết đâm ra làm bậy nên không ít phụ huynh thực hiện biện pháp cách ly bằng cách cấm con tham gia sinh hoạt đội nhóm”, anh Phước nói.
Vô phương thống kê!
Năm 2013, Chi cục DS-KHH GĐ thành phố tổ chức 30 lớp tập huấn cho học sinh, sinh viên và 18 lớp tuyên truyền SKSS cho vị thành niên, thanh niên khu vực ven biển; trong đó có đối tượng trẻ khuyết tật, câm điếc. Theo đánh giá của những người làm công tác dân số, dù vị thành niên, thanh niên chiếm đông đảo so với số dân toàn thành phố và được đánh giá là thông minh, nhanh nhạy về nhiều mặt, nhưng “đụng” đến SKSS thì kiến thức còn nhiều hạn chế nên để xảy ra mang thai ngoài ý muốn.
Thông tin từ Trung tâm Chăm sóc SKSS thành phố cho biết, quý 1 năm nay, toàn thành phố ghi nhận 17 ca nạo phá thai ở tuổi vị thành niên. Năm 2012 có 102 ca. Tuy nhiên, Trung tâm Chăm sóc SKSS thành phố cũng thừa nhận, đây chỉ là con số từ các cơ sở y tế công. Riêng những bệnh viện, phòng khám tư và “chui” thì… vô phương thống kê đầy đủ.
Ước tính tại Việt Nam, tỷ lệ phá thai ở VTN chiếm 20% tổng số ca phá thai. Theo Tổng cục Chi cục DS-KHH GĐ, mặc dù tỷ lệ nạo phá thai ở Việt Nam trong 10 năm trở lại đây giảm, nhưng tỷ lệ nạo phá thai ở vị thành niên, thanh niên lại có dấu hiệu gia tăng.
Kết quả của cuộc điều tra quốc gia lần thứ 2 đối với vị thành niên, thanh niên Việt Nam (SAVY2) năm 2009 cũng cho thấy, 17% số thanh niên đã lập gia đình, khoảng 44% số thanh niên và vị thành niên trong độ tuổi 14-25 chấp nhận quan hệ tình dục trước hôn nhân, tỷ lệ nam giới chấp nhận quan hệ trước hôn nhân cao hơn nữ giới.
|
Tỷ lệ sinh con ở tuổi vị thành niên tại Việt Nam năm 2011 là 46/1.000. Tỷ lệ này cao hơn so với nhiều nước châu Á (Myanmar 17,4; Malaysia 12, Singapore 5,2). Theo chương trình hành động về bảo vệ, chăm sóc và nâng cao sức khỏe vị thành niên, thanh niên trên địa bàn Đà Nẵng định hướng đến năm 2020, thành phố tập trung tăng số lượng và nâng cao chất lượng các điểm cung cấp dịch vụ chăm sóc sức khỏe toàn diện; xã hội hóa công tác bảo vệ, chăm sóc và nâng cao sức khỏe vị thành niên, thanh niên. |
Bài và ảnh: THU HOA
