Đà Nẵng tuy là thành phố phát triển nhưng vẫn đang phải đối phó với gánh nặng kép về dinh dưỡng ở trẻ em: tỷ lệ thấp còi còn cao và tỷ lệ thừa cân, béo phì có khuynh hướng tăng lên, nhất là ở trẻ dưới 5 tuổi. Một trong những nguyên nhân chính dẫn đến thực trạng này là việc nuôi con bằng sữa mẹ chưa tốt.
 |
| Trẻ em cần được chăm sóc một cách khoa học để phát triển toàn diện. |
Phụ huynh không mặn mà
Ngoài mạng lưới cán bộ dinh dưỡng hoạt động trong dự án cải thiện tình trạng dinh dưỡng trẻ em của ngành y tế, thành phố hiện có 41 phòng tư vấn dinh dưỡng Mặt trời bé thơ, do dự án Alive & Thrive (Dự án Nuôi dưỡng và Phát triển) tài trợ, đặt tại các cơ sở y tế xã/phường, quận/huyện và thành phố. Nội dung tư vấn chính của các phòng tư vấn là cung cấp kiến thức quan trọng cho bà mẹ về lợi ích, cách nuôi con bằng sữa mẹ và hướng dẫn giải quyết những vấn đề phát sinh trong quá trình mang thai, nuôi con. Tuy nhiên, theo khảo sát, phần lớn phụ huynh không mấy mặn mà với dịch vụ này.
Tại Trạm y tế phường Xuân Hà (quận Thanh Khê), chị Nguyễn Thị Vân, cán bộ chuyên trách về tư vấn dinh dưỡng cho biết: “Tôi phải gọi điện, gửi giấy mời phụ huynh đến để tư vấn nhưng chẳng mấy khi họ đến. Những trường hợp tự nguyện đến đây cần tư vấn càng hiếm. Phụ huynh cứ bảo “đọc trên mạng được rồi”… Trước tình hình này, chị Vân phải tận dụng những đợt tiêm chủng mở rộng hoặc khám cho phụ nữ mang thai để kết hợp tư vấn luôn, nhưng kết quả cũng không mấy khả quan.
Về phía phụ huynh, nhiều bà mẹ cho rằng, việc tư vấn dinh dưỡng ở các phòng tư vấn không cần thiết. Chị Trần Thị Thanh Thủy (35 tuổi, quận Liên Chiểu), có hai con nhỏ đều có vấn đề về dinh dưỡng, nhà gần Trạm y tế phường Hòa Khánh Bắc nhưng chưa khi nào chị có ý nghĩ đưa con đến đây để được tư vấn. “Cháu trai nhà tôi 5 tuổi nhưng mặc lại quần áo lúc 3 tuổi vẫn vừa. Bác sĩ bảo cháu bị suy dinh dưỡng độ 2. Bé gái 2 tuổi cũng gầy lắm. Tôi đã đọc quá nhiều thông tin về cách nuôi con, cho con bú sữa mẹ nên giờ không cần thiết nghe tư vấn nữa”, chị Thủy nói.
Nuôi con đúng cách
Năm 2013, theo khảo sát của Viện Dinh dưỡng quốc gia, tại Đà Nẵng có hơn 77.600 trẻ dưới 5 tuổi; trong đó, tỷ lệ trẻ dưới 5 tuổi bị suy dinh dưỡng thể thấp còi là 15,7%, nhẹ cân 5,2% và gầy còm 5,5%; trong khi đó tỷ lệ trẻ bị thừa cân, béo phì là 8,3%. Theo các chuyên gia, nguyên nhân chính do trẻ không được bú sữa mẹ tốt như: bú mẹ hoàn toàn trong 6 tháng đầu, tiếp tục cho trẻ bú mẹ đến 24 tháng tuổi và cho ăn bổ sung đúng cách từ tháng thứ 7.
Thông tin từ Viện Dinh dưỡng quốc gia cho biết, sự phát triển của trẻ trong 2 năm đầu đời mang ý nghĩa rất quan trọng và sữa mẹ là nguồn bổ sung dinh dưỡng vô giá giúp trẻ phát triển toàn diện. Trẻ không được bú sữa mẹ sẽ ảnh hưởng đến việc tăng trưởng chiều cao, cân nặng, hệ tiêu hóa, đặc biệt là sức đề kháng của trẻ rất yếu, rất dễ mắc bệnh.
Ông Ngô Văn Quang, Phó Giám đốc Trung tâm chăm sóc sức khỏe sinh sản cho biết, hiện nay, tại Việt Nam nói chung và thành phố Đà Nẵng nói riêng, nhiều chỉ số về nuôi con bằng sữa mẹ còn đạt tỷ lệ thấp. Khảo sát của Viện Dinh dưỡng quốc gia cho thấy, năm 2013, tại Đà Nẵng, tỷ lệ trẻ được bú mẹ trong vòng 1 giờ sau sinh chỉ 25,2%, tỷ lệ trẻ được tiếp tục cho bú đến 2 tuổi là 20,9%, trong khi tỷ lệ trẻ dưới 6 tháng bú bình khá cao. Mặc dù hầu hết các bà mẹ hiện nay đều được tiếp cận các thông tin về nuôi dưỡng trẻ nhỏ nhưng không phải ai cũng hiểu và thực hiện đúng cách khi chỉ có 43,5% trẻ từ 6-23 tháng tuổi được ăn bổ sung đúng và đủ.
Ông Quang cho biết, để cải thiện tình hình này, Đà Nẵng hiện có nhiều chương trình tư vấn, chăm sóc sức khỏe bà mẹ, trẻ em từ 2 tháng cuối thai kỳ cho đến khi trẻ được ít nhất 24 tháng tuổi. Ngoài các phòng tư vấn dinh dưỡng, ngành y tế cũng đẩy mạnh nhiều biện pháp tăng cường tiếp xúc, tư vấn, hỗ trợ cho phụ nữ cho con bú mẹ trong thời gian họ sinh con tại các bệnh viện. Đội ngũ cộng tác viên dân số - sức khỏe cộng đồng tại các xã, phường cũng đóng vai trò quan trọng trong việc tuyên truyền các thực hành đúng về nuôi con bằng sữa mẹ và cho trẻ ăn bổ sung.
Bài và ảnh: BÌNH AN
