- Bác Lang Vè ơi, cứu em với…!
- Sắp động đất, sóng thần hay tận thế hử?
- Còn hơn thế. Vợ em vừa phát hiện trên đầu có mấy… sợi tóc bạc. Em làm sao “giải quyết dứt điểm” theo yêu cầu của vợ đây?
- Dễ òm, nhổ phứt hay ra tiệm nhuộm một cái là xong.
- Em cũng nói rứa, nhưng cô ta khăng khăng bảo vợ nhà báo kiêm thầy lang, không thể giải quyết kiểu “đụng hàng” đó được.
- Rứa là tui hiểu, thím nhà đang mê tít cái lão họ Hà rồi?
- Sao? Lão Hà nào? Em không hiểu!
- Hà hà… Thủ ô cho tóc em xanh
Cho râu anh mượt, cho mình… thêm con.
(Hà) thủ ô tóc bạc lại xanh. |
- Ha ha, em nhớ ra rồi, trong sách Bản thảo cương mục có nói chuyện ông lão họ Hà ốm yếu, tóc bạc và hiếm muộn, nhờ ăn nhiều củ thuốc này mà tóc đen, trẻ lại, có con và sống thọ nữa, nên được đặt tên Hà Thủ Ô chứ gì.
- Giai thoại này có nhiều điểm đáng ngờ, một lão y trong “nhị thập bát tú” ở Hà Nội cho biết đã tìm khắp sách vở Trung Hoa không thấy ai mang họ Hà cả, chỉ thấy bà con dân tộc Mường miền núi Hà Tĩnh nước ta mới có họ Hà, nên rất có thể ông lão cũng như cây thuốc đó có quốc tịch Việt Nam chứ không phải của Tàu đâu nghe.
- Em cũng thấy có lý lắm, ngay lối gọi đầu đen là “Thủ Ô”, mang dấu ấn ngữ pháp tiếng Việt rõ ràng.
- Chú cũng tinh đó! Cây hà thủ ô đỏ (đừng lầm với cây hà thủ ô trắng nhé!) mọc hoang và có nhiều từ Nghệ An trở ra Lào Cai, Hà Giang. Kinh nghiệm dân ta dùng hà thủ ô nấu tẩm nước đậu đen phơi nhiều lần chế thuốc uống chữa cơ thể suy nhược, tinh thần mỏi mệt, di tinh, bạch đới, rong kinh, phụ nữ suy nhược sau sinh… mà còn làm đen râu tóc, làm đẹp nhan sắc, giúp khỏe mạnh sống lâu nữa.
- Cơ chế tác dụng làm đen râu tóc thế nào?
- Theo Đông y, tóc là phần thừa của huyết (nên gọi tóc rối là huyết dư). Hà thủ ô bổ ích tinh huyết nên làm đen râu tóc, nhưng nhớ phải uống dài dài năm kia tháng nọ chứ không “mì ăn liền” đâu nghe. Nghiên cứu dược lý hiện đại cho thấy hà thủ ô có tác dụng giảm mỡ máu, giảm đường huyết, kháng khuẩn, tăng nhu động ruột, hưng phấn thần kinh, nên có thể chống lão hóa và làm đẹp là điều dễ hiểu ... Trung Quốc từng có báo cáo dùng rượu hà thủ ô trị tóc bạc, gồm ba vị: chế thủ ô 30g, thục địa 30g, đương quy 15g, ngâm với 1 lít rượu trắng, sau 10-15 ngày uống chữa 36 ca tóc bạc sớm thì có đến 24 ca khỏi hẳn.
- Nhưng em muốn nghe kinh nghiệm riêng của bác Lang Vè.
- Tui thì tui thích thuốc ta
Thủ ô, cỏ mực cùng là lá dâu.
Cả ba đều chữa bạc đầu
Trên trời, dưới đất,… phối nhau mới tài!
- Bài thuốc của Lang Vè có khác, mang đậm dấu ấn Tam tài (thiên - địa - nhân). Cả 3 vị thuốc đều được sách của Lý Thời Trân ghi nhận tác dụng chữa tóc bạc, nhưng cái khéo ở đây là dùng 3 thứ ở trên trời (lá dâu), dưới đất (củ hà thủ ô) và ở giữa (cỏ mực) phối nhau làm thuốc hoàn cho uống (tiện hơn ngâm rượu) thì đúng là “tam tinh hợp tễ”. Chắc là diệu dụng vô cùng.
- Nhưng nhớ cho một điều, chú Phan Lang chắc không quên chuyện Ngũ Tử Tư thời Xuân Thu chiến quốc, chỉ một đêm lo nghĩ mà râu tóc trắng xóa. Dân gian ta đúc kết gọn hơn: “lo âu, đầu bạc”. Nói thím nhà dùng bài thuốc của tôi không được nghĩ ngợi lo âu nhiều đấy nhá.
- Điều này khó quá bác ơi, thời buổi kinh tế lao đao suy sụp, tết nhứt tới nơi rồi, lương hướng èo uột, giá cả leo thang,… mà bác bảo vợ em đừng lo lắng. Thuốc lại có tác dụng… thêm con. Thôi thôi, em chả dám, em đi mua thuốc nhuộm đây…
PHAN LANG