Dự kiến, ngày mai (16-4), Tòa án nhân dân thành phố Hà Nội mở phiên tòa xét xử Nguyễn Đức Kiên tức “bầu Kiên” và các đồng phạm về các tội Kinh doanh trái phép; Cố ý làm trái quy định của nhà nước về quản lý kinh tế gây hậu quả nghiêm trọng; Lừa đảo chiếm đoạt tài sản và tội Trốn thuế, quy định tại các điều 159, điều 139, điều 165 và điều 161 của Bộ luật hình sự.
Đến cuối năm 2007, Nguyễn Đức Kiên không tham gia Hội đồng quản trị Ngân hàng ACB nhưng đề nghị Hội đồng quản trị Ngân hàng ACB ra quyết định thành lập Hội đồng Sáng lập Ngân hàng ACB, do Kiên làm Phó Chủ tịch. Hội đồng Sáng lập Ngân hàng ACB có chức năng tư vấn cho Hội đồng quản trị; thành viên Hội đồng Sáng lập được tham gia và cho ý kiến tại tất cả các cuộc họp của Hội đồng quản trị và Thường trực Hội đồng quản trị Ngân hàng ACB, được cung cấp đầy đủ các tài liệu về hoạt động kinh doanh của Ngân hàng ACB. Như vậy, tuy không giữ chức danh do Ngân hàng Nhà nước chuẩn y nhưng với vị trí là Phó Chủ tịch Hội đồng Sáng lập Ngân hàng ACB và đại diện nhóm cổ đông chiếm 9,03% vốn điều lệ, Nguyễn Đức Kiên có vai trò chỉ đạo, chi phối toàn bộ hoạt động quản trị, điều hành Ngân hàng ACB.
Kinh doanh tài chính và vàng trái phép
Nguyễn Đức Kiên thành lập, đồng thời là Chủ tịch Hội đồng quản trị/Hội đồng thành viên của 6 Công ty, gồm: Công ty Cổ phần Phát triển sản xuất và Xuất nhập khẩu Thiên Nam, Công ty Cổ phần Đầu tư Thương mại B&B; Công ty Cổ phần Tập đoàn Tài chính Á Châu; Công ty Cổ phần Đầu tư ACB Hà Nội; Công ty Cổ phần Đầu tư Á Châu và Công ty TNHH Đầu tư tài chính Á Châu Hà Nội. Thông qua việc chỉ đạo, điều hành hoạt động đối với các Công ty nêu trên và lợi dụng vai trò chỉ đạo, chi phối toàn bộ hoạt động quản trị, điều hành Ngân hàng ACB, Nguyễn Đức Kiên và các đồng phạm đã thực hiện các hành vi phạm tội cụ thông qua 6 công ty như sau:
Về Hành vi phạm tội Kinh doanh trái phép, trong đó Hành vi kinh doanh tài chính trái phép thông qua Công ty CP Đầu tư Thương mại B&B (Công ty B&B). Theo chỉ đạo của Nguyễn Đức Kiên, Công ty B& B chỉ kinh doanh vàng theo giấy phép, còn lại không kinh doanh các ngành nghề khác mà thực hiện kinh doanh tài chính không được cấp phép. Từ ngày 4-9-2009 đến ngày 31-3-2011, “bầu Kiên” đã chỉ đạo công ty sử dụng số tiền hơn 2.348 tỷ đồng để mua cổ phần và góp vốn vào các công ty khác; Hành vi kinh doanh tài chính trái phép thông qua Công ty CP Tập đoàn tàu chính Á Châu (AFG).
Theo chỉ đạo của "bầu Kiên”, Công ty AFG chỉ kinh doanh vàng theo giấy phép và thực hiện kinh doanh tài chính không được cấp phép. Từ ngày 15-3-2007 đến ngày 16-6-2009, “bầu Kiên” đã chỉ đạo công ty AFG sử dụng số tiền hơn 4.000 tỷ đồng để mua trái phiếu chuyển đổi của Ngân hàng ACB và góp vốn vào các công ty ACI, ACI-HN và Công ty ACBI; Hành vi kinh doanh tài chính trái phép thông qua Công ty CP đầu tư ACB (Công ty ACBI).
Công ty ACBI, theo chỉ đạo của “bầu Kiên”, cũng chỉ thực hiện kinh doanh vàng theo giấy phép và thực hiện kinh doanh tài chính không được cấp phép. ACBI đã sử dụng số tiền hơn 1.433 tỷ đồng để góp vốn vào các công ty khác và mua cổ phiếu của Techcombank, Eximbank; Hành vi kinh doanh tài chính trái phép thông qua Công ty cổ phần đầu tư Á Châu (ACI). “Bầu Kiên” đã chỉ đạo công ty này sử dụng số tiền hơn 451 tỷ để mua cổ phần của Công ty Cổ phần Đầu tư & Thương mại Nhà Rồng, Công ty CP Dịch vụ hàng hóa Sài Gòn và Công ty Sabeco; Hành vi kinh doanh tài chính trái phép thông qua Công ty TNHH Đầu tư tài chính Á Châu Hà Nội (Công ty ACI-HN). Nguyễn Đức Kiên đã chỉ đạo công ty này sử dụng số tiền hơn 1.411 tỷ để góp vốn vào các công ty khác và mua cổ phiếu Ngân hàng ACB, DaiABank, Vietbank, KienLongbank và Eximbank; Hành vi kinh doanh vàng trái phép thông qua Công ty CP Phát triển sản xuất và XNK Thiên Nam. Từ ngày 30-11-2009 đến ngày 30-7-2010, Công ty Thiên Nam đã tiếp nhận và thực hiện việc mua, bán trạng thái vàng trên tài khoản ở nước ngoài tổng số 462.500 Ounce, trị giá 512.915.325 USD (tương đương hơn 9.796 tỷ đồng). Sau khi tất toán kinh doanh trạng thái vàng trên tài khoản nước ngoài, Thiên Nam bị lỗ hơn 413,676 tỷ đồng.
Ngoài ra, công ty này còn kinh doanh vàng trong nước với Ngân hàng ACB và bị lỗ hơn 19,660 tỷ đồng. Như vậy mặc dù Công ty Thiên Nam không được phép kinh doanh vàng vật chất và trạng thái nhưng Nguyễn Đức Kiên đã chỉ đạo công ty này ký hợp đồng với Ngân hàng ACB để kinh doanh vàng trạng thái trên tài khoản ở nước ngoài và trong nước với tổng khối lượng giao dịch mua, bán là 462.500 Ounce, 75.000 lượng vàng SJC tổng giá trị hơn 11.777 tỷ đồng. Kết quả kinh doanh trạng thái vàng ở nước ngoài và trong nước, Công ty Thiên Nam bị lỗ tổng số tiền hơn 433,375 tỷ đồng. Số tiền này Ngân hàng ACB cho Thiên Nam nhận nợ đến năm 2015.
Theo cáo trạng của Viện kiểm sát, từ ngày 15-5-2007 đến ngày 3-8-2012 Nguyễn Đức Kiên đã thông qua 6 công ty do Kiên là Chủ tịch HĐQT/HĐ thành viên để kinh doanh tài chính và kinh doanh vàng trạng thái trái phép với tổng số tiền hơn 21.490 tỷ. Hành vi trên của Kiên đã phạm vào tội Kinh doanh trái phép.
Hành vi trốn thuế của Nguyễn Đức Kiên
Theo chỉ đạo của Nguyễn Đức Kiên, trong năm 2009, Công ty B&B thực hiện lệnh ủy thác cho Ngân hàng ACB mua bán vàng trạng thái thu được lãi hơn 100.046 tỷ đồng nhưng chỉ bằng việc ký Hợp đồng và phụ lục hợp đồng ủy thác đầu tư tài chính, Công ty B&B đã chuyển toàn bộ lợi nhuận kinh doanh trạng thái vàng cho bà Nguyễn Thúy Hương thụ hưởng để không phải nộp thuế thu nhập doanh nghiệp số tiền là hơn 25,011 tỷ đồng. Hành vi trên của Kiên đã phạm vào tội Trốn thuế quy định tại điều 161 của Bộ luật hình sự.
VOV