Tại sao một bồi bàn không xu dính túi tại Mumbai lại phải ngồi sau song sắt nhà tù?
 | |
|
|
a )Anh ta đã đánh khách hàng;
b) Anh ta uống quá nhiều rượu;
c) Anh ta lấy trộm tiền;
d) Anh ta đã giành được giải thưởng lớn nhất trong lịch sử trò chơi đố vui trên truyền hình.
Ram Mohammad Thomas bị bắt. Bị bắt vì đã trả lời chính xác mười hai câu hỏi trong trò chơi Ai là tỷ phú! Vì anh chỉ là một cậu bé mồ côi nghèo khổ chưa từng được đến trường, không biết tên Tổng thống Mỹ, không biết đơn vị tiền tệ của Pháp hay vị trí của các Kim Tự Tháp.
Vì anh chỉ là “một gã bồi bàn ngu xuẩn làm việc tại một nhà hàng tồi tàn”, một ‘đồ khốn vô tích sự” sống bên bờ của sự túng quẫn, trên một khu đất hoang bên rìa đô thị, nơi người ta phải chen lấn từng phân và thậm chí đến đi ỉa cũng phải xếp hàng… Người ta không tin kẻ xuất thân nghèo hèn có thể làm được điều kỳ diệu đến thế. Ram Mohammad Thomas, cái tên mang trong mình nhiều tôn giáo, phức tạp như chính những biến cố trong cuộc đời mình, đã bị bắt ngay sau khi giành được giải thưởng lớn.
Trò chơi trên truyền hình với giải thưởng 100 triệu rupi đã đảo lộn đời anh, trong một câu chuyện khiến người ta tin vào phép màu của Thượng đế, và làm cả thế giới say mê, cảm động bởi một vùng sinh sống kỳ dị, bần hàn, dữ dội hơn cả một giấc mơ khốn cùng có thật, có tên Khu ổ chuột Mumbai.
Nhưng, khi đang bị đánh đập trong sở cảnh sát để buộc phải nhận tội, Ram được một người phụ nữ tự xưng là luật sư của anh - người anh chưa gặp bao giờ - giải cứu và tình nguyện làm người làm chứng cho câu chuyện. Anh đã giải thích cho cô nghe tại sao anh biết câu trả lời cho toàn bộ câu hỏi - đó chính là cuộc đời anh từ khi là một đứa trẻ mồ côi bị bỏ lại trên bậc cửa trại tế bần. Cuộc đời của chàng trai trẻ dường như là một chuỗi hành trình mưu sinh, trải qua cả hạnh phúc và đắng cay, cả no đủ và đói khát, tình yêu và bi kịch… Qua đó, chân dung của đất nước Ấn Độ với mọi góc cạnh: xã hội, đạo đức, văn hóa, thân phận con người đều được khắc họa sinh động, chân thực.
Cuộc đời của Ram gắn với cuộc sống khốn cùng của những người dân Ấn Độ thất học, chịu sự bất công của phân biệt đẳng cấp và tôn giáo. Gia đình người bạn thân thiết của Ram - Salim - đã bị thiêu sống cùng căn nhà của họ bởi những người theo đạo Hindu. Những đứa trẻ dưới đáy xã hội trở thành nạn nhân của những kẻ giang hồ tàn bạo sẵn sàng biến chúng thành tàn phế để mưu lợi, bị cưỡng hiếp bởi chính những người đàn ông. Những người phụ nữ bị tước đoạt quyền tự do, bị quấy rối bởi cha ruột… Phía trên kia, nơi cuộc sống giàu sang và danh tiếng, danh dự và lòng ích kỷ đang dần giết chết đi tình yêu và đạo đức của con người.
Triệu phú khu ổ chuột từ đầu đến cuối trung thành với mạch tự sự ngôi thứ nhất, bằng cách kể nhẩn nha, chi tiết, ít bày tỏ xúc cảm trực tiếp, với cách sắp xếp đảo chiều thời gian để phù hợp với mạch kết nối là 12 câu hỏi của trò chơi. Câu chuyện không có tính trò chơi, nó chỉ mượn hình thức trò chơi để diễn tả những điều rất đời, về một câu chuyện còn thực hơn cả sự thực. Mỗi trải nghiệm trong cuộc sống của Thomas là lời giải cho một câu hỏi trong cuộc chơi.
Triệu phú khu ổ chuột của Vikas Swarup đã giành giải thưởng Prix Grand Public tại Hội chợ sách Paris năm 2007, được bình chọn cho giải sách đầu tay hay nhất của Commonwealth Writers Prize. Và bộ phim được dựng từ câu chuyện này đã thắng lớn tại Oscar 2008. Cuốn sách được dịch ra 41 thứ tiếng.
Hoàng Nhung
* Đọc Triệu phú khu ổ chuột - Vikas Swarup. Nguyễn Bích Lan dịch. NXB Văn học và Công ty Nhã Nam ấn hành tháng 8-2009.
