Mùa thu năm 1928. Ba thiếu nữ người Anh cùng chung một cuộc hành trình đến với đất nước Ấn Độ xa xôi trên con tàu xuyên đại dương mang tên một loài bướm hoàng đế, Kaiser-i-Hind.
Rose, một thiếu nữ xinh đẹp đang ở độ tuổi thanh xuân, sắp lên xe hoa trở thành cô dâu, mang theo trong lòng những lo âu bởi sắp phải rời xa gia đình thân yêu, kết chặt đời mình với một người đàn ông mà cô gần như không hề biết gì về anh ta.
Tor, cô bạn thân từ thuở ấu thơ trong vai trò là phù dâu của Rose lại hoàn toàn ngược lại, hồ hởi và đầy ắp hạnh phúc bởi sắp thoát khỏi vòng kiềm tỏa của người mẹ khắt khe đến mức độc đoán của cô. Và hơn tất cả, Tor đang thầm hy vọng sẽ tìm thấy một nửa của đời mình tại đất nước Ấn Độ xa xôi mà cô chưa một lần đặt chân đến.
Viva, bảo mẫu trẻ tuổi của hai cô gái, đang tìm cách trở về Ấn Độ với hy vọng tìm lại những kỷ niệm thời ấu thơ. Chuyến trở về lần này của Viva còn mang ý nghĩa quan trọng bởi cô sẽ nhận lại chiếc rương kỷ vật mà mẹ cô đã để lại tại gia đình một người bạn, đó là cuộc hành trình mang theo những khát vọng về một cuộc sống tự do đang chờ đón Viva ở phía trước.
Theo chân ba cô gái trong chuyến hành trình còn có Guy, một thiếu niên ngỗ nghịch đang trên đường trở về Ấn Độ gặp lại bố mẹ đã mười năm trời xa cách, và Guy trở thành tâm điểm của những phiền hà rắc rối diễn ra trong suốt chuyến đi.
Rose, Tor và Viva, ba cô gái, ba nhân vật chính trong câu chuyện vượt đại dương bao la đến với Ấn Độ để tìm kiếm những điều mới mẻ trong cuộc đời của mỗi người- một cuộc hôn nhân bảo đảm vững chắc cho tương lai, tự do ở một xã hội khác, cả cơ hội để giải mã những bí ẩn của gia đình và tìm cách hàn gắn những vết thương tinh thần đã hằn sâu trong lòng suốt bao nhiêu năm qua. Mỗi cô gái đều phải nỗ lực hết mình trong công cuộc kiếm tìm tình yêu. Rose và Tor, hai tiểu thư chưa một lần rời khỏi tổ ấm đã phải học cách sống độc lập, chỉ một chỗ dựa duy nhất ấy chính là sức mạnh tiềm ẩn trong chính mỗi người. Còn Viva lại đối mặt với tình thế tiến thoái lưỡng nan của hiện tại, cô buộc phải học cách chia sẻ, để được lắng nghe và gượng dậy trước những chấn thương tinh thần từ thời thơ ấu ám ảnh cuộc đời cô đến tận những năm tháng trưởng thành.
Xuyên suốt những cuộc đấu tranh của từng người, mỗi cô gái dần thích nghi với không khí và văn hóa của đất nước Ấn Độ. Không chỉ có thế, họ đã trở nên gắn bó mật thiết hơn với con người và mảnh đất này, đã yêu đất nước Ấn Độ nghèo nàn và lam lũ bằng tất cả trái tim và cuộc đời mỗi người.
Những cuộc đấu tranh vật lộn với cuộc sống cùng những thắng lợi mà Viva, Rose và Tor đã đạt được chính là hiện thân của những thắng lợi mà đất nước Ấn Độ đã giành được, với một nền văn hóa đầy màu sắc và cuộc xung đột chính trị giữa quân đội Anh quốc với nhân dân Ấn Độ.
Phía đông mặt trời(*) không chỉ mang dáng dấp của một cuốn tiểu thuyết lịch sử thú vị và hấp dẫn. Đó còn là những câu chuyện tình yêu thấm đẫm ý nghĩa nhân văn và tinh thần cao quý. Vượt qua những tên tuổi khác, Julia Gregson với Phía đông mặt trời của bà đã giành được giải thưởng Tiểu thuyết lãng mạn nhất năm 2009 của nước Anh.
Huỳnh Lê
(*) Phía đông mặt trời. Tác giả: Julia Gregson. Dịch giả: Hồ Anh Quang. Nhà Xuất bản Văn học, tháng 8-2010. Giá bìa: 120.000 đồng.