Vừa qua, chính quyền thành phố đã chính thức đưa vào sử dụng 2 cơ sở điều trị nghiện các chất dạng ma túy bằng thuốc Methadone tại quận Hải Châu và Thanh Khê. Đây là sự nỗ lực đáng ghi nhận sau một năm tiến hành thử nghiệm Chương trình điều trị nghiện các chất dạng thuốc phiện bằng thuốc Methadone trên địa bàn Đà Nẵng, với những kết quả ban đầu cho thấy dấu hiệu khả quan trong việc sử dụng phương pháp này.
Ưu điểm của phương pháp này được các nhà chuyên môn nhìn nhận là giảm một phần kinh phí cho việc sử dụng ma túy, ổn định trong sử dụng liều lượng và nhất là việc giảm nguy cơ lây nhiễm HIV/AIDS cũng như các bệnh truyền nhiễm khác do sử dụng ma túy bất hợp pháp.
Điều đáng nói ở đây, chính là việc thể hiện nỗ lực từ phía chính quyền thành phố cũng như các cơ quan chức năng trong việc luôn tìm kiếm không ngừng những giải pháp tích cực nhất nhằm hỗ trợ điều trị, cai nghiện ma túy một cách rất quyết liệt; nhất là khi chương trình “Không có người nghiện ma túy trong cộng đồng” của chương trình “Thành phố 5 không” ra đời vào năm 2000.
Thực hiện các biện pháp đề ra trong Đề án “Không có người nghiện ma túy trong cộng đồng”, chính quyền thành phố tăng cường công tác điều trị cai nghiện, hỗ trợ chống tái nghiện với những bước đi phù hợp trong từng giai đoạn, với sự đầu tư thích đáng về cơ sở vật chất, nguồn nhân lực từ thành phố đến cơ sở. Đó là việc hình thành Trung tâm Giáo dục-Dạy nghề (GD-DN) 05-06 của thành phố tại thôn Phò Nam, xã Hòa Bắc với đầy đủ cơ sở vật chất, trang thiết bị y tế, dạy nghề, giải quyết việc làm... cũng như đội ngũ cán bộ, nhân viên ngày càng chuyên nghiệp hơn nhằm nâng cao chất lượng công tác cai nghiện, giáo dục... tạo điều kiện tốt nhất cho học viên sau cai nghiện hòa nhập cộng đồng. Mới đây, do yêu cầu thực tiễn, thành phố đã quyết định đầu tư hơn 100 tỷ đồng xây dựng Trung tâm GD-DN 05-06 tại khu vực Bàu Bàng, xã Hòa Bắc để việc điều trị cai nghiện ngày càng chuyên nghiệp hơn.
Song song với đó, thành phố đã đưa ra các chính sách, xây dựng các mô hình điều trị cai nghiện, hỗ trợ chống tái nghiện, đào tạo nghề và giải quyết việc làm cho những người sau cai nghiện. Đó là việc hình thành các “Câu lạc bộ sau cai” ở các xã, phường làm nơi sinh hoạt, trao đổi tâm tư, nguyện vọng của những người làm công tác phòng chống ma túy, hoạt động xã hội với người sau cai nghiện tại cộng đồng để giải quyết những vướng mắc, khó khăn trong cuộc sống vật chất và tinh thần; là việc đầu tư thích đáng cho hoạt động dạy nghề sau khi khảo sát nhu cầu của học viên tại Trung tâm GD-DN 05-06 thành phố; là việc vận động các doanh nghiệp trên địa bàn tiếp nhận học viên sau cai để dạy nghề, hỗ trợ giải quyết việc làm... mà tiên phong là Công ty CP Đầu tư xây dựng 579, Công ty CP Dược Danapha...
Đặc biệt, trong nỗ lực hỗ trợ chống tái nghiện, từ năm 2004, Xí nghiệp Dược phẩm Trung ương 5 (Danapha) đã đảm nhận thực hiện đề tài điều chế thuốc hỗ trợ sau cai nghiện Danapha-Natrex 50 theo đơn đặt hàng của thành phố và đã sản xuất thành công với giá rẻ hơn nhiều so với thế giới. Tuy nhiên, do nhiều nguyên nhân, việc sử dụng Danapha-Natrex 50 trong điều trị hỗ trợ chống tái nghiện đã phải dừng không chỉ tại Trung tâm GD-DN 05-06 mà ngay cả trong cộng đồng từ năm 2010.
Không chỉ việc sử dụng Danapha-Natrex 50 không đạt được hiệu quả như mong muốn, mà nhiều chương trình khác của hỗ trợ điều trị cai nghiện, chống tái nghiện, tạo điều kiện hòa nhập cộng đồng, dạy nghề, giải quyết việc làm... cho người sau cai nghiện dường như cũng đang đi trên con đường bấp bênh. Bởi một lẽ đơn giản, những nỗ lực từ chính quyền chỉ là một phía và dĩ nhiên chưa đủ. Chính vì thế, mặc dù được xem là địa phương có tỷ lệ tái nghiện thấp, nhưng người nghiện ma túy của Đà Nẵng ngày càng tăng lên và có nguy cơ “trẻ hóa” với độ tuổi dưới 35 chiếm xấp xỉ 70%. Việc mua bán, sử dụng ma túy bất hợp pháp dưới nhiều hình thức tinh vi, ngày càng “đơn giản hóa”, “đa dạng hóa” và “quốc tế hóa” đang là áp lực nặng nề hơn cho công tác phòng, chống ma túy của thành phố khi tiếp tục thực hiện chương trình “Không có người nghiện ma túy trong cộng đồng”.
Vì thế, để tạo lập con đường bền vững trong cuộc chiến này, nỗ lực một phía từ chính quyền là chưa đủ; mà cần có sự hợp tác của toàn xã hội, của gia đình và chính những người từng nghiện ma túy cũng như người chưa bao giờ nếm chất gây nghiện dạng ma túy!
Anh Quân
