Địa chỉ sinh hoạt của dân

Theo tiêu chí nông thôn mới (NTM) của Bộ VH-TT&DL, xã được công nhận phải có 70% số thôn trở lên đạt tiêu chuẩn làng văn hóa. Để làm điều đó nhiều xã vẫn đang chật vật xoay sở bởi gặp không ít khó khăn, vướng mắc về đất đai và nguồn kinh phí xây dựng…

Dù có khuôn viên khá rộng, NVH thôn Hương Lam, xã Hòa Khương vẫn chưa bảo đảm diện tích và công năng sử dụng.

Gian nan đường về đích

Trong 19 tiêu chí NTM, có 1 tiêu chí có đến 10/11 xã ở Hòa Vang chưa đạt được là cơ sở vật chất văn hóa. Theo quy định, xã đạt NTM phải có nhà văn hóa (NVH) cấp thôn từ 500m² trở lên, khu thể thao đạt chuẩn với diện tích từ 2.000m² trở lên. Với yêu cầu này, 118 thôn trên địa bàn chỉ có 40% NVH đạt chuẩn.

Đạt 10/19 tiêu chí, xã Hòa Khương nằm trong nhóm xã có tỷ lệ đạt chuẩn NTM thấp nhất ở Hòa Vang. Ông Trần Hữu Bình, Trưởng phòng Văn hóa-Xã hội cho biết, một trong những vướng mắc tạo sức ì trong quá trình triển khai xây dựng NVH ở Hòa Khương là quỹ đất và nguồn kinh phí. Hiện nay toàn xã, chỉ có 2 NVH đạt chuẩn nằm ở thôn Gò Hà và Phú Sơn 3. Khuôn viên NVH Phú Sơn 3 dù có diện tích đáng mơ ước là 1.300m², diện tích xây dựng 144,8m² gồm 100 chỗ ngồi nhưng đến nay, sau 10 năm sử dụng đã xuống cấp trầm trọng, nền bê-tông sụt lún, mái tôn bị dột, thiếu công trình phụ như khu thể thao đơn giản, nhà để xe, nhà vệ sinh…

Không chỉ NVH thiếu diện tích, Trung tâm Thể thao xã Hòa Khương ở Phú Sơn 1 cũng đứng trước khó khăn về kinh phí. Riêng việc xây dựng sân bóng đá 11 người, và kết hợp cho một số môn thể thao khác đúng chuẩn, phải có nguồn kinh phí khoảng 4,550 tỷ đồng. Nếu không có sự hỗ trợ từ thành phố, chắc chắn Hòa Khương sẽ khó triển khai xây dựng.

Bên cạnh đó, xét theo chuẩn do Bộ VH-TT&DL quy định, xã đạt NTM phải có NVH cấp xã rộng 2.000m2, xây dựng với kinh phí 3 tỷ đồng thì chưa xã nào ở Hòa Vang đáp ứng được. Ngay cả xã Hòa Châu, có tỷ lệ đạt 18/19 tiêu chí cũng tỏ ra khá lúng túng khi một số NVH bên cạnh diện tích hạn chế thì cơ sở vật chất, trang thiết bị âm thanh đều hư hỏng, không có công trình phụ, bãi để xe… Dù trước đó, với nguồn kinh phí xây dựng 650 triệu đồng, NVH thôn Quang Châu đưa vào sử dụng cuối năm 2012 mới phần nào bảo đảm chức năng tối thiểu gồm diện tích, chỗ ngồi, bàn ghế, hệ thống âm thanh, phông màn. Ông Trần Ngọc Quý, phó thôn Quang Châu cho biết, đây là bước khởi đầu đáng ghi nhận trong nỗ lực xây dựng cơ sở vật chất văn hóa ở Hòa Châu, hướng đến mục tiêu xã đạt chuẩn NTM trong năm 2013.

Huy động nguồn lực toàn dân

Theo lộ trình đặt ra, toàn huyện Hòa Vang phấn đấu cuối năm 2013 sẽ có 2/11 xã là Hòa Châu và Hòa Tiến đạt chuẩn xã NTM, năm 2015, tỷ lệ này là 6/11 và đến năm 2017 phấn đấu 100% xã đạt chuẩn xã NTM. Ông Nguyễn Thúc Dũng, Trưởng phòng Văn hóa thông tin huyện Hòa Vang cho biết, trong năm 2012, UBND thành phố đã phê duyệt Đề án “Hoàn thiện hệ thống thiết chế văn hóa giai đoạn 2012-2015” để giúp địa phương thực hiện lộ trình này. Qua đó, thành phố sẽ đầu tư xây dựng mới 23 NVH thôn theo chuẩn NTM ở các xã, phấn đấu đến năm 2015 sẽ có 100% thôn có NVH và 85% số NVH đạt chuẩn theo quy định của Bộ VH-TT&DL.

Tuy nhiên, trước tình hình toàn huyện có 8 thôn chưa có NVH và 78 NVH thôn thiếu trang thiết bị tối thiểu cho các hoạt động, chưa xã nào có NVH cấp xã đạt chuẩn thì đây quả là thách thức không nhỏ. Nhằm tăng tính đồng thuận trong nhân dân, lãnh đạo huyện Hòa Vang đã giao các xã xây dựng Đề án NTM phù hợp với tình hình thực tế từng địa phương. Đề án hoàn thiện có sự đóng góp ý kiến của người dân và được công bố ngay khi cấp trên phê duyệt.

Ông Trần Hữu Giật, thôn 5 xã Hòa Khương, người vừa hiến 250m² đất thổ cư và tự tháo dỡ 70m tường rào góp phần xây  dựng NTM bày tỏ: “Hiện nay, theo tính toán của lãnh đạo xã, mỗi NVH cấp thôn được xây mới đạt chuẩn NTM phải bỏ kinh phí khoảng 800-850 triệu đồng. Đây là số tiền không nhỏ. Lãnh đạo ngành văn hóa cần có kế hoạch cụ thể để phát huy tác dụng, hiệu quả của NVH. Không thể hô hào người dân hiến đất, góp tiền xây dựng rồi bỏ không hoặc sử dụng không hết công năng sẽ gây lãng phí và có lỗi với dân”.

Nói về xây dựng cơ sở vật chất văn hóa ở Hòa Vang, không thể thiếu vai trò của thanh niên toàn thành phố. Từ đầu năm 2012, Thành đoàn Đà Nẵng đã vận động đoàn viên thanh niên hỗ trợ kinh phí xây dựng hai NVH ở thôn Yến Nê 2 (xã Hòa Tiến) và thôn Gò Hà (xã Hòa Khương) với kinh phí lên đến 1 tỷ 665 triệu đồng. Anh Nguyễn Văn Phước, Bí thư Huyện Đoàn Hòa Vang nói, nhiều lĩnh vực, thanh niên luôn đóng vai trò xung kích. Trong xây dựng NTM, lực lượng này cũng thể hiện sự năng động, sáng tạo, chung tay cùng các tổ chức, cá nhân khác từng bước cụ thể hóa các tiêu chí vào cuộc sống. Nhằm thúc đẩy hơn nữa vai trò của thanh niên trong công cuộc xây dựng NTM ở Hòa Vang, thành phố cần đưa ra những mô hình, mục tiêu cụ thể để đoàn lấy đó làm cột mốc phấn đấu.

Có thể nói, NVH đóng vai trò rất quan trọng, là địa chỉ sinh hoạt cộng đồng của người dân địa phương. Vấn đề đặt ra hiện nay là làm thế nào để xây dựng NVH không quá tốn kém, tránh chạy theo số lượng khi đời sống nhân dân còn nhiều khó khăn. Và, điều quan trọng là phải phát huy tác dụng, tính đa năng của NVH.

TIỂU YẾN