“Peru: Vương quốc của Mặt trời và Mặt trăng” (“Peru: Kingdoms of the Sun and the Moon”) là tên gọi cuộc triển lãm về nghệ thuật dân tộc Peru do Bảo tàng Mỹ thuật Montreal - một bảo tàng nghệ thuật lớn ở Montreal, Quebec, Canada tổ chức, mở cửa đến ngày 16-6-2013.
 |
| Quần thể kiến trúc Machu Picchu được nhà khảo cổ học Hiram Bingham tái khám phá năm 1911. |
Người thưởng ngoạn sẽ được xem ở đây bộ sưu tập phong phú về những hiện vật, tác phẩm mỹ thuật có từ trước thời Columbus và từ thời thuộc địa; các hiện vật có tuổi khoảng 3.000 năm lịch sử, bao gồm cả các khám phá khảo cổ học trong những thập kỷ gần đây. Triển lãm quy tụ hơn 350 tác phẩm nghệ thuật gồm tranh vẽ, tượng điêu khắc, đồ trang sức vàng và bạc, đồ gốm, nhiếp ảnh… Những kiệt tác quý giá như kho báu tập hợp lần này được mượn từ những bộ sưu tập công cộng và tư nhân ở Peru, Canada, Hoa Kỳ, Pháp, và Đức.
Mythical Peru - Truyền thuyết về Peru, cái nôi của nền văn minh Andean, các quốc gia nói tiếng Tây Ban Nha và lịch sử của nó trước khi Tây Ban Nha chinh phạt và Peru thời hiện đại sẽ được trình bày trong bốn phần của cuộc triển lãm.
Phần 1 sẽ giải thích làm thế nào khảo cổ học viết lại lịch sử dân tộc bắt đầu với phát hiện Machu Picchu nằm trên Thung lũng Urubamba tại Peru, khoảng 70 km (44 dặm) phía tây bắc Cusco. Bị thế giới bên ngoài quên lãng từ nhiều thế kỷ, dù người dân địa phương vẫn biết tới nó, Machu Picchu gây sự chú ý trở lại của thế giới nhờ công nhà khảo cổ học Hiram Bingham, người đã tái khám phá nơi này năm 1911. Peru hiện đang thực hiện các hoạt động pháp lý nhằm đòi lại hàng nghìn đồ vật Bingham đã lấy đi khỏi nơi này. Phần 2 sẽ tập trung vào những huyền thoại và nghi lễ của các nền văn minh cổ của dãy Andes, nêu bật vai trò của họ trong việc hình thành và định hình bản sắc Peru trong thời kỳ tiền Columbus. Phần 3 sẽ minh họa cho sự tồn tại và lai tạp của văn hóa bản địa trong thời kỳ thuộc địa. Và cuối cùng sẽ làm nổi bật việc tái khám phá nền văn hóa này trong thế kỷ 20 và khôi phục giá trị các biểu tượng cổ xưa của bản sắc trong hình tượng Peru đương đại.
Phụ trách Bảo tàng Mỹ thuật Montreal, ôngVictor Pimentel nói: “Cuộc triển lãm sẽ minh chứng được sức mạnh của sự liên tưởng bằng những hình ảnh đã tạo nên sự ảnh hưởng lịch sử Peru qua các thời kỳ trung cổ, bị chiếm đóng và hiện đại. Tất cả đây là báu vật, xin bạn đừng bỏ qua...”.
Xin điểm qua vài tác phẩm tại triển lãm.
 |
| Mochica-in trên vựng tập triển lãm. |
Một bức ảnh tuyệt vời của nghệ sĩ Martin Chambi, người Amerindian, thuộc bản địa châu Mỹ có tiêu đề Tristeza Andina, La Raya (Tristeza Andina - tên bài hát nổi tiếng của Edgar Zamudio. La Raya, đường phân chia các vùng Cusco và Puno ở Peru. Khung cảnh vùng La Raya rất đẹp với dãy núi Andes, hùng vĩ in bóng trên các trang trại alpaca) từ năm 1933. Một tác phẩm mục đích quảng cáo, đặc trưng áp phích có tên là Mochica, trang trí nửa hình mèo, nửa kia là bạch tuộc làm bằng vàng nguyên chất và chạm khắc phức tạp lần đầu tiên trưng bày bên ngoài Peru. Nó tượng trưng cho cuộc đối thoại liên tục giữa thế giới của người sống và thế giới của người chết - một thành phần thiết yếu của tâm linh Andean - tên cộng đồng các quốc gia nói tiếng Tây Ban Nha. Một bức tranh đẹp vô danh thế kỷ 18 có tiêu đề Spinning Đức Trinh Nữ trẻ, từ thời kỳ sau cuộc chinh phục Peru của người Tây Ban Nha vào thế kỷ 16, dẫn đến sự lai tạp văn hóa Peru...
Sự tổ chức cuộc triển lãm này có thể không thực hiện được nếu không có sự hỗ trợ của chính quyền Nhà nước Peru và thành phố Lima. Lima, thủ đô của Peru, nằm giữa thung lũng của vùng Chillon, Rímac và sông Lurín, dọc theo ven biển nhìn ra Thái Bình Dương. Lima là khu vực đô thị đông dân của Peru - thành phố lớn thứ tư ở châu Mỹ.
Triển lãm “Peru: Vương quốc của Mặt trăng và mặt trời” sẽ được chuyển đến Bảo tàng Nghệ thuật Seattle, USA vào ngày 17-10-2013.
HOÀNG ĐẶNG
