Nếu người dân cả nước hướng về ngày mồng 10 tháng Ba với tâm tưởng tôn vinh công đức Quốc tổ Hùng Vương thì bà con làng Đà Sơn khắp mọi miền đất nước hẹn nhau ngày đó quay về đình làng để dâng nén hương tưởng nhớ tiền nhân đã khai mở vùng đất mà mình đang sống.
 |
| Đại diện các phường trong quận Liên Chiểu chúc mừng Hội làng Đà Sơn năm 2012. |
5 năm trước, làng Đà Sơn đã từng trọn niềm vui 3 trong 1: Giỗ Tổ Hùng Vương, khánh thành đình và hội làng. Đó là ngày mà tất cả mọi trái tim con dân trong làng chừng như đập một nhịp: Bộ VH-TT (nay là Bộ Văn hóa-Thể thao và Du lịch) và UBND thành phố Đà Nẵng đã nhìn nhận giá trị lịch sử - văn hóa của một vùng đất nên đã hỗ trợ kinh phí 940 triệu đồng trùng tu đình Đà Sơn. Người dân Đà Sơn trên mọi miền đất nước chung góp công của làm lại sân đình, dựng tường rào cổng ngõ, xây lại miếu thờ Thần Nông... phục dựng không gian văn hóa làng giữa lòng phố thị.
Bẵng đi mấy năm, hội làng Đà Sơn lần thứ hai vừa được tổ chức hồi năm ngoái, góp một ánh nến vào ngọn lửa chung của phường Hòa Khánh Nam, quận Liên Chiểu, trong nỗ lực xây dựng đời sống văn hóa ở khu dân cư. Hôm rồi, về lại Đà Sơn, nghe ông Nguyễn Văn Thanh, Trưởng ban Hội đồng Chư phái tộc, Trưởng ban Tổ chức Hội làng Đà Sơn, nói vui: Đà Sơn như là “con một” của phường Hòa Khánh Nam, bởi cả phường có hai làng nhưng hiện chỉ mỗi Đà Sơn là có tổ chức lễ hội đình làng.
Thực ra, theo ông Thanh, hội làng Đà Sơn lần đầu tiên được tổ chức 10 năm trước, năm 2003. Lúc đó đình làng đang trong tình trạng xuống cấp trầm trọng và việc khôi phục cả phần lễ lẫn phần hội trong không gian ảm đạm như thế là một cách kêu gọi tấm lòng con dân Đà Sơn trên mọi miền đất nước hướng về việc tái thiết đình.
 |
| Người dân tìm hiểu lịch sử - văn hóa làng Đà Sơn tại gian trưng bày truyền thống. |
Thoắt đã 10 năm. Về dự hội làng năm nay, những người từng chứng kiến hội làng 10 năm trước, nhất là những người xa quê, không khỏi ngạc nhiên trước sự đổi thay đến không ngờ của cảnh quan cả làng nói chung, khuôn viên đình nói riêng. Mỗi khi vãn cảnh đình, các cụ bàn nhau: Đình chừ đã uy nghi, khang trang rồi, mà mấy nhà thờ tộc, mấy miếu xưa còn hoang tàn quá, coi không được.
Thế là qua nhiều năm liền, bà con góp công gần 500 triệu đồng trùng tu miếu Nhơn Hòa, miếu Thần Nông, miếu Bà Hỏa, miếu Ca Trâu; thêm gần 400 triệu đồng tu bổ khuôn viên đình làng và Nhà thờ 12 Chư phái tộc. Nhà thờ tộc Kiều đang được xây mới, Nhà thờ tộc Huỳnh chuẩn bị khởi công, Nhà thờ tộc Nguyễn thì vừa được nâng cấp, làm thêm nhà trù. “Những việc làm đó giá trị vật chất chưa hẳn là lớn, nhưng giá trị tinh thần thì không thể đong đếm được. Nhiều cụ tuổi đã cao, rất yên tâm vì đã có cái để truyền lại cho con cháu” – ông Thanh chia sẻ.
Chuẩn bị hội làng năm nay, các cụ cùng ban tổ chức bàn bạc, cắt đặt mọi việc. Thi chạy việt dã được thay bằng thi đi bộ nhanh. Sân bóng trong làng năm nay phát huy tác dụng với giải bóng đá diễn ra giữa 4 đội đến từ 4 khu dân cư. Các diễn viên Tuồng lại làm nổi đình nổi đám với những trích đoạn tâm đắc nhất. Sân đình sẽ diễn ra các trò dân gian như thi nướng bánh tráng, bịt mắt bắt vịt, kéo co... Một số món ăn dân dã sẽ được các bà, các chị khéo tay giới thiệu với mọi người: bánh trôi nước, bánh tu huýt sắn, hến xào, mít rộn, sắn khoai luộc…
Tất cả đã sẵn sàng cho cái hẹn 10 tháng Ba ở Đà Sơn. Đại diện một số đơn vị bộ đội đóng quân trong làng cũng hẹn nhau có một quà tặng tinh thần thể hiện tình Quân – Dân. Với Tiểu đoàn 409 Đặc công và Trung đoàn 575 Thông tin Quân khu V thì bà con Đà Sơn xem như người nhà. Cán bộ, chiến sĩ hai đơn vị này đã nhiều lần giúp dân cải tạo sân đình, làm đường, nạo vét kênh mương, chèn chống nhà cửa chống bão... Những việc làm ý nghĩa đó là quà tặng ý nghĩa nhất mà người dân Đà Sơn hoan hỉ đón nhận và dâng lên lễ tế Thành hoàng Đà Sơn trong ngày Hội làng 10 tháng Ba âm lịch…
VĂN THÀNH LÊ
