Một cuốn sách mới xuất bản mang tên “The forgotten era of women’s bicycle racing” (Đua xe đạp nữ - kỷ nguyên bị lãng quên) của Roger Gilles kể về môn thể thao phổ biến nhất ở Mỹ vào những năm 1890: đua xe đạp của phụ nữ.
Vào thời điểm phụ nữ vẫn thường nản lòng khi tham gia các môn thể thao vận động như lên yên ngựa, thì những cuộc đua xe đạp chuyên nghiệp dành cho phụ nữ được tổ chức từ năm 1895 đến năm 1902 đánh dấu nhiều sự kiện đáng nhớ.
 |
| Tranh minh họa trên tờ Le Monde mô tả cuộc đua xe đạp đầu tiên của phụ nữ tại Parc Bordelais, Bordeaux, Pháp. |
Trong khoảng 7 năm, thời gian môn thể thao đua xe đạp của phụ nữ phát triển mạnh, phần lớn nhờ vào việc phát minh ra chiếc xe đạp an toàn, trông giống như những chiếc xe đạp chúng ta đi hôm nay, trái ngược với những chiếc xe đạp “một bánh cao, một bánh thấp” nguy hiểm cho người đi xe.
Vì vậy, vào giữa những năm 1890, rất nhiều người có thể mua xe đạp. Gilles, tác giả cuốn sách viết rằng: “Xe đạp cũng liên quan đến việc cung cấp cho phụ nữ một quyền tự do mà họ chưa bao giờ biết trước đây, cho phép họ có khả năng di chuyển tùy nghi bất cứ nơi đâu không cần giám sát và thường không có người đi kèm”.
Sự bùng nổ số lượng xe đạp đã thúc đẩy việc đua xe - vì vậy đàn ông và phụ nữ bắt đầu chạy đua. Vào thời điểm đó, các cuộc đua của nam giới được tổ chức khá thường xuyên.
Gilles viết: “Ngược lại, mọi người nghĩ rằng phụ nữ quá yếu để cạnh tranh trong các cuộc đua yêu cầu độ bền này (thật mỉa mai, vì khoa học hiện đại cho thấy cơ thể phụ nữ khi chơi thể thao bền bỉ và nổi trội!), vì vậy các cuộc đua xe đạp rút ngắn từ 24 giờ xuống hai hoặc ba giờ một ngày trong suốt vài ngày.
Và điều đó có tác dụng tạo trải nghiệm xem thú vị cho người hâm mộ. Kết quả là, các cuộc đua xe đạp của phụ nữ trở nên phổ biến, thậm chí còn nhiều hơn cả các cuộc đua của đàn ông”.
 |
| Một bản vẽ mô tả cuộc đua xe đạp của phụ nữ tại Royal Aquarium, London (Anh). |
Cuộc đua xe đạp vào thế kỷ XIX trùng với việc sản xuất hàng loạt velocipede (loại xe đạp thời kỳ ban đầu được đẩy bằng bàn đạp trên các tay quay) vào những năm 1860, được gọi là bánh xe cao cấp. Việc đua xe trở nên phổ biến như một môn thể thao ở Pháp và Hoa Kỳ trước khi lan sang Anh.
Trong khi môn thể thao dành cho tầng lớp lao động được phổ biến, thì sự tham gia của phụ nữ vào những cuộc đua xe đạp bị hạn chế bởi thái độ xã hội. Tuy nhiên, việc đua xe đạp đã được tổ chức ở Pháp, một đất nước dẫn đầu trong sản xuất velocipede, đặc biệt trong những năm 1867-1870. Cuộc đua nữ đầu tiên được ghi nhận diễn ra vào ngày 1-11-1868 tại Parc Bordelais ở Bordeaux.
Hoa Kỳ là quốc gia thứ hai chấp nhận đua xe đạp nữ và có thể được coi là những người tiên phong của môn thể thao này trong việc khuyến khích và tổ chức nó. Và cũng thúc đẩy sự quan tâm đáng kể của báo chí với các buổi tường thuật thường xuyên về các cuộc đua mà thường được chọn là “tầm quốc tế”, làm sáng tên tuổi cho các tay đua nữ của thế giới đua xe đạp.
 |
| Nhà văn Roger Gilles và bìa cuốn sách của ông “The forgotten era of women’s bicycle racing”. |
Các cuộc đua xe đạp của phụ nữ đầu tiên của Anh được tổ chức tại Royal Aquarium, London, diễn ra vào ngày 11-12-1895, bao gồm một cuộc đua 12 ngày (2 cuộc đua liên tiếp 6 ngày).
Được quảng cáo là “Anh và Pháp”, cuộc đua 6 ngày đầu tiên vào ngày 18 đến 23-11, có 20 phụ nữ (trong đó có 12 người là người Pháp và 8 người Anh), được được tổ chức vào ngày chủ nhật.
Tác giả Roger Gilles hoàn thành một số nghiên cứu sâu rộng về xe đạp giai đoạn cuối những năm 1880 và đầu những năm 1900. Ông đã phát hiện ra một viên ngọc lịch sử về khả năng phụ nữ thể hiện và “đua xe đạp”, là môn thể thao chuyên nghiệp đầu tiên dành cho các vận động viên nữ.
Nhất là vào năm 1890, thời kỳ đỉnh cao đối với nhu cầu muốn đi xe đạp của mọi người. Sau đó, những người phụ nữ đã có thể đi xe đạp và xe đạp không phải dành riêng cho đàn ông.
Ngoài chuyện tham gia các cuộc đua xe đạp, Roger Gilles còn kể câu chuyện về những phụ nữ năm 1890 đã chiến đấu với khuôn mẫu để trở thành những người đi xe đạp chuyên nghiệp.
Nhưng môn thể thao đua xe đạp dành cho phụ nữ đã dừng lại đột ngột. Liên đoàn các tay đua người Mỹ đã đi vào một chiến dịch chuyên sâu để gạt bỏ phụ nữ trong các cuộc đua.
HOÀNG ĐẶNG (Theo The Guardian)
