Năm 2020, Đà Nẵng ước đón hơn 2,7 triệu lượt khách du lịch, giảm 68,6% so cùng kỳ năm 2019, trong đó khách quốc tế giảm 80,5%, khách nội địa giảm 60,6%. Tổng doanh thu hoạt động du lịch ước đạt 10.700 tỷ đồng, giảm 65,1% so với cùng kỳ năm 2019. Do tác động của Covid-19, hàng nghìn lao động bị mất việc làm hoặc giảm ngày công… Sự sụt giảm này kéo theo việc các trường đào tạo nhân lực trong lĩnh vực du lịch cũng giảm theo.
 |
| Sinh viên học nghề làm bánh tại Trường Hướng nghiệp Á Âu. Ảnh: H.N |
Điều chỉnh chỉ tiêu tuyển sinh
Ảnh hưởng Covid-19, ngành du lịch sụt giảm trên mọi mặt, tác động trực tiếp đến các trường đào tạo có chuyên ngành du lịch. Ông Đặng Phúc Sinh, Hiệu trưởng Trường Cao đẳng (CĐ) Nghề Việt - Úc dùng từ “thê thảm” khi mô tả về công tác tuyển sinh năm 2020. “Tuyển sinh của ngành du lịch năm qua thực sự là một thách thức lớn. Trường đưa ra chỉ tiêu tuyển 800 sinh viên (SV) nhưng chỉ tuyển được hơn 300 em. Với mảng đào tạo doanh nghiệp chúng tôi gần như mất trắng. Các ngành đào tạo ở bậc sơ cấp cũng tuyển khó hơn các năm trước. Với khoảng 4.000 hướng dẫn viên ở Đà Nẵng đang rơi vào cảnh không có việc làm thì tỷ trọng tuyển sinh của các ngành hướng dẫn viên, lữ hành cũng xuống theo”, ông Sinh chia sẻ.
Bức tranh tuyển sinh chưa thể khởi sắc khi đại dịch vẫn còn hiện hữu ở nhiều nước, du lịch vẫn chưa thể trở lại như năm 2019 nên sức hấp dẫn của lĩnh vực đào tạo này vẫn chưa có. Trường CĐ Nghề Việt - Úc đưa ra chỉ tiêu tuyển 450 SV trong năm nay và thay đổi cách thức tuyển sinh thông qua các ứng dụng công nghệ thông tin và truyền thông, gửi và nhận thông tin qua Fanpage, trang web…
Trường CĐ Du lịch Đà Nẵng, một trong những trường chuyên về đào tạo nhân lực cho ngành dịch vụ này, những năm trước tuyển khoảng 900 SV cho 8 ngành học, nhưng năm 2020 chỉ tuyển được hơn 700 em. Năm nay trường cũng chỉ mong tuyển được số lượng tương đương năm ngoái, nhưng có thể khó khăn hơn vì phụ huynh nhìn thấy sự tác động của dịch bệnh liên quan đến ngành du lịch rõ nét hơn.
Ông Nguyễn Duy Quang, Hiệu trưởng Trường CĐ Du lịch Đà Nẵng phân tích: “Hiện nay, các nước trên thế giới bắt đầu tiêm vắc-xin ngừa Covid-19, nhiều nước đạt được miễn dịch cộng đồng, dịch được khống chế thì ngành du lịch sẽ sớm phục hồi. Năm 2021 và 2022 sẽ là cơ hội cho ngành du lịch bắt đầu lại. Với mảng nhân sự cấp trung và cấp cao, các công ty, khu nghỉ dưỡng (resort) ít phải lo lắng vì họ vẫn giữ được việc, song nhân sự cấp thấp sắp tới có thể thiếu vì khi họ không làm việc trong lĩnh vực du lịch nữa, họ tìm được một công việc mới và ổn định với nó hoặc chọn về quê, lúc đó nếu lượng khách tăng và tăng mạnh trở lại thì nguy cơ thiếu nhân sự rất lớn”.
Tại Trường Hướng nghiệp Á Âu (chi nhánh Đà Nẵng), một trong những trường dạy nghề trong lĩnh vực du lịch - dịch vụ khá lớn tại Đà Nẵng, năm 2020 chỉ tuyển được 1.500 học viên. Ông Nguyễn Văn Lập, Giám đốc Trường Hướng nghiệp Á Âu cho biết, năm 2021, khi tình hình dịch bệnh ổn định, thị trường quay về lại quỹ đạo, trường dự kiến tuyển 2.600 học viên, với số lượng 200 lớp được mở/năm.
Cơ hội ở tương lai
Trường CĐ Du lịch Đà Nẵng cũng như Trường CĐ Nghề Việt - Úc đều đặt ra mục tiêu trong tư vấn tuyển sinh: Làm thế nào để học sinh và phụ huynh hiểu rằng ngành du lịch vẫn có giá trị, và sau 1,5 năm (hệ trung cấp) và 2,5 năm (hệ CĐ), SV mới ra trường, thì việc chuẩn bị nguồn lực từ bây giờ là không thừa. Các trường đưa ra thông điệp: điểm trống nhân sự (tiềm năng của nghề dịch vụ du lịch), cam kết chất lượng đào tạo, bảo đảm đầu ra là 3 yếu tố để bạn yên tâm với lựa chọn của mình bây giờ. Hai trường này với kinh nghiệm nhiều năm trong đào tạo nhân sự của ngành du lịch ở Đà Nẵng, với khoảng 90% SV có việc làm sau khi ra trường 3-6 tháng, đang tự làm mới mình để tìm kiếm cơ hội trong thị trường đào tạo.
Trường CĐ Nghề Việt - Úc còn cam kết không tăng học phí, SV được nộp học phí linh hoạt bằng cách chia ra 3 kỳ đóng học phí thay vì 2 kỳ như trước kia.
Lâu nay, Trường Hướng nghiệp Á Âu đào tạo chủ lực về ngành F&B (Food and Beverage Service - dịch vụ phục vụ nhà hàng và ăn uống) cho ngành nhà hàng, khách sạn. Nhưng nay, trường mở rộng thêm nhiều hơn các ngành nghề mới như: Tiếp thị số (Digital Marketing), Chăm sóc sắc đẹp, Quản lý sản xuất truyền thông, Bảo trì tòa nhà, nâng tổng số ngành đào tạo lên 10 ngành nghề khác nhau. Ông Nguyễn Văn Lập cho rằng, mở rộng ngành nghề đào tạo sẽ mở ra nhiều cơ hội nghề nghiệp cho học viên, đáp ứng nhu cầu nguồn nhân lực, thị trường lao động 4.0 và những chuyển biến sau Covid-19.
Các trường cũng linh hoạt điều chỉnh lịch dạy và học phù hợp tình hình dịch bệnh. Tại Trường CĐ Du lịch Đà Nẵng, SV không thể đi thực tập được ở các khu, điểm du lịch nên được học luôn trong trường. Có các nhóm học tổ chức sự kiện (trong đó có cả phần chế biến, nhà hàng); đi tour thực tế (của SV khóa 8, với khách hàng là SV khóa 9, 10) do các em vừa điều hành vừa hướng dẫn tour... Thầy Nguyễn Tấn Khoa, Trưởng khoa Lữ hành - Hướng dẫn cho biết, khi SV học cách từ khảo sát, lên giá tour, dẫn khách đi trong ngày hoặc dài ngày, sẽ được học và cọ xát với thực tế nhiều hơn, có giáo viên hướng dẫn giúp chỉnh sửa những thiếu sót gặp phải. Dù không được tiếp xúc với đa dạng khách hàng và giải quyết các tình huống gặp phải, thì giáo viên sẽ đưa ra các tình huống để giúp các em có kinh nghiệm xử lý...
Ở Trường Hướng nghiệp Á Âu, kế hoạch thực tập của SV bị ảnh hưởng khá lớn do các đối tác hoạt động cầm chừng. Nhưng bù lại, các resort, nhà hàng, khách sạn đang hoạt động vẫn hỗ trợ hỗ trợ SV kéo dài thời gian thực tập, giúp SV có thêm thời gian trải nghiệm, học tập và rèn luyện tay nghề, tham gia các chương trình bồi dưỡng nghiệp vụ tại cơ sở thực tập…
Năm 2020, Đà Nẵng đón khoảng 2,7 triệu lượt khách, riêng 2 tháng mùa hè sau đợt Covid-19 lần 1, thành phố đón hơn 1,5 triệu lượt khách, chủ yếu là khách nội địa. Sự phát triển ở phân khúc khách nội địa cho thấy nhu cầu của du khách là đi gần để bảo đảm an toàn, chỉ cần một thời gian ngắn không bùng dịch là du lịch phát triển trở lại. Đầu tháng 3-2021, thành phố ban hành kế hoạch tổ chức thí điểm chương trình Đà Nẵng về đêm - Danang By Night trong 3 năm 2021-2023, với các hoạt động văn hóa, sự kiện đặc sắc về đêm, bãi biển về đêm...; và mới đây việc thành phố đề xuất mở thêm 2 tuyến vận tải khách đường thủy từ bờ ra đảo trong vùng biển Việt Nam, bao gồm: Đà Nẵng đi đảo Cù Lao Chàm (tỉnh Quảng Nam) và Đà Nẵng đi đảo Lý Sơn (tỉnh Quảng Ngãi), sẽ tạo ra cơ hội việc làm rất lớn cho nhân sự của ngành du lịch.
HOÀNG NHUNG
