Ngoài các kiến thức được học ở trường, lớp, việc cho trẻ tham gia các lớp học cộng đồng, trải nghiệm thiên nhiên hoang dã giúp trẻ có thêm kỹ năng thực tế, sự tự tin, từ đó góp phần hình thành nhân cách, trí tuệ và cảm xúc của trẻ.
 |
| Việc giáo dục kỹ năng sống, tiếp xúc với thiên nhiên đóng vai trò quan trọng trong hình thành nhân cách, trí tuệ và cảm xúc của trẻ. Ảnh: THANH TÌNH |
Làm thế nào để trẻ cảm nhận được thiên nhiên một cách gần gũi, chân thật, là trăn trở của nhóm Nghiên cứu Phát triển Cộng đồng Hòa Bắc. Vì vậy, từ đầu năm đến nay, vào hai ngày cuối tuần (thứ Bảy và Chủ nhật), nhóm tổ chức “Lớp học cuối tuần” để các em nhỏ 7-12 tuổi trên địa bàn thành phố đến học tập, trải nghiệm.
Phát huy tính sáng tạo, rèn kỹ năng sống
Là thành viên tham gia nhiều “Lớp học cuối tuần”, Alice (tên thật Hoàng Yến Chi, 9 tuổi, phường Hòa Thuận Đông, quận Hải Châu) háo hức bày tỏ: “Mỗi chuyến đi với con là một cảm xúc và trải nghiệm khác nhau. Ở lớp học, con được tiếp xúc với thiên nhiên, biết cách người nông dân làm ra hạt lúa, hạt đậu, cách người dân làm ra sợi mì Quảng, sợi bún, cách đổ bánh xèo… Sau mỗi lớp học, con thấy mình lớn hơn, yêu thiên nhiên, bạn bè và gia đình hơn”.
Trong hành trình tham gia lớp học, Alice không ngừng đặt câu hỏi “tại sao” khiến các anh chị hướng dẫn viên xoay như chong chóng để giải thích cặn kẽ. Nào là tại sao sông Cu Đê có tên Cu Đê? Vì sao có những hình nộm giữa đồng (những chiếc áo mưa treo trên ruộng dùng để đuổi chim - PV)?… Đi cùng con gái, anh Hoàng Văn Long (bố Alice) cho hay: “Nhu cầu đi, trải nghiệm, khám phá của trẻ rất lớn, song các hoạt động ngoại khóa ở trường chưa đáp ứng đủ. Vì vậy, ngay từ khi con lên lớp 1, vào cuối tuần, tôi thường dẫn con về miền quê để con học tập, phát huy tính sáng tạo và rèn kỹ năng sống. Đây cũng là cách cho con nuôi dưỡng cảm xúc tuổi thơ”.
“Lớp học cuối tuần” do nhóm Nghiên cứu Phát triển Cộng đồng Hòa Bắc tổ chức không cố định trong phòng học mà thường tổ chức ngoài trời. Lớp học không bàn, không ghế, học sinh thậm chí phải… kê đùi để ghi chép. Ấy vậy mà các em háo hức, chờ mong đến ngày cuối tuần để được tham gia. TS. Chu Mạnh Trinh, chuyên gia nghiên cứu và bảo tồn, Khu Bảo tồn Biển Cù Lao Chàm, Trưởng nhóm Nghiên cứu Phát triển Cộng đồng Hòa Bắc cho rằng, lớp học cuối tuần không chỉ cung cấp cho trẻ kiến thức thông qua tham quan, tìm hiểu hệ sinh thái rừng, sông, đồng ruộng, mà còn rèn cho các em kỹ năng làm việc nhóm khi cùng làm bánh, nấu ăn…
Lớp học cũng giúp trẻ sáng tạo thông qua các trò chơi, vẽ tranh hay tăng khả năng thuyết trình khi trình bày ý tưởng về một chủ đề nào đó. Ngoài ra, trong hai ngày cuối tuần, các bạn nhỏ còn được rèn luyện thể lực khi cùng nhau đi bộ, đạp xe, tắm suối... “Lợi thế của Hòa Bắc là tổng hòa các hệ sinh thái nông thôn, đây là điều kiện để trẻ có cơ hội khám phá, tìm tòi học hỏi một cách chủ động. Trẻ có thể tham gia hoạt động thu gom rác thải trên bờ sông, cùng nhau phân loại rác tại nguồn hay trồng cây, trồng hoa… Tất cả hoạt động trải nghiệm thiên nhiên đều khiến trẻ thích thú, khai mở trí tò mò cũng như tăng tính sáng tạo, tái tạo năng lượng để trẻ tiếp tục tuần học mới”, ông Chu Mạnh Trinh nhìn nhận.
Trẻ và bố mẹ gắn kết hơn
Sau một thời gian gián đoạn do dịch, đầu tháng 4-2022, Công ty CP Du lịch Dịch vụ Wildtrek (xã Hòa Ninh, huyện Hòa Vang) mở lại các lớp “Cuối tuần yêu thương” phục vụ trẻ từ 8 tuổi trở lên học tập các kỹ năng sinh tồn ngoài tự nhiên. Theo đó, trẻ phải chinh phục 5km đường rừng với nhiều địa hình khác nhau nhằm giúp các em có những phản xạ và kỹ năng tốt hơn khi di chuyển nơi thiên nhiên hoang dã. Ngoài ra, trẻ còn được học các kỹ năng sinh tồn cơ bản, cách xử lý khi bị lạc, cách phòng chống đuối nước, cách tạo ra lửa, cách tìm kiếm thức ăn để sống sót trong rừng…
Anh Ngô Khải Hoàng, Tổng Giám đốc Công ty CP Du lịch Dịch vụ Wildtrek, Nhóm trưởng Nhóm Du lịch Cộng đồng xã Hòa Ninh cho hay: “Việc Wildtrek tổ chức các chuyến dã ngoại ven rừng kết hợp học tập kỹ năng sinh tồn ngoài tự nhiên hoang dã không ngoài mục đích giúp các em cảm nhận trực quan vẻ đẹp của rừng tự nhiên, qua đó hiểu hơn về tầm quan trọng của rừng đối với hệ sinh thái nói chung và cuộc sống con người nói riêng. Các nội dung này thường dành cho trẻ tham gia, đôi lúc có cả bố mẹ cùng trải nghiệm. Thông qua chương trình, Wildtrek mong muốn bố mẹ và con cái gắn kết hơn, hiểu nhau hơn. Đặc biệt, nhờ đó, bố mẹ hiểu hơn về tầm quan trọng của thiên nhiên đối với sự phát triển toàn diện của trẻ”.
Cũng theo anh Hoàng, trong hành trình “Cuối tuần yêu thương”, trẻ được tắm suối, tìm hiểu các loài cây rừng, quan sát môi trường sống của các loài động vật nhỏ và tham quan các cây cổ thụ. Trẻ cũng tự tay chế biến món ăn và cùng trải nghiệm ăn, ngủ, xem phim về thế giới hoang dã ngay giữa rừng… Để bảo đảm an toàn cho chuyến đi, trước ngày khởi hành, các hướng dẫn viên Wildtrek tạo nhóm chung để phụ huynh và hướng dẫn viên trao đổi cụ thể các thông tin liên quan đến trẻ. Trong quá trình dã ngoại, Wildtrek thường xuyên cập nhật hoạt động của trẻ, đồng thời, chia sẻ hình ảnh của chuyến đi để bố mẹ được đồng hành cùng con ngay khi không ở cạnh bên.
Hình thành tình yêu thiên nhiên
Từ ngày 15-3, Trung tâm Giáo dục Trải nghiệm Thiên nhiên Nature Dance (Trung tâm Bảo tồn Đa dạng sinh học Nước Việt Xanh - GreenViet) mở cửa trở lại phục vụ các bạn nhỏ trải nghiệm thiên nhiên Sơn Trà. Khi đến trung tâm, phụ huynh và các bạn nhỏ có thể lựa chọn các chương trình như: Tham quan Trung tâm Giáo dục Trải nghiệm Thiên nhiên; Khám phá thiên nhiên Sơn Trà, ngắm Voọc chà vá chân nâu; Đồng hành cùng cộng đồng bảo vệ thiên nhiên… Tất cả các chương trình đều hướng đến việc cho trẻ hiểu về sự đa dạng, phong phú cũng như tầm quan trọng của thực vật, động vật rừng Sơn Trà, giúp trẻ hình thành tình yêu thiên nhiên ngay từ nhỏ, đồng thời phát triển tư duy, hình thành và nuôi dưỡng cảm xúc với thiên nhiên.
Chị Nguyễn Thị Tịnh, đồng sáng lập, Quản lý Trung tâm Giáo dục Trải nghiệm Thiên nhiên Nature Dance cho biết: “Các bạn nhỏ tham gia hành trình khám phá Sơn Trà được trang bị các kỹ năng sinh tồn ngoài thiên nhiên, khám phá sự đa dạng của hệ động, thực vật hoang dã ở Khu bảo tồn thiên nhiên Sơn Trà. Ngoài ra, các bạn còn được trải nghiệm cảm giác đi bộ dưới tán rừng, nhìn thấy vẻ đẹp của loài Voọc chà vá chân nâu, ngắm thành phố từ trên cao…”. Cũng theo chị Tịnh, Trung tâm Giáo dục Trải nghiệm Thiên nhiên Nature Dance ra đời vào cuối năm 2018, đến nay đã đón hơn 6.000 học sinh đến tham quan, tìm hiểu và hơn 2.900 học sinh, người dân trải nghiệm khám phá thiên nhiên Sơn Trà.
Cùng với sự phát triển nhanh chóng của đô thị, các mô hình “Lớp học cuối tuần”, “Cuối tuần yêu thương”, “Khám phá thiên nhiên Sơn Trà, ngắm Voọc chà vá chân nâu” của nhóm Nghiên cứu Phát triển Cộng đồng Hòa Bắc, Công ty CP Du lịch Dịch vụ Wildtrek và Trung tâm Giáo dục Trải nghiệm Thiên nhiên Nature Dance... giúp trẻ hiểu hơn về thiên nhiên, trang bị cho trẻ các kỹ năng sinh tồn thực tế; đồng thời giúp trẻ tự tin, an toàn hơn trong các chuyến đi xa, đặc biệt khám phá thiên nhiên hoang dã.
THANH TÌNH
