Ngoại mấy hôm rày mất ngủ. Ban đêm chỉ thiêm thiếp đâu chừng mươi phút lại giật mình tỉnh giấc. Ngoại lại ngồi dậy thắp nhang lên bàn thờ ông ngoại và cậu, rồi lại ra hiên ngồi. Cũng không rõ ngoại đợi gì ngoài đó. Má nói: “Ngoại bây lãng lắm rồi. Nhiều khi thấy má mà cứ hỏi đứa nào đó bây. Vậy mà mấy chuyện hồi xửa hồi xưa của cậu Tư bây vẫn nhớ như in, cứ kể hoài kể miết"...
Như chuyện cậu Tư thấy nhà nghèo không muốn đi học nữa. Ngoại rầy. Cậu Tư mới "trả treo" với ngoại: "Ai cũng đi học làm bác sĩ, kỹ sư rồi ai ở nhà làm ruộng, ai đi lính nữa má". Vậy là nhất quyết ở nhà. Nhưng số trời chưa cho cậu nghỉ. Cậu Tư bây đi nghĩa vụ lại được cấp trên gởi đi học tiếp, ra trường, trở thành lính biên phòng đóng quân tận Phan Rí Cửa xa xôi.
 |
| Minh họa: HOÀNG ĐẶNG |
Chuyện cậu Tư lấy vợ. Chưa được mấy ngày lại phải ra đơn vị. Cả mấy tháng mới có phép trở về nhà với người vợ trẻ. Tội nghiệp. Cứ nghĩ sĩ quan biên phòng thì "lương lậu" nhiều dữ lắm chứ ai biết cậu Tư bây đến cái bật lửa, đôi dép của bà con ngư dân cũng nhất quyết không nhận riêng cho mình.
Rồi chuyện cậu Tư bây hy sinh cả nhà không ai hay biết. Đến lúc đơn vị đưa về, ngoại chỉ kịp nhìn thấy cỗ quan tài bên trên phủ lá cờ Tổ quốc. Đợt đó đang mùa bão, cậu Tư bây cùng anh em trong đơn vị đi giúp bà con không may gặp nạn, ra đi khi chỉ mới vừa tròn hai bảy tuổi. Nó hiền lành lại hay giúp đỡ bà con nên ai cũng thương cũng tiếc. Bà con ngư dân còn thuê cả chiếc xe vượt mấy trăm cây số để đưa cậu Tư bây về nơi an nghỉ. Cả cuộc đời của nó chưa có ngày sung sướng, chỉ biết làm và tận tụy cho đến hơi thở cuối cùng”.
Giọng má nhỏ dần, bắt đầu nghèn nghẹn. Khải biết má cũng nhớ cậu chứ riêng gì ngoại nên mới mượn tay ngoại nhắc với mình, chứ những chuyện này Khải đã nghe cũng đã mấy chục lần từ khi còn nhỏ xíu.
“Mà bây nè. Giờ bây cũng theo chân cậu Tư trở thành lính biên phòng đó nghe. Làm gì làm cũng phải nhìn gương cậu Tư mà học”. Má nói xong, bước thẳng vào nhà trong với ngoại, không chờ Khải trả lời.
***
Tháng Tư. Trời đang giao mùa. Căn nhà lợp bằng tôn thấp lè tè càng trở nên oi bức. Chiếc quạt treo tường dù đã mở hết công suất cũng không thể mát thêm. Lăn qua lật lại mãi cũng không tài nào chợp mắt được, Khải nằm đó, nghe tiếng ho khục khặc của ngoại, tiếng má rù rì ở phòng bên. Đợt này ngoại có vẻ yếu đi nhiều. Chắc phải đưa ngoại lên thành phố khám mới yên tâm. Cả má nữa. Khối u của má cũng cần phải mổ sớm chứ không thể trông chờ vào mớ thuốc nam. Rồi căn nhà này nữa. Đã xuống cấp với những vết nứt chạy dài trên bức tường, tôn thủng lỗ chỗ nên mùa mưa nước tràn lênh láng cũng cần phải sửa sang lại. Nhưng khi nghĩ đến tiền, Khải chỉ biết thở dài. Đồng lương của Khải chỉ đủ để lo thuốc thang cho hai người già với chi tiêu trong nhà chứ làm gì có dư dả.
Hai mươi hai tuổi, Khải trở thành lính biên phòng về công tác ở gần nhà. Nói gần là so với các đồng đội khác chứ cũng cách nhà mấy mươi cây số, nhiều khi cả tháng trời cũng không thấy mặt Khải đâu. Đời người lính không thể chọn cho mình cuộc sống quây quần bên gia đình, sáng đi làm tối về nhà như những người khác. Đã dấn thân vào con đường này phải biết thầm lặng hy sinh để đem lại bình yên cho Tổ quốc.
Nhớ hồi đó, Khải mới bảy, tám tuổi đầu đã thấy cậu xa nhà biền biệt, lâu lâu mới trở về trong vài ngày ngắn ngủi. Cậu Tư về, thể nào cũng mua quà cho Khải, lúc vài cái kẹo, khi gói bánh. Nhưng điều làm Khải thích nhất là được cậu Tư ôm vào lòng và đội lên đầu mình cái mũ Kêpi. Trông oai lắm. Khải nuôi trong lòng mơ ước, một ngày nào đó khi lớn lên cũng sẽ giống như cậu, khoác lên bộ quân phục cùng quân hàm màu xanh lá. Uớc mơ của Khải đã trở thành hiện thực, tính đến giờ cũng đã được hơn mười năm với quân hàm thiếu tá trên vai. Nhưng mà…
Khải nghĩ tới lời đề nghị của gã đàn ông gặp mình mấy hôm trước. Nếu nhận lời, Khải lập tức có ngay 2 ngàn đô mỗi tháng. Mà Khải có phải làm gì đâu, chỉ mắt nhắm mắt mở cho mấy chiếc tàu ra vào chỗ cửa sông...
Có tiền, Khải sẽ đủ điều kiện để lo cho bệnh tình của má, của ngoại. Có tiền, Khải sẽ sửa sang lại căn nhà này để mai mốt lấy vợ sinh con. Mấy lần má nhắc chuyện vợ con, Khải chỉ cười trừ: "Con đi miết rồi tội nghiệp người ta, cứ từ từ đi má". Cái từ từ của Khải cũng là muốn chờ khi có ngôi nhà tươm tất, lấy ai về họ cũng bớt tủi thân.
Nhưng sa vào rồi… Ngộ lỡ như có chuyện gì Khải làm sao để nhìn mặt má, nhìn mặt ngoại, rồi cậu Tư nữa. Đó là chưa kể đến những đồng đội ngày đêm lăn xả với mình. Không sao đâu! Mình chỉ làm một thời gian ngắn, kiếm đủ tiền rồi sẽ không làm nữa, trở về là thằng Khải như trước đây của má, của ngoại.
***
Bảy giờ tối. Những chiến sĩ của trạm biên phòng được chia làm ba tổ tuần tra. Tổ thứ nhất đi xuồng ngược lên phía thượng nguồn, tuần tra đoạn đường sông dài hơn mười cây số. Tổ thứ hai men theo con đường mòn dẫn lên núi. Và tổ thứ ba do đích thân Khải chỉ huy, cho xuồng chạy ra cửa sông.
Đêm. Gió thổi ràn rạt. Chiếc xuồng máy nổ phành phạch lướt nhanh về phía trước. Khải ngồi đầu mũi, đưa mắt nhìn bao quát xung quanh. Dưới ánh đèn pha, những thân cây dọc theo bờ sông hiện ra với vô số hình thù kì dị. Hoàn đang ngồi ở cuối mạn xuồng tiến đến gần Khải lúc nào không rõ, chỉ khi tay nó chạm nhẹ vào người thì Khải mới biết. Hoàn còn khá trẻ, xông xáo, lại hay tếu táo pha trò nên anh em trong trạm ai cũng yêu quý. Với Khải, Hoàn như đứa em thân thiết nhất của mình. Nhưng đêm nay, Hoàn có vẻ nôn nóng. Khải biết Hoàn định nói gì với mình nên ra dấu cho nó im lặng. Hoàn dường như hiểu ý nên cũng nhanh chóng về chỗ. Khải nhìn Hoàn trong lòng nảy sinh nhiều thắc mắc. Tại sao Hoàn quen biết người đàn ông đó mà đưa tới gặp mình? Tại sao nó mới về đây chưa đầy hai năm mà rành rẽ vùng này còn hơn cả mình và ngoại?
Ngoại về vùng này cũng gần năm chục năm rồi, từ sau ngày giải phóng. Ngoại quê ở Quảng Nam. Vậy mà bôn ba theo chân ông vào tận Tháp Mười, rồi mới ngược về đây. Nhà nghèo, một mình nuôi con nhỏ nên ngoại hết đi làm ruộng lại đặt đó, đánh dậm, bán mắm nên hầu như cả vùng này khúc sông nào ngoại cũng rõ, xã nào ngoại cũng hay. Ngày trước khi còn minh mẫn, Khải vẫn thường nghe ngoại kể lại hồi còn ở Tháp Mười. Ông đi vào khu 9, ngoại ở nhà vừa lo cho mấy đứa con vừa làm giao liên cho bộ đội. Những đêm địch đi càn, nghe tiếng máy bay gầm rú là lo dọn đồ rồi dắt nhau xuống hầm trú ẩn. "Ngoại hồi đó làm giao liên, cũng phải canh chừng tai mắt của kẻ thù từ bên kia biên giới đi sang thì có khác gì lính biên phòng tụi bây đâu". Ngoại luôn kết thúc câu chuyện bằng câu nói đó như muốn nhắc lại cho Khải nhớ những năm tháng hào hùng đã đi qua.
Chiếc xuồng máy ra hết cửa sông. Không có dấu hiệu gì bất thường. Một đêm bình yên với tổ tuần tra. Nhưng với Khải, lòng đang có sóng.
***
Đã hơn một tuần rồi mà Khải còn dùng dằng chưa quyết, mặc cho thằng Hoàn cứ to nhỏ bên tai. Nửa muốn nghe theo lời nó, nửa lại không. Đầu óc Khải cứ nặng trình trịch như có đá ở bên trong.
Ăn trưa xong, anh em trong đơn vị đang còn ngồi xem ti vi, rôm rả trò chuyện thì Khải đi vào giường nằm, gác tay lên trán nghĩ ngợi.
Là người lính, lại là chỉ huy của trạm nên bình thường những quyết định của Khải được đưa ra rất nhanh chóng, dứt khoát. Nhưng chuyện này lại khác, nó khiến Khải phải đắn đo…
"Khải… Khải…"
Tiếng gọi quen thuộc đánh thức Khải dậy. Mở mắt ra nhìn, trước mặt Khải là cậu Tư. Vẫn bộ quân phục màu xanh lá. Vẫn là cái vóc dáng trẻ trung của tuổi hai mươi bảy nhưng mà ánh mắt… Ánh mắt cậu Tư không còn trìu mến mà hằn lên những tia máu đỏ rực, nhìn Khải chằm chằm như nhìn thấy kẻ thù. Khải sợ, vội thoái lui vài bước, cố gắng mở miệng gọi:
"Cậu…".
"Khải. Con còn nhớ mười lời thề danh dự của người lính hay không?".
"Dạ... dạ… con nhớ", Khải ấp úng.
"Vậy tại sao con lại đi phản bội lời thề? Con có xứng đáng với cậu, với ông ngoại?
Khải ngồi bật dậy. Trên trán mồ hôi tuôn ra lấm tấm...
***
Khải được nghỉ phép trở về nhà sau buổi lễ mừng công của các chiến sĩ biên phòng vừa triệt phá đường dây buôn lậu xăng dầu lớn. Công đầu thuộc về Khải khi đã cảm hóa được Hoàn, một mắt xích trong đường dây giúp quá trình phá án diễn ra nhanh chóng.
Bữa đó, Khải ngồi với Hoàn đến tận giữa khuya. Không rượu, không trà, bên tai chỉ là tiếng sóng. Khải đã kể cho Hoàn nghe chuyện của gia đình mình. Chuyện ông ngoại, cậu đã hy sinh khi làm nhiệm vụ và cả giấc mơ, rồi cuối cùng chốt lại: “Tiền bạc ai mà chẳng ham nhưng mình là người lính, ngoài gia đình còn là trách nhiệm với Tổ quốc, với non sông. Anh không thể…”.
Hoàn ngồi nghe, im lặng. Khải cũng không nói gì nữa. Cả hai nhìn ra biển. Biển đêm đen kịt, chỉ thấp thoáng một vài quầng sáng từ những chiếc thuyền câu phía xa xa chập chờn nhảy múa. Chẳng biết biển vui hay buồn, chỉ biết trong lòng Khải và Hoàn cũng đều nặng trĩu.
Mấy ngày sau đó, Hoàn tìm đến Khải. Cũng nhờ những manh mối từ Hoàn mà Khải kịp thời báo lên cấp trên để thành lập chuyên án phá đường dây buôn lậu lần này.
Khải biết, Hoàn đã phải đấu tranh nhiều lắm trước khi đưa ra quyết định nhưng chí ít sự hối cải của Hoàn cũng là tình tiết giảm nhẹ trước tòa quân sự. Khải vẫn xem Hoàn như đứa em của mình và sẽ đi thăm nó vào một ngày gần nhất.
Tấm bằng khen trên tay Khải lúc này không phải là của riêng Khải, mà của anh em toàn đội trong đó có cả Hoàn. Nhưng Khải sẽ "mượn" đem về nhà, đặt trang trọng lên bàn thờ cho ông ngoại và cậu nhìn thấy như một lời khẳng định, Khải sẽ nối tiếp ông ngoại và cậu giữ trọn lời thề của một quân nhân.
Khải về tới sân thì trời đã khá muộn. Ngoại và má vẫn còn đợi trước hiên nhà. Chắc là hai người họ lại ngồi kể chuyện. Mà chuyện của ai nhỉ? Ông ngoại, cậu Tư hay là… Khải bất chợt mỉm cười.
NGÔ QUỐC VIỆT
