Tôi có người bạn người xứ Quảng. Vì là thân thiết, nên thi thoảng anh hay hỏi tôi những câu không dễ trả lời. Kể cả những câu hỏi riêng tư, nếu muốn trả lời thật lòng ắt phải sẻ chia những lầm lỡ một thời tuổi trẻ… Hôm rồi, có lẽ do sự dịu dàng của tiết thu Hà Nội, anh cho tôi câu hỏi xem ra có vẻ dễ hơn, nhân tròn 70 năm Chính phủ kháng chiến Cụ Hồ về Tiếp quản Thủ đô (Là tôi cứ thích gọi thế hơn cách định danh ngày Giải phóng Thủ đô đang thông dụng hiện nay). Bằng giọng xứ Quảng đã nhẹ đi rất nhiều, bởi vậy cũng dễ thương hơn rất nhiều, anh hỏi tôi trong lúc cả hai đã ngà ngà hơi rượu: Sau 70 năm Hà Nội đổi mới, đâu là điều đáng trân trọng nhất?
 |
| Người Hà Nội hào hoa thanh lịch mà không sợ gian khó hy sinh, lạc quan yêu đời, đầy tính sáng tạo, với sự gắn bó cùng một tình yêu Thủ đô tha thiết. Ảnh: Tư liệu |
Xem ra đây là một câu hỏi tưởng dễ mà khó, nhất là với anh, người luôn muốn đào sâu sự việc, không hài lòng với những gì là bề nổi, hời hợt. Dễ là bởi sự đổi mới, rất mạnh mẽ, rõ rệt của Hà Nội sau ngần ấy năm thì đương nhiên ai cũng có thể thấy. Những công trình đồ sộ, những đại lộ thênh thang, những cây cầu vạm vỡ, những khu dân cư hiện đại, những nhà hàng sang trọng… Rồi những thành tựu về kinh tế xã hội, mức tăng trưởng GDP, bình quân thu nhập đầu người…
Khó mà kể hết và tất cả đều rất đáng trân trọng chắt chiu. Nhưng để tìm ra được điều đáng trân trọng nhất trong biết bao nhiêu những thành tựu đó lại là điều không hề dễ. Để thuyết phục người như bạn tôi lại càng không dễ. Đó chính là cái vế khó mà câu hỏi anh bạn tôi nêu ra, nếu muốn trả lời cho thật thấu đáo.
Vẫn biết khi đặt câu hỏi ấy, bạn tôi, người cũng rất yêu Hà Nội đã đặt niềm tin vào tôi, mà mỗi khi có dịp, anh thường giới thiệu với bạn bè của mình là người Hà Nội gốc. Chuyện đó không chỉ đơn giản bởi tôi sinh ra đúng thời điểm 5 cửa ô Hà Nội hân hoan trong cờ hoa cùng những nụ cười rạng rỡ đón chào đoàn quân chiến thắng như những đứa con đi xa trở về. Tôi cũng lớn lên, trưởng thành và suốt đời gắn bó với Hà Nội, nay cùng vào tuổi thất thập với thành phố sạch bóng lính viễn chinh Pháp từ năm đó.
Niềm tin của anh còn bởi anh cảm thấy ở tôi sự gắn bó, một tình yêu với thành phố quê hương, mà anh từng đồng cảm, sẻ chia. Với sự tin cậy ấy, không thể đơn giản mà kể với anh, Hà Nội đổi mới có thêm bao nhiêu cây cầu, khu phố, đang xây đường Vành đai 4, đã gần hai thập kỷ ôm trọn vào mình toàn bộ xứ Đoài để trở thành một trong 17 thủ đô có diện tích lớn nhất trong số các thủ đô của thế giới. Nghĩa là không thể kể lại với anh, những gì mà anh thậm chí không cần giở những trang sách, mà chỉ cần tìm kiếm qua các trang mạng trong một cái nhấp chuột.
Bảy thập kỷ chưa phải là dài với một thành phố hơn ngàn năm tuổi. Dù vậy, đó cũng là thời gian để Hà Nội trải qua những đổi thay, thành tựu cũng nhiều mà cam go, thử thách cũng không ít. Điều đáng nói là vượt lên tất cả, Hà Nội vẫn phát triển, ngày một đi lên, xứng đáng là Thủ đô ngàn năm văn hiến, trung tâm chính trị, kinh tế, văn hóa và giao lưu quốc tế, trái tim của đất nước, thu phục được lòng tin của đồng bào cả nước và bè bạn 5 châu. Đó là điều không thể đo được bởi những chiều dài, chiều rộng, chiều cao…
Người ta là hoa của đất. Nói đến một vùng đất, nhất là đất kinh kỳ như Thăng Long - Hà Nội không thể không nói tới con người. Có một thực tế là người Hà Nội trong suốt bảy mươi năm qua đã vô cùng kiên trung, dũng cảm khi chịu đựng những vất vả, khó khăn do chiến tranh và cả do những sai lầm của một thời kỳ bao cấp. Người Hà Nội cũng như nhiều địa phương khác đã chấp nhận những thiếu thốn về vật chất với tinh thần tất cả cho tiền tuyến, tất cả để đánh thắng giặc Mỹ xâm lược.
Người Hà Nội đã gửi những đứa con đang độ trai tráng của mình lên đường ra trận và người Hà Nội đã thích ứng, giỏi giang trong thời kỳ Đổi mới để thành phố có một bộ mặt rạng rỡ như ngày hôm nay. Người Hà Nội đã làm tất cả để trong suốt quãng đường dài đầy thử thách đó, trái tim của Đất nước luôn xứng đáng với những danh hiệu mà bạn bè quốc tế tôn vinh, trao tặng: Hà Nội - Thủ đô của lương tri phẩm giá con người. Hà Nội - Thành phố vì Hòa bình và Hà Nội - Thành phố sáng tạo…
Sau bảy thập kỷ, từ một thành phố với diện tích 130km², dân số khoảng 380 ngàn người, nay Hà Nội đã trở thành Thủ đô rộng 3.359,82km² với số dân 8,4 triệu người. Những thay đổi đó là kỳ tích của bàn tay, khối óc người Hà Nội, với phẩm chất được hun đúc từ một quá trình hội tụ, kết tinh, lan tỏa, chắt lọc những tinh hoa người dân mọi miền đất nước, từ miền Trung nắng gió, Tây Nguyên quật cường đến Nam bộ đầy hào sảng để tạo ra phẩm chất người Hà Nội hào hoa thanh lịch mà không sợ gian khó hy sinh, lạc quan yêu đời, đầy tính sáng tạo, với sự gắn bó cùng một tình yêu Thủ đô tha thiết.
Và vào thời điểm mùa Thu tháng Mười năm 2024 này, tinh thần của Nghị quyết Đại hội lần thứ XVII Đảng bộ thành phố Hà Nội vẫn được khẳng định: Với những phẩm chất cao quý thanh lịch, văn minh, hiện đại, người Hà Nội luôn được đặt vào vị trí trung tâm của chiến lược phát triển Thủ đô, được coi là chủ thể quan trọng nhất quyết định trực tiếp thành công của sự nghiệp phát triển Thủ đô “Văn hiến - Văn minh - Hiện đại”.
Như vậy, xem ra câu hỏi của bạn tôi đã có lời giải. Những phẩm chất được kết tinh qua một quãng dài lịch sử của người Hà Nội cần được coi là nguyên nhân của mọi nguyên nhân tạo ra những thành tựu của sự nghiệp kiến tạo cuộc sống mới suốt 70 năm qua và chặng đường sắp tới. Đó cũng là thành tựu tốt đẹp nhất, đáng trân trọng, nâng niu của Hà Nội sau bảy thập kỷ chiến đấu, dựng xây và không ngừng phát triển, đổi mới.
Hà Nội, 1-10-2024
TẠ VIỆT ANH
