Trí tuệ nhân tạo (AI) đang làm thay đổi nhanh chóng cách chúng ta sống và làm việc. Trong chuỗi talkshow “Đối thoại với TS. David Hoàng”, ông Hoàng Việt Hà (David Hoàng), Giám đốc Swinburne Việt Nam chia sẻ những nhìn nhận đột phá về AI và sự ảnh hưởng của AI đến các ngành nghề, tạo ra những thách thức và cơ hội nghề nghiệp mới.
 |
| Sinh viên tiếp cận các công nghệ hiện đại trong chương trình đào tạo AI tại Swinburne Việt Nam. Ảnh: H.C |
Tái định hình thị trường lao động
Thời gian qua, AI phát triển vượt bậc, từ những công cụ cơ bản như ChatGPT đến các hệ thống phức tạp hơn như tự động hóa toàn diện và ra quyết định dựa trên AI. AI tạo sinh như ChatGPT có khả năng tạo ra nội dung sáng tạo, từ văn bản đến hình ảnh, gần giống như được con người thực hiện. Trong khi đó, AI tổng quát là các hệ thống có khả năng suy nghĩ, học hỏi và lý giải gần như con người, mở ra tiềm năng cho các ứng dụng đa lĩnh vực.
Những phát triển này dẫn đến “tự động hóa toàn diện”, giúp tối ưu hóa sản xuất và dịch vụ mà không cần sự can thiệp của con người. Theo đó, AI đảm nhiệm toàn bộ các quy trình phức tạp, từ sản xuất đến dịch vụ, giúp nâng cao hiệu quả và giảm thiểu sai sót. Ví dụ như các nhà máy có thể đóng cửa, tự sản xuất trong 24 giờ mà không cần con người can thiệp. Ngoài ra, AI mô phỏng lại những quyết định của con người và từ đó dần thay thế hoặc bổ sung khả năng đưa ra quyết định của con người. Lớn hơn cả những quyết định dựa trên AI là “xã hội điều hành bởi AI”. Đây là viễn cảnh nơi AI tác động sâu rộng đến mọi khía cạnh của cuộc sống, từ giáo dục, y tế đến giao thông và quản lý đô thị.
TS. Hoàng Việt Hà nhận định rằng, AI đang tái định hình thị trường lao động với tốc độ chưa từng có. Những công việc đơn giản, mang tính lặp đi lặp lại, dễ dàng bị thay thế bởi robot. Đồng thời, AI với vai trò như một trợ lý có thể thay mặt con người xử lý và giải quyết các nhiệm vụ. Ông cũng cảnh báo về nguy cơ "AI cướp việc" khi sự sụp đổ của các ngành công nghiệp truyền thống trở thành hiện thực nếu không kịp thích nghi với công nghệ mới. Đặc biệt, ông nhấn mạnh, sự phát triển của AI có thể đẩy một số người vào tình trạng “vô dụng”, khi những ai không tiếp cận hoặc không thành thạo công nghệ sẽ gặp khó khăn lớn trong việc tìm kiếm cơ hội nghề nghiệp.
Cơ hội nghề nghiệp mới
Tuy nhiên, TS. Hà cũng nhấn mạnh, sự phát triển của AI đồng thời mở ra những cơ hội nghề nghiệp mới. Người biết tận dụng và ứng dụng AI vào công việc sẽ có cơ hội nâng cao hiệu suất, tối ưu hóa thời gian và nguồn lực. Bên cạnh đó, sự phát triển của AI còn dẫn đến sự ra đời của nhiều ngành nghề mới như: nhà nghiên cứu AI, chuyên gia xử lý ngôn ngữ tự nhiên, kiến trúc sư AI, kỹ sư học máy và kỹ sư dữ liệu lớn.
Để chuẩn bị cho tương lai, TS. Hoàng Việt Hà gợi ý những kỹ năng "không thể bị thay thế" mà mỗi người cần trau dồi. Đầu tiên là kỹ năng sử dụng công nghệ, ứng dụng các công cụ AI trong công việc hằng ngày. Ngoài ra, ông Hà nhấn mạnh những kỹ năng mà máy móc chưa thể thay thế được như tư duy phản biện, sáng tạo, trí tuệ cảm xúc, giao tiếp hoặc học tập suốt đời.
Nhận thức được tầm ảnh hưởng của AI đối với thị trường lao động, nhiều trường đại học đã đưa AI vào chương trình đào tạo. Swinburne Việt Nam là một trong những đơn vị tiên phong trong lĩnh vực này với chương trình đào tạo AI chuẩn quốc tế. Sinh viên theo học ngành AI sẽ nhận được bằng cử nhân Swinburne University of Technology Australia, trường đại học danh tiếng, nằm trong TOP 1% các trường đại học tốt nhất (Bảng xếp hạng QS, 2025).
Chương trình học được xây dựng nhằm trang bị cho sinh viên kiến thức và kỹ năng cần thiết để tiếp cận các công nghệ hiện đại, như học sâu, xử lý ngôn ngữ tự nhiên, và thị giác máy tính. Sinh viên còn có cơ hội tham gia các dự án thực tế và ứng dụng kiến thức vào các tình huống mô phỏng, giúp họ làm quen với yêu cầu của doanh nghiệp ngay từ khi ngồi trên ghế nhà trường. Ngoài việc học lý thuyết, sinh viên còn tham gia các hoạt động thực tiễn như học cùng chuyên gia, tham quan doanh nghiệp, thực hiện dự án thực tế và tham gia hội thảo, cuộc thi. Những trải nghiệm này không chỉ giúp sinh viên hiểu rõ môi trường làm việc mà còn tạo bước đệm vững chắc để sẵn sàng hòa nhập vào thị trường lao động sau khi tốt nghiệp.
AI không chỉ là một thách thức mà còn là cơ hội lớn nếu chúng ta biết nắm bắt. Với sự phát triển nhanh chóng của AI, con người cần trang bị những kỹ năng phù hợp để không chỉ tồn tại mà còn vươn lên mạnh mẽ trong kỷ nguyên số.
HÀ CHI
