Gỏi cá Nam Ô

Ven quốc lộ 1A, làng biển Nam Ô có chừng mươi hộ bán gỏi cá. Chúng tôi ghé quán Vinh số 960 Nguyễn Lương Bằng, phường Hòa Hiệp Nam (Liên Chiểu  - TP Đà Nẵng). Chủ nhân là anh Lê Hữu Vinh vừa đi hái rau rừng trên đèo Hải Vân về, rổ rau còn đẫm hơi sương với nhiều màu sắc. Vinh cho biết: “Đây là những đọt non của các loại cóc rừng, tim lan, lành ngạnh, lá trâm, lá dừng… với gam màu “tím úa”, chứa nhiều tanin, ngoài mang hương vị riêng cho món gỏi cá sống ra, các loại rau này còn giúp tiêu hóa tốt…”.

	Một suất ăn gỏi cá với giá 25.000 đồng cho hai người ăn.

Cá để chế biến món gỏi là cá mòi, cá tớp, cá cơm… Ngon và thích hợp nhất là cá trích, vì cá này thịt có vị ngọt, săn chắc… Cá trích sống gần bờ được các ngư dân đánh bắt quanh năm nên còn là nguồn nguyên liệu dồi dào cho món gỏi. Cá trích cỡ lớn hơn ngón tay, cắt đầu, đuôi, bụng, bỏ xương, tách thân làm hai và xắt từng miếng nhỏ rồi đem ướp với gừng, riềng, tỏi băm nhuyễn và thính. Thính riềng hơn hẳn những loại thính thường ở chỗ vừa làm cho thịt cá khô ráo, lại vừa ướp thơm và khử khuẩn cho cá. Trước khi ướp, cá được ép lấy nước để làm ráo cá và lấy nước cốt này làm món nước chấm: nước cá tươi đem đun sôi hòa thêm với nước mắm Nam Ô, ớt, bột năng, bột ngọt. Khi dọn ăn, trộn thêm mè và đậu phộng rang giã nhỏ vào nước chấm.

Gỏi cá Nam Ô ăn kèm với các loại rau rừng và một số rau quen thuộc như đinh lăng, tía tô, ngò tàu, xà lách, chuối chát, xoài chua..., song làm nên đặc trưng của món này phải kể đến các loại rau rừng “chủ lực”, được hái từ vùng rừng núi Hải Vân. Có hai cách ăn gỏi cá: hoặc cá với rau các loại được cuốn bánh tráng mỏng và chấm nước chấm, ăn thêm với bánh tráng nướng; hoặc chỉ việc trộn cá với rau và nước chấm vào một tô, cứ thế mà “lùa” khi nào “đã đời” mới thôi. Thịt cá ngọt mát, nước chấm đậm bùi, vị riềng ớt cay thơm, quyện với hương vị các loại lá “hương rừng cỏ nội” kèm thêm miếng chuối xanh chan chát, miếng khế chua... ăn tới đâu “ngon” tới đó.

Theo SGTT