Nếu được Thượng viện phê chuẩn, bà Gina Haspel sẽ trở thành nữ Giám đốc Cơ quan Tình báo Trung ương Mỹ (CIA).
 |
| Bà Gina Haspel, nữ đặc vụ kỳ cựu của CIA. Ảnh: Reuters |
Bà Gina Haspel được đôn lên vị trí quyền lực thứ hai tại CIA từ tháng 2-2017 nhưng là đặc vụ hoạt động tại cơ quan này từ năm 1985. Nói thế để thấy, người phụ nữ 61 tuổi này thực sự là một đặc vụ quá dày dặn kinh nghiệm.
Hơn một năm sau khi xảy ra vụ tấn công khủng bố 11-9-2001, CIA phái bà Haspel sang Thái Lan coi sóc một nhà tù bí mật có mật danh là Mắt Mèo (Cat’s Eye) ở đó. Trong suốt thời gian điều hành nhà tù này, bà Haspel đã tham gia sâu các chiến dịch chống khủng bố của CIA, đồng thời chứng tỏ sự năng nổ trong các chiến dịch dẫn độ, bắt giam và thẩm vấn của cơ quan tình báo Mỹ.
Với sự năng nổ ấy, tên tuổi của bà Haspel nổi lên. Con đường hoạn lộ của bà chỉ gặp “luồng gió ngược” vào thời điểm “chương đen tối” của lịch sử CIA, liên quan tới các biện pháp nhục hình tù nhân bị phanh phui trước công luận.
Tuy nhiên, có vẻ như thời thế xoay vần với bà Haspel khi ngày 13-3 vừa qua, Tổng thống Donald Trump tuyên bố đề cử bà giữ chức Giám đốc CIA thay cho ông Mike Pompeo chuyển sang làm Ngoại trưởng. Với quyết định bổ nhiệm này, người đứng đầu Nhà Trắng phát đi tín hiệu ông không mấy quan tâm những luồng dư luận chỉ trích, lên án về các “tì vết” trong quá khứ của CIA với hàng loạt biện pháp tra tấn tù nhân dã man như trấn nước, không cho ngủ, giam trong hộp kín và nhiều dạng thức nhục hình khác. Việc bổ nhiệm nói trên chắc chắn sẽ làm dấy lên trở lại những tranh cãi về việc sử dụng nhục hình tra khảo tù nhân, dẫn tới những chấn thương thể xác và tâm lý nghiêm trọng cho các đối tượng bị khép vào tội khủng bố.
Trong phiên điều trần trước Thượng viện, bà Haspel sẽ phải trả lời những câu hỏi hóc búa liên quan kiểu nhục hình trấn nước và những cách thức tương tác của bà từng có với tù nhân. Tất nhiên, bà Haspel cũng sẽ phải trả lời rằng liệu bà có đồng ý đưa dạng thức tra tấn này trở lại như đề nghị của Tổng thống Trump hay không. Và nữa, hẳn bà cũng sẽ được hỏi quan điểm về việc liệu dùng nhục hình tra tấn có phải là cách thức hiệu quả để tra khảo các nghi phạm khủng bố… Trước mắt bà Haspel là phiên điều trần không dễ dàng. Các thượng nghị sĩ vốn lên án gay gắt kiểu dùng nhục hình tra khảo sẽ là rào cản lớn đối với bà Haspel. Trong các nghị sĩ đó có bà Dianne Feinstein, Thượng nghị sĩ đảng Dân chủ của bang California - cựu Chủ tịch Ủy ban Tình báo Thượng viện, người chủ trì cuộc điều tra chương trình tra khảo dã man của CIA trước đây. Bà Feinstein vẫn chưa nêu quan điểm có ngăn cản việc phê chuẩn bà Haspel cho chức vụ mới hay không, nhưng tiết lộ việc hai người từng làm việc cùng nhau kể từ khi bà Haspel thăng chức Phó Giám đốc CIA hồi tháng 2 năm ngoái.
Trong khi đó, Thượng nghị sĩ John McCain yêu cầu bà Haspel phải công khai giải thích về vai trò của bà trong chương trình tra khảo tù nhân. Ông viết trên Twitter: “Việc dùng nhục hình khảo tra tù nhân bị Mỹ giam giữ trong thập niên qua là một trong những chương đen tối nhất của lịch sử nước Mỹ. Thượng viện phải có trách nhiệm trong việc điều tra về hồ sơ cũng như sự tham gia của bà Gina Haspel trong chương trình ghê tởm này”.
TRẦN ĐẮC LUÂN
