Vì sao phải tầm soát ung thư?

Thứ Tư, 10/07/2019, 09:36 [GMT+7]

Song song với việc phòng ngừa ung thư, cần phải phát hiện bệnh ở giai đoạn rất sớm, đó chính là vai trò của tầm soát ung thư.

BS CKII Nguyễn Hữu Hòa tư vấn cho các thành viên CLB Nơ hồng về bệnh ung thư vú.

Năm 2018, Việt Nam có thêm hơn 164.000 người mắc ung thư và hơn 114.000 người tử vong do ung thư. Trong đó, các loại bệnh ung thư thường gặp ở nữ giới là ung thư vú, ung thư cổ tử cung; ở nam giới là ung thư gan, phổi, đại trực tràng, thực quản...

Phát hiện ung thư ở giai đoạn trễ thì việc điều trị rất khó khăn, khả năng trị khỏi rất thấp. Nếu phát hiện bệnh ở giai đoạn sớm hoặc rất sớm thì khả năng trị khỏi rất cao. Do đó, song song với việc phòng ngừa ung thư, cần phải phát hiện bệnh ở giai đoạn rất sớm, đó chính là vai trò của tầm soát ung thư.

Ngoài ra, tầm soát ung thư còn phát hiện được những tổn thương tiền ung thư, tức những tổn thương không phải ung thư nhưng có nhiều khả năng chuyển thành ung thư sau này.

Đối tượng tầm soát ung thư

Tất cả mọi người đều có thể được tầm soát vì ung thư có thể gặp ở bất kỳ tuổi nào, bất kỳ ai. Song, tầm soát ung thư thường nhằm vào các đối tượng dễ mắc, đối tượng có nguy cơ cao và nhằm vào các bệnh ung thư thường gặp.

ThS-BS Nguyễn Thành Trung, Giám đốc Phòng khám đa khoa Pasteur tư vấn cho bệnh nhân.

Đối tượng có nguy cơ cao là những người trong gia đình có người bị ung thư, thuộc nhóm tuổi có tỷ lệ mắc bệnh cao, những người có tiếp xúc yếu tố nguy cơ cao gây ung thư. Chẳng hạn, ung thư vú thường gặp ở phụ nữ trên 40 tuổi, phụ nữ béo phì, phụ nữ mãn kinh dùng nội tiết tố nữ thay thế; ung thư đại tràng thường gặp ở người trên 50 tuổi, tiền căn gia đình có người bị ung thư đại tràng.

Tổn thương phát hiện khi tầm soát được xác định là ung thư?

Không phải vậy. Các loại tổn thương có thể phát hiện khi tầm soát bao gồm không có bất thường nào, tổn thương lành tính, tổn thương tiền ung thư, tổn thương nghi ngờ ung thư thấp, tổn thương nghi ngờ ung thư cao.

Các tổn thương tiền ung thư là những tổn thương có khả năng chuyển thành ung thư sau nhiều năm. Các tổn thương nghi ngờ ung thư thấp đa số sẽ được theo dõi và đánh giá lại trong thời gian ngắn.

Tổn thương nghi ngờ ung thư cao sẽ được lấy mẫu tế bào (mẫu nhỏ) hoặc mẫu mô (mẫu lớn) để xác định ung thư, chẳng hạn đốm vôi hóa li ti phát hiện trên nhũ ảnh, polyp phát hiện trong nội soi đại tràng (ruột già), một khối trong gan kèm theo AFP tăng, một khối trong tuyến tiền liệt kèm PSA tăng, một chỗ dày mất bóng trong nội soi dạ dày, một nhân giáp vôi hóa li ti hoặc tăng sinh mạch máu trung tâm, dị sản nặng kèm theo HPV dương tính ở cổ tử cung...